Eylül ayı ile birlikte sonlanan balık avı yasağını takiben sofralarımızı şenlendiren balıklardan bir tanesi de palamut balığıdır. Lüfer sahneye çıkana kadar bol ve lezzetli beyaz eti, uygun fiyatı ile sonbahara renk katan palamut balığı sevilerek tüketilir.
Palamut nasıl pişirilir sorusuna geçmeden önce palamut balığı hakkında biraz bilgi sahibi olalım.
Ülkemiz palamut balığının oldukça fazla yakalandığı ülkeler arasında yer alır. Karadeniz, Ege, Marmara denizinde palamut balığı yakalamak mümkündür. Palamut balığı sürüler halinde yaşayan bir balıktır. Bu nedenle avlanıldığı dönemlerde bolca yakalamak mümkündür. Balığın bol olduğu bu dönemlerde fiyatı da oldukça uygun olduğu için herkes tarafından rahatça tüketilebilir. Ancak bilinçsiz avlanma ne yazık ki tüm balıklar gibi palamut balığını da tehdit etmektedir.
Palamut balığı farklı büyüklüklerde farklı isimlerle anılan bir balıktır. Palamut vanozu, kestane palamudu, çingene palamudu, palamut, torik sivri, altıparmak, piçuta ve zindandelen küçükten büyüğe palamut balığının isimlendirilmesidir. Halk arasında palamut balığı olarak bilinen balığın yaklaşık büyüklüğü ise 28-35 santimetre arasıdır.
Palamut balığı yüksek protein, zengin vitamin ve mineral içeriği ile beslenme için oldukça besleyici bir balıktır. Özellikle A ve D vitamini içeriği ve omega 3 içeriği ile ön plana çıkan palamut balığı düzenli tüketildiğinde kalp damar sağlığına önemli katkı sağlar.
Besin değeri bu nedenle oldukça yüksek bir balık olan palamut balığı sofralarda çok farklı şekillerde kendine yer bulabilir. Palamut balığını aklınıza gelen hemen her pişirme yöntemi ile pişirmeniz mümkündür. Genellikle tavada pişirilerek tüketilse de aslında palamut balığı fırında, kızartma, haşlama, buğulama, pilaki gibi birçok yöntemle pişirilebilir. Hatta palamut balığının bol çıktığı dönemlerde balık daha sonra tüketebilmek amacı ile lakerda yapılarak saklanır.
Sizin için hazırladığımız palamut balıklı tariflere bu linkten ulaşabilirsiniz.
Tavada palamut yapmak için genellikle 2-3 cm kalınlığında ince takoz şeklinde kesilmiş palamut dilimleri kullanılır. Bu palamut dilimleri, balığın diğer balıklara göre biraz daha az yağlı bir balık olması nedeniyle zeytinyağı ve tuzla marine edilerek tavada kızartılabilir. Palamut dilimlerinin kızartma işlemi sırasında daha az yağ çekmesi için mısır unu ya da beyaz una bulanarak kızartılması önerilir. Palamut balığını kızartmak istiyorsanız bu işlemi bütün palamut balığı için de yapabilirsiniz. Palamut balığı kızartılırken daha çıtır çıtır bir lezzet istiyorsa soda, un, yumurta gibi ürünlerle hazırlanan karışımları da kızartmadan önce sos olarak kullanabilirsiniz. Palamut balığının eti o kadar bol ve lezzetlidir ki balığın etinden hazırladığınız kroketleri de kızartarak servis edebilirsiniz. Palamut kroketler balık sevmeyen çocuk ve erişkinler için bir tüketme metodu olabilir.
Palamut balığının en sık tercih edilen pişirme şekillerinden biri de fırında pişirilmesidir. Ancak burada balığın az yağlı bir balık olduğunu tekrar hatırlatmakta fayda vardır. Bu nedenle fırında palamut tercih edecekseniz balığın kurumadan lezzetini koruyabilmesi için mutlaka önceden marine edilmesi gerekir. Palamut balığının suyunu koruyarak pişebilmesi için fırında yapacağınız tariflerde balığın üzerini kapatarak pişirmeye dikkat etmeniz önemli bir diğer husustur.
Palamut balığı buğulama yöntemi ile de pişirilebilen bir balıktır. Çeşitli sebzelerle palamut dilimleri kısık ateşte bir yayvan tencerede kendi suyunda pişirilebilir. Suyunu kaybetmemesi için tencerenin ağzı mutlaka kapalı olmalıdır. Buğulama yapmak için damak tadınıza uygun sebzeleri tercih edebilirsiniz. Palamut buğulama genellikle mevsimde bol olan patates ve havuçla yapılır.
Palamut pilakisi yapılarak ta sofralara gelebilir. Pilaki için palamut dilimler halinde hazırlanır, bol domates ve soğan ile lezzeti artırılmak için fırına verilir ve yine üstü kapalı biçimde kendi suyu ile fırında pişirilir. Palamut pilakinin tadı pişerken eklenen limon dilimleri ve servis yapılırken eklenen limon suyu ile artırılır.
Mevsiminde oldukça bol çıkan palamut kışın ilerleyen günlerinde tüketilmek üzere lakerda şeklinde hazırlanarak saklanabilir. Lakerda yapabilmenin püf noktası palamut dilimlerinin tuzla pişirilmesi ve suyunun uygun dönemlerde düzenli olarak değiştirilmesidir. Balık, kaya tuzunda bir nevi pişirilerek daha uzun süre içinde tüketilmek için hazırlanır. Daha sonra zeytinyağı ve limonla birlikte servis edildiğinde mevsimindeki palamut kadar lezzetli bir balık yeme şansınız olur.
Palamut balığının çok farklı pişirme yöntemlerinden biri de balığın dolmasının yapılmasıdır. Bu palamut pişirme şekli Osmanlı saray mutfağına kadar girmiş bir pişirme yöntemidir. Balığın içi temizlenir ve soğan, sarımsak, maydanoz ve domatesten hazırlanan bir iç harç ile doldurulur.
Palamut balığına sofranızda tüm bu pişirme şekilleri ile yer veremediğiniz durumlarda çorbasını yaparak yer vermeniz mümkündür. Evet, palamut balığı balık çorbası için de kullanılabilecek balıklar arasında yer alır. Balık çorbanızı mevsime uygun sebzelerle zenginleştirerek besin değerini artırmanız mümkündür. Palamut balığı ile yapabileceğiniz çorbayı özellikle balık yemekten hoşlanmayan çocuklarınız için bir alternatif olarak görebilirsiniz.
Palamut balığını tüketmek için verilebilecek önerilerden bir tanesi de balığın etinden balık köftesi hazırlamak olabilir. Haşlanan palamut balığının galeta unu, ekmek içi, kuş üzümü ve çam fıstığı gibi malzemelerle karıştırılması ile hazırlanan köfteler kızartılarak servis edilebilirler.
Albatros Bilişim Kooperatifi