Mutfaklarımızda kullandığımız ana besinler olan sebzeler, et ve balıklar kadar bu malzemeleri tatlandırmak için kullandığımız baharatlarda damak tadımız için oldukça önemlidir. Farklı kültürlerin baharatları da artık sofralarımızda yer buluyor. Bu baharatlardan bir tanesi de köri baharatıdır.
Son yıllarda mutfaklarımızda yer bulan ve uzmanlarca faydaları saymakla bitirilemeyen bir baharattan bahsedeceğiz bugün. Daha önce tüm faydalarını detaylı bir şekilde aktardığımız köri baharatı. Aslında diğer baharatlardan farklı olarak kendisi tek başına bir bitkiden elde edilmez. Birçok baharatın karışımı yemeklerimize renk ve tat veren köri baharatını oluşturur.
Güneydoğu Asya’da sık kullanılan ancak bizim mutfaklarımızda ancak son yıllarda makarna, et ve tavuk yemeklerini çeşnilendirmek için kullanılan köri baharatı insanların çok eski dönemlerden beri kullandığı baharatlardan biridir.
Köri kelime olarak sos anlamına gelir. Baharat parlak sarı bir renge sahiptir.
Köri baharatı taze tüketilmesi gereken bir baharattır. Bu nedenle evde muhafaza ederken serin ve kuru bir alanı tercih etmek gerekir. Çok sıcak havalarda buzdolabında saklanabilir.
Köri hem bir baharatın hem de bir ağacın ismidir. Köri ağacı, turunçgiller ailesine mensup bir ağaçtır. Bu ağacın aromatik bir kokusu ve tadı olan yaprağı limon ile dövülerek toz haline getirilir. Üzerine diğer baharatlar eklenir. Karışım 1-2 gün dinlendirilerek kullanılabilir.
Köri baharatını oluşturan baharatlar nelerdir diye bir bakarsak;
Zerdeçal, kimyon, zencefil, kişniş, kakule, biber, demirhindi, sumak, Hint cevizi, acı biber tozu ve köri ağacının yaprağının karıştırılması ile köri baharatı oluşturulur. Bu kadar çok baharatın bir araya gelmesi ile ortaya çıkan faydalı özellikleri gerçekten de saymakla bitmez.
Peki bu kadar zengin bir içeriğe sahip körinin besin değeri nedir?
Köri 100 gramında,
- 320 kalori
- 14 gr yağ
- 52 mg sodyum
- 5 mg potasyum
- 8 gr şeker
- 13 gr protein
- 33 gr lif
- 478 mg kalsiyum
- 29 mg demir
- 250 mg magnezyum
- 900 ünite A vitamini
- 2 mg B 6 vitamini
- 4 mg C vitamini içerir.
Köri baharatında kolesterol bulunmaz.
Körinin Faydaları Nelerdir?
-Köri baharatı hem zerdeçal hem de zencefil içeriği ile sindirim sistemine dost bir baharattır. Sindirim sistemini rahatlatıcı etkisi ile reflü ve ülser hastalarına iyi gelir. İçerdiği lif miktarı ile bağırsakların çalışmasını sağlayan köri baharatı gaz şikayetlerini de azaltır.
-Köri baharatı özellikle zerdeçal içeriği ile kanserle savaşta rol oynadığı düşünülen baharatlar arasında yer alır. Kanserli hücrelerin yıkımını artırdığı gibi kanserleşmeye meyilli hücreleri de temizler.
-Köri baharatı, zerdeçal, kişniş ve biber içeriği ile iltihabi durumlar, özellikle de eklem iltihaplarının tedavisinde destek olan bir baharattır. Zerdeçal içeriğinde bulunan kurkumin maddesi önemli bir anti-enflamatuar maddedir. Bu nedenle bu baharat karışımı eklem romatizması ve bağırsak iltihaplanması ile seyreden hastalıklarda vücuda destek olur.
-Antioksidan ve mineral içeriği ile kalp damar sistemini koruyan köri baharatı kolesterol ve trigliserid seviyesinin düşürülmesinde rol oynar.
-Vitamin, mineral ve antioksidan içeriği sayesinde köri baharatı bağışıklık sistemini güçlendirir. Güçlü bir bağışıklık sistemi ise vücudun birçok hastalıkla savaşmasını sağlar. Yine zerdeçal içeriğindeki kurkumin maddesi ile zihinsel fonksiyonlarda iyileşme sağlanabilmektedir.
-Köri baharatı tokluk hissi oluşturan bir baharattır. Aynı zamanda yağ yakılmasını da artıran köri baharatı kilo vermek isteyenlere destek olur.
-Kan şekeri seviyesini düzenlediği yönünde de çalışmalar mevcuttur.
-Köri baharatı içeriği sayesinde özellikle Alzheimer gibi sinir sistemi hastalıkları ile savaşta önemli bir rol üstlenir.
-İçeriğindeki krosin sayesinde sigaranın yol açtığı etkileri de azalttığı düşünüldüğü için sigara içenler için özellikle önerilir.
-Toksinleri uzaklaştırdığı için köri baharatı karaciğer sağlığını korur.
-Yüksek mineral içeriği ile kemik sağlığını destekler.
-Köri baharatı ve zeytinyağı ile yapılacak maskeler cilt problemlerinin tedavisine destek olur. Ayrıca maske saçlı deriye uygulandığında ise kepeklenme, kabuklanmanın önüne geçer.
-Köri baharatı suyun içine katılarak ta tüketilebilir.
Bu kadar çok faydası olan köri baharatına soframızda nasıl yer verebiliriz bir tarifle bakalım.
Köri Soslu Tavuk
Malzemeler
- 1 adet tavukgöğsü
- 3-4 yemek kaşığı zeytinyağı
- 4-5 adet arpacık soğan
- 1 paket krema
- 1 tatlı kaşığı köri
- 1 çay kaşığı karabiber
- 1 tatlı kaşığı kekik
- 1 çay kaşığı toz kırmızı biber
- 1 tutam rendelenmiş kaşar ya da parmesan peyniri
- tuz
Talimatlar
- Yemeği hazırlamaya tavuk göğsüile başlayın. Tavuk göğsünü jülyen doğrayın.
- Jülyen doğranan tavuğun üzerine2-3 kaşık zeytinyağı gezdirin.
- Kekik, karabiber ve kırmızıbiberi ekleyip iyice karıştırın.
- Tavukları koyduğunuz kabın üzerini streç filimle kapatıp buzdolabında birkaç saat dinlendirin.
- Tavuklarınız dinlendikten sonragenişçe bir tavayı ateşte kızdırın. Tavuk etinizi beklettiğiniz sosta yağolduğu için tavaya ilave yağ koymanıza gerek yoktur. Ama ihtiyaç duyarsanız birkaşık zeytinyağı kullanabilirsiniz. Tava iyice kızdıktan sonra hızlı ateştetavuklarınızı soteleyin. Ateş hızlı olursa tavuklar sulanmadan kendi sularıiçinde kalarak pişecektir.
- Tavukları 2-3 dakika soteledikten sonra arzu ettiğiniz miktarda arpacık soğanları ekleyip birlikte bir süre dahasoteleyin.
- Tavuklarınız piştikten sonra bir paket kremanın yaklaşık yarısını, köriyi ve tuzunu ilave edin. 1-2 dakika dahapişirin.
- Son olarak parmesan ya da kaşar peynirini ilave edip iyice karıştırıp ocağınızın altını kapatın.
- Körili tavuğunuzu bol salata ile servis edebilirsiniz.
Albatros Bilişim Kooperatifi