Sıcak yaz günlerinden sonra gelmekte olan sonbahar mevsiminin habercisidir Eylül ayı. Hava sıcaklıklarının azalmaya başladığı doğanın kış mevsimine geçiş için hazırlandığı aylardan ilkidir. Bu hazırlıkta değişen unsurlardan bir tanesi de sofralarda yer alan meyve ve sebzelerdir.
Sonbahara geçişin başladığı Eylül ayında yaza ait meyve ve sebzelerin son ürünlerine pazar tezgahlarında rastlamak mümkünken aynı zamanda sonbahara ait meyve ve sebzelerde tezgahlarda yer almaya başlamıştır. Doğa dengesi gereği sıcak günlerden daha ılık günlere geçildiği bu günlerde iklimde meydana gelen değişimlere uygun olarak meyve ve sebzeleri sunar.
Eylül Meyveleri
Üzüm: Eylül Süryani dilindeki Aylül kelimesinden köken alır. Süryani dilinde Aylül üzüm ya da üzüm mevsimi demektir. Bu nedenle Eylül ayının en bilinen meyvesi üzümdür aslında. Bağlarda yapılan bağ bozumları ile üzüm hasadı Eylül ayında yapılır. Antioksidan özelliği çok yüksek olan bu meyvenin şeker içeriğinin de yüksek olduğunu unutmadan tüketmek gerekir. Aynı zamanda üzüm çekirdeklerinin de sağlık için olumlu etkileri bugün artık kabul edilir.
Mürdüm Eriği: Antioksidan ve C vitamini içeriği oldukça yüksek olan bir meyve olan mürdüm eriğini de Eylül ayında bulmak mümkündür. Ayrıca A, B ve K grubu vitaminler ve lif oranı da özellikle kırmızı ve sarı kabuğu olan eriklerde oldukça yüksektir. Lif içeriği nedeni ile kabızlık sorunu yaşayanlar için tavsiye edilen besinler arasında yer alır.
İncir: Doğanın insanlara armağan ettiği bir başka mucizevi meyve olan incir Eylül ayında olgunlaşmış olarak karşımıza çıkar. Sindirim sistemini çalıştırıcı lif içeriği, kemik sağlığını destekleyen yüksek K vitamini içeriği ve bağışıklık sistemini destekleyici etkisi ilk akla gelen faydalarıdır. Aynı zamanda enfeksiyonlarla savaşta önemli bir rol oynar.
Kızılcık: Yüksek mineral ve vitamin içeriğine sahiptir. A, E, K ve C vitaminin yanı sıra riboflavin ve tiamin gibi vücut için önemli maddelere de sahiptir. Ayrıca yüksek antioksidan içeriği de unutulmamalıdır.
Kavun: Sonbaharda iyice olgunlaşan kavunlar hem sindirim sistemi hem de böbrek sağlığı için tüketilmesi gereken meyveler arasında sayılır. Kansızlıkla savaşta da rol alır.
Armut: Tansiyon üzerine olan düzenleyici etkisi, sindirim sistemi üzerindeki olumlu etkisi ile gözde bir sonbahar meyvesidir.
Ceviz: Glisemik indeksi düşük, doymamış yağ asitlerinden zengin bir besin maddesidir. Vitamin ve mineral içeriği zenginken kolesterol içermez.
Fındık: Zengin lif oranı, yüksek vitamin, mineral içeriği ile sonbaharın en önemli besinlerindendir.
Eylül Sebzeleri
Bamya: Yazın son günlerinde pazar tezgahlarına çıkmaya başlayan bamya mutlaka tüketilmesi gereken sebzeler arasındadır. Demir ve magnezyum içeriği oldukça yüksek olan bamya aynı zamanda sindirim sisteminin çalışmasını sağlar.
Mantar: Düşük kalorisi, yüksek su ve proteini içeriği ile mantar diyet yapanların gözde besinleri arasında yer alır. Aynı zamanda yüksek lif ile yüksek vitamin ve mineral içeriğine sahiptir.
Patlıcan: Yüksek demir içeriği ile ön plana çıkan patlıcan özellikle diyabet hastaları için uygun bir besindir.
Biber: Farklı büyüklük ve formları ile sofralarda yer bulan biber yüksek C vitamini ve antioksidan içeriğine sahiptir.
Biberiye: A ve C vitaminleri ile birlikte tiamin, riboflavin içeriği ile ön plana çıkan biberiye bitkisine de Eylül ayında ulaşmak mümkündür. Biberiye aynı zamanda dezenfektan, antiseptik özellikler taşır. Mineral içeriği de oldukça yüksektir.
Enfes Tarifler
Kızılcık Tarhanası
Bir probiyotik olan tarhananın kızılcıkla yapılan halidir. Tüm yıl boyunca tüketilebilir.
Tercihen olgun ve yumuşamış kızılcıklar yıkanır. Yıkanan kızılcıklar iyice yumuşayana kadar kaynatılır. Yumuşayan kızılcıklar süzgeçten geçirilir. Elde edilen püre koyu kıvam alana kadar unla karıştırılır. Meydana gelen e hamur ufak parçalara ayrılarak birkaç gün arada bir çevrilerek açık havada kurutulur. Kurutulan hamur elde ufalanır. Bez torbalar içinde yıl boyu tarhana çorbası yapmak için saklanabilir.
İncir Uyutması
İncir taze olarak tüketilebileceği gibi kurutularak da tüketilebilir. İncir uyutması yapımı kolay ve ilave şeker içeriği olmaması nedeni ile yılın her mevsimi tercih edilebilen bir tatlıdır.
İncir uyutması için yaklaşık 150 gram yani 7- 8 kuru incir kullanılır. İncirler küçük parçalar bölünerek sıcak suda yumuşaması için birkaç dakika bekletilir. Yaklaşık 2-2.5 bardak ılık sütün içine ilave edilen incirler rondo yardımı ile parçalanır. Karışımın içindeki incirlerin iyice parçalanmasına dikkat etmek gerekir. Oluşan karışım sunum tabaklarına alınır. Tabaklara alınan tatlının üzerine arzu edilen miktarda dövülmüş ceviz ilave edilir. Tabakların üstü kapatılarak tatlı oda ısısında yaklaşık 3 saat kadar mayalandırılır. Daha sonra buzdolabına alınan tatlı soğuduktan sonra servis yapılır.
Sütlü Mantar Çorbası
Yaklaşık 350 gram mantar üzerine çıkacak kadar su ve bir limon suyu ile birlikte haşlanır. Bir başka tencerede 3 yemek kaşığı un eritilmiş 1 yemek kaşığı tereyağı ve zeytinyağı içinde kavurulur. Un renklenmeye başlayınca 1 su bardağı süt yavaş yavaş ve sürekli karıştırılarak ilave edilir. Karışıma haşlanmış süzülmüş mantarlar, 4 su bardağı kadar su, tuz ve karabiber eklenerek kaynamaya bırakılır. Kaynamaya başlayınca kısık ateşe alınır birkaç dakika pişirilir.
Eylül Ayı için Enfes Tarifler
Eylül Ayı Meyve ve Sebzeleri ile Yapılabilecek Enfes Tariflere göz atın!
Albatros Bilişim Kooperatifi