Son yıllarda giderek artan sağlık sorunları nedeni ile koruyucu tıbba ait uygulamalar daha da popüler olmakta. Bu uygulamaların temelinde yatan sağlıklı beslenmenin temeli sağlıklı gıdalarla beslenmektir. Bu nedenle son yıllarda vücudun farklı ihtiyaçlarını karşılayabilecek bazı besinler süper besinler olarak nitelendiriliyor.
Peki bir besinin süper besin olmasını sağlayan özellikler nedir?
Süper besinler aynı grupta yer alan diğer besinlere göre daha dengeli besin yoğunluğuna sahip olan besinlerdir. Örneğin ikisi de önemli oranda potasyum içeren iki sağlıklı besinden biri diğerinden daha az nişasta ve şeker içeriyorsa o besin süper besin olarak nitelendirilir.
Sağlıklı bir vücut için tüm besin gruplarını içeren dengeli bir beslenmeye yani hem vücudumuza hem de ruhumuza iyi gelen bu besinlere ihtiyacımız vardır.
Süper besinlerin genel olarak otak özellikleri yüksek vitamin, mineral içerikleri, bir kısmında bulunan Omega 3 gibi doymamış yağ içerikleri, prebiyotik ve antioksidan özellikleridir.
Bugün bu süper besinler neler birlikte bir göz atalım.
1-Chia Tohumu:
Chia tohumu çok eski zamanlardan beri insanlar tarafından kullanılan bir besin maddesidir. Özellikle Güney Amerika’ da yaşamış olan Maya ve Aztek toplumları için önemli bir besin kaynağı olmuştur. Chia tohumları yüksek protein içerikleri ile ön plan çıkan besinlerdir. Yine yüksek lif içeriği ile bağırsak sağlığına önemli oranda destek olur. Yaklaşık 2 çorba kaşığı chia tohumu ile günlük lif ihtiyacının yaklaşık üçte birini karşılamak mümkündür. Chia tohumlarının prebiyotik etkisi de vardır. İçeriğindeki bitkisel Omega 3 ve Omega 6 içeriği ile de kalp damar sistemine dosttur. Vegan diyetlerin vazgeçilmez bir öğesidir. Yüksek oranda kalsiyum, fosfor ve magnezyum içerir. Hatta chia tohumlarının içerdiği kalsiyum miktarı sütten bile daha fazladır.
Chia tohumlarının kendine özgü bir tadı yoktur. Bu nedenle salataların, yoğurtların hatta tatlıların üzerine eklenerek tüketilebildiği gibi jöle haline getirilerek de tüketilebilir.
Mutlaka denemeniz gereken chialı tarifleri öğrenmek için tıklayın!
2- Avokado: Son yıllarda market ve pazarlarımızda kendine yer bulmaya başlayan avokado yüksek oranda doymamış yağ içeriğine sahiptir. Böylece kötü kolesterolü düşürürken iyi huylu kolesterolü artırır. Düşen kötü kolesterol sayesinde kalp damar sistemini korur. Cilt ve saç sağlığını destekler. Yüksek vitamin içeriği ile de genel anlamda bağışıklık sistemine destek olur.
3-Sarımsak: Bizim mutfağımızda da oldukça sık kullandığımız bir besin maddesi olan sarımsak insanların çok eski dönemlerinden beri kullandığı bir besin maddesidir. Sarımsak, antioksidan hatta anti kanserojen bir besin maddesidir. Aynı zamanda halk arasında tansiyonu yükselenlere hemen bir sarımsak yedirilmesi alışkanlığı da boş bir alışkanlık değildir. Çünkü sarımsak gerçekten kan basıncını yani tansiyonu düşürür. Aynı zamanda kolesterolü de düşürücü etkisi vardır. Sağlıklı bir besin olan sarımsak içeriğindeki allicin maddesi nedeni ile süper besin olarak tanımlanır. Bu maddenin etkisini görebilmek için sarımsağın çiğ ve çiğnenerek tüketilmesi önerilir. Pişmiş sarımsakta allicin maddesinin etkisi azalır. Sarımsak olumlu tüm özelliklerinin büyük kısmını bu maddeye borçludur.
4-Yaban Mersini: Süper besinler nedir diye baktığınız her kaynakta yaban mersini karşınıza çıkar. Kırmızı mor rengi ile yaban mersinini bu kadar özel kılan nedir? Yağ içermeyen, kalorisi düşük ama vitamin ve mineral içeriği zengin bir meyve olan yaban mersini antioksidan olarak ta oldukça önemli bir rol oynar. Antioksidan etkisi ile yaşlanma ile savaşta ön planda rol alır. Kan şekerini dengelediği için diyetlerde tercih edilen bir besindir. Yaban mersini meyve olarak tüketilebildiği gibi salatalara ya da yoğurdun içine eklenebilir. Eski Yunan tıbbında bağırsak hastalıklarının tedavisinde kullanılan yaban mersini tüm bu özellikleri ile sağlığa dost bir besindir.
5- Kara Lahana: Ülkemizde özellikle Karadeniz mutfağının vazgeçilmez bir öğesi olan kara lahana zengin vitamin, mineral ve lif içeriği ile ön plana çıkar. Günlük C vitamini ihtiyacının 100 gram kara lahana ile karşılanması mümkündür. A vitamini, demir ve kalsiyum içeriği de oldukça yüksektir.
6-Zeytinyağı: Doğanın insana en önemli hediyelerinden biridir zeytinyağı. Kalp damar sağlığı için vazgeçilmez olan zeytinyağı bu özelliğini içeriğindeki tekli doymamış yağ asitlerine borçludur. Bu yağ asitleri sayesinde kolesterolü düşürür. İçeriğindeki yüksek E vitamini ile de hücre yenilenmesi hızlandırır. Bu nedenle yemeklerin, salataların hatta kızartmaların vazgeçilmez yağı olmalıdır.
7-Arı Poleni: Doğada bulunan hiçbir eksiği olmayan bir diğer süper besinde arı polenidir. Tüm B vitaminleri özelikle de folattan çok zengin bir içeriğe sahiptir. İçeriğindeki çok sayıdaki aminoasitte arı polenini proteinden çok zengin bir besin maddesi yapar. Arı poleni kadar organik bir balın da süper besinler arsında sayılması gerektiği unutulmamalıdır. Zengin vitamin, mineral ve antioksidan içeriği ile bal insanlar için çok değerli bir besin maddesidir.
Bazılarının özelliklerini açıklamaya çalıştığımız bu besinler dışında yeşil mercimek, zerdeçal, zencefil, kenevir, kinoa, badem, tarçın, dut, ceviz, yumurta ve kakaoda süper besinler arasında sayılabilen besinlerdir. Ancak burada unutulmaması gereken beslenme ihtiyaçlarının tamamen kişiye özel olduğudur. Her süper besin her kişiye uygun değildir. Bu nedenle bu besinleri diyetinize katmadan mutlaka bir uzman görüşü almanız uygundur.