Çizgi film kahramanı tavşanlarının elinden düşmeyen bir kök bitkiden bahsedeceğiz bugün havuçtan. Havucun faydaları nedir, nasıl tüketilmelidir, günlük tüketim miktarı ne olmalıdır bir bakalım.
Havuç, sofralarımızda sevilerek ve sıklıkla tüketilen bir besindir. Kış aylarında rahatlıkla bulunabilir ve fiyatı uygundur. Genel olarak havuç adı ile bilinse de ülkemizde farklı bölgelerde yere batan, gelin parmağı, pürçüklü gibi isimlerle de tanınmaktadır. Turuncu renkli havuç menülerde daha sık yer bulsa da mor renkli olan havuçta şalgam suyu ve turşu yapımında kullanılmaktadır.
Havuç, maydanozgiller ailesinden bir sebzedir. Genel olarak meyve gibi bilinse de sınıflanmada sebzeler içinde yer alır.
Havucun içeriğinin büyük kısmı yaklaşık %80’i sudan oluşur. Bunun yanı sıra rengini veren beta karotenden oldukça zengindir. A vitamini içeriği ile ön plana çıkan havuç ayrıca B, C, K vitaminleri, kalsiyum, demir, potasyum, çinko, bakır gibi mineralleri de ihtiva eder.
Havuç, yaklaşık 100 kadar çeşidi olan bir bitkidir. Ama en çok bilinen türleri turuncu, sarı, beyaz, kırmızı, mor ve siyah havuçlardır.
Havucun Faydaları
- Havuç denince ilk akla gelen göz sağlığı olur. Havuç içindeki yüksek A vitamini içeriği ile göz sağlığına desteği oldukça büyük olan bir sebzedir. Havuca rengini veren beta karoten vücutta A vitamini sentezi için kilit rol oynar. Gözlerin güneşin zararlı ışınlarından korunması, katarakt oluşmaması için düzenli olarak havuç tüketimi önerilir. Yeterince A vitamini alınmadığında gece körlüğü hastalığına yakalanma riski artacağı için havuç bu hastalığa yakalanmayı önleyici bir rol oynar.
- Havuç, antioksidan içeriği ile özellikle meme ve bağırsak kanserine karşı koruyucu etki gösterir.
- Havuç, içeriğindeki mineraller özellikle de potasyum sayesinde kalp damar sağlığına dost bir sebzedir. Kolesterolün düşürülmesi, tansiyonun normal sınırlar içinde tutulmasını sağlar.
- Havuç, C vitamini ve antioksidan içeriği ile bağışıklık sistemi için gerekli bir sebzedir. C vitamininin üretiminde önemli rol oynadığı kolajende düzenli havuç tüketimi ile artar. Böylece cilt başta olmak üzere bağ doku, kas, kemik ve eklem sağlığına katkı sağlanmış olur. Sağlıklı bir cilt görünümüne katkıda bulunur. Yaşlanmaya karşı savaşta rol oynar.
- Havucun içeriğinde yer alan bol miktarda lif sindirim siteminin düzenli çalışmasını sağlar. Kabızlık gibi istenmeyen bağırsak şikayetlerini önler. Yüksek lif içeriği sayesinde bir orta boy havuç ile günlük lif ihtiyacının yaklaşık %5-10’nu karşılanabilir. Bağırsak dostu olması nedeni ile bağırsak kanserine karşı koruyucu rol oynayabilir.
- Havuç, aynı zamanda antiseptik özellik taşır. Havuç rendelenerek cilt üzerindeki iltihaplı alanların üzerine koyulursa bu etkisinden faydalanmak mümkündür.
- Havuç, tatlı tadı nedeni ile özellikle çocuklar tarafından sevilerek tüketilir. Ama işin iyi yanı havucun içindeki şeker doğal şekerdir. Bu nedenle glisemik indeksi düşüktür. Kan şekerini düzenlemede ve diyetlerde bol lif içeriği ve düşük kalorisi ile tercih sebebidir. Bir orta boy havuç yaklaşık 25 kalori içerir. Bu nedenle diyetlerde ara öğünlerde tüketilmesi önerilir. İçeriğindeki lif nedeni ile uzun süre tok tutar.
- Havucun çiğ olarak tüketilmesi önerilir. Çiğ tüketilen havuç aynı zamanda ağız ve diş sağlığını korur. Mekanik etkisi ile diş ve diş etlerindeki yiyecek artıklarını temizlerken tükürük salgısını da artırır.
- Pişmiş havucun içindeki şeker oranı artar.
- Salatalarda rahatlıkla kullanılabildiği gibi havuç suyu sıkılarak da tüketilebilir. Havuç suyu, katı meyve sıkacağı ya da robot aracılığı ile hazırlanabilir. Robot ya da blenderle hazırlanan havuç suyunu içebilmek için süzmek gerekebilir. Süzme sonunda elde edilen posa kısmı da kahvaltılık smoothielerde ya da pasta ve keklerde rahatlıkla kullanılabilir.
- Peki bu kadar faydalı olan havucu gün içinde ne kadar tüketmeliyiz ki faydalarını görelim. Günlük en az bir orta boy havuç tüketimini alışkanlık haline getirmek doğru bir hamle olacaktır. Şu unutulmamalıdır ki gereğinden fazla tüketilen hiçbir besin maddesi vücuda yarar sağlamaz. Havucunda çok fazla tüketilmesi halinde içerisinde yer alan beta karoten nedeni ile cildin renginde portakal rengine doğru bir yönelme görülebilir. Ama bu etki geçicidir. Havucun tüketilmesi bırakılırsa geri döner.
Havuç Çorbası
Soğuk kış günlerinde içinizi ısıtacak bir tarif.Malzemeler
- 4-5 orta boy havuç
- 1 orta boy soğan
- 1 orta boy patates
- 1 diş sarımsak
- 1 yemek kaşığı zeytinyağı
- tuz
- karabiber
- zencefil
- zerdeçal
Talimatlar
- Çorbayı yapacağınız tencereye zeytinyağını koyarak kızdırın. Yemeklik doğradığınız soğanları bu yağda soteleyin.
- Soğanlar kavrulunca küçük küçük doğradığınız patates ve havuçları soğanlara ilave edin. Çorbanızın daha çabuk pişmesini istiyorsanız havuç ve patatesleri önceden haşlayarak ekleyebilirsiniz.
- Sarımsak ve zencefili bir havanda birlikte ezin. Bir tatlı kaşığı kadar zencefil yeterli olacaktır. Tenceredeki sebzelerinize sarımsak zencefil karışımını ekleyin.
- Ardından zerdeçal, tuz ve karabiberi ilave edin. Kısa bir süre hepsini karıştırarak kavurun.
- 5-6 bardak kadar sıcak suyu ilave edin ve kaynamaya bırakın.
- Sebzeler piştikten sonra blenderdan geçirip çorba kıvamına getirin. 1-2 dakika daha kaynatıp altını kapatın. Sıcak servis yapın.
Albatros Bilişim Kooperatifi