Zamanla sadece kas kaybetmekle kalmıyoruz beynimiz de körelebiliyor. Daha spesifik olarak, beyninizin bilişsel rezervi yaşlanma ve diğer faktörlerden kaynaklanan nörolojik hasara gözle görülür bir yavaşlama veya hafıza kaybı belirtisi göstermeden dayanma yeteneği – yıllar içinde azalır. Bu, zihinsel görevleri yerine getirmeyi zorlaştırabilir.
Ancak ağırlık egzersizlerinin vücudunuza yağsız kas eklemesi ve sonraki yıllarda daha fazla kas tutmanıza yardımcı olması gibi, araştırmacılar artık beyin açısından sağlıklı bir yaşam tarzı izlemenin ve düzenli, hedefe yönelik beyin egzersizleri yapmanın beyninizin bilişsel rezervini artırabileceğine inanıyor.
Bugüne kadar yaşam tarzı ve bunama riski arasındaki bağlantı üzerine yapılan en ayrıntılı çalışmalardan birinde araştırmacılar, birden fazla sağlıklı davranışa katılan kişilerin demans riskini önemli ölçüde azalttığını buldu. 2013 araştırması, 30 yıl boyunca 2.235 erkeğe baktı ve beş sağlıklı yaşam tarzı davranışına katılımlarını ölçtü: sigara içmeme, optimal BMI, yüksek meyve ve sebze alımı, düzenli fiziksel aktivite ve düşük ila orta alkol alımı. Davranışların dördünü veya beşini izleyen çalışma katılımcılarının bilişsel bozukluk ve bunama geliştirme olasılığı yaklaşık yüzde 60 daha azdı. Uzmanlar “Beyin sağlığına yaklaşımlar, yağ oranı düşük, kolesterolü düşük ve antioksidanları yüksek dengeli bir beslenmeyi içerir” diyor.
İyi beslenmeye ek olarak, düzenli egzersiz, beyin dokusunun korunmasına yardımcı olmak için damar sağlığını geliştirebilir. Endişeden ve can sıkıntısından kaçınmak da çok önemlidir. Beyin yeni şeyler öğrenmek ister. Bazı araştırmacılar, insanların etraflarındaki şeylere daha az dikkat ettiklerinde bunamaya karşı daha savunmasız olduklarına inandıklarını belirtiyor. Beyin pasif olduğunda, körelme eğilimi gösterir. Bu nedenle, günde saatlerce televizyon karşısında oturmak gibi hareketsiz ve nispeten pasif aktiviteler zamanla beyin sağlığına zarar verebilir.
Sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersizin yanı sıra, beyninize kendi egzersiz rutinini vermenin yolları vardır. Beyin jimnastiği yazılımı bugünlerde her yerde olmasına rağmen, yaşlı yetişkinler için henüz önemli nörolojik faydalar göstermedi. 2014 tarihli bir incelemede, araştırmacılar toplam 4.885 katılımcı üzerinde bilgisayarlı bilişsel eğitim üzerine 52 farklı çalışmayı incelediler ve oyunların beyin performansını iyileştirmede özellikle etkili olmadığını buldular.
Uzmanlar, gerçek dünya aktivitelerini içeren beyin eğitimine bağlı kalmanızı tavsiye ediyor. Beyin işlevini güçlendirmeye yönelik egzersizler yenilik ve meydan okuma sunmalıdır. Neredeyse her basit öneri dahi işe yarayabilir. Eve farklı bir yoldan gidin; karşı elinizle dişlerinizi fırçalayın. Beyin çağrışımlar yoluyla çalışır [bu yüzden bir şarkının sözlerini ezberlemek aynı kelimeleri müziksiz hatırlamaya çalışmaktan daha kolaydır], bu yüzden ne kadar çok duyuyu dahil ederseniz o kadar iyi.
Sabah gazeteniz başlamak için harika bir seçenektir. Sudoku ve kelime oyunları gibi basit oyunların yanı sıra bir resimden diğerine farklı şeyler bulduğunuz çizgi romanlar da uygundur. Kelime oyunlarına ek olarak, zihinsel becerilerinizi geliştirmek için aşağıdaki alıştırmaları deneyebilirsiniz;
- Hatırlamanızı test edin. Bakkal malzemelerinin, yapılacak şeylerin veya aklınıza gelen herhangi bir şeyin bir listesini yapın ve ezberleyin. Bir saat kadar sonra, kaç tane öğeyi hatırlayabildiğinizi görün. En büyük zihinsel uyarım için listedeki öğeleri mümkün olduğunca zorlaştırın.
- Bırak müzik çalsın. Bir müzik aleti çalmayı veya bir koroya katılmayı deneyim. Araştırmalar, daha uzun bir süre boyunca yeni ve karmaşık bir şey öğrenmenin yaşlanan zihin için ideal olduğunu gösteriyor.
- Kafanda matematik yap. Kalem, kağıt veya bilgisayar yardımı olmadan sorunları çöz; aynı anda yürüyerek bunu daha zor ve atletik hale getirebilirsiniz.
- Bir yemek kursuna katılın. Yeni bir yemeği nasıl pişireceğinizi öğrenin. Yemek pişirmek bir dizi duyu kullanır: hepsi beynin farklı bölümlerini içeren koku, dokunma, görme ve tat.
- Yabancı dil öğrenin. İlgili dinleme ve işitme beyni uyarır. Dahası, zengin bir kelime dağarcığı, bilişsel gerileme riskinin azalmasıyla ilişkilendirilmiştir.
- Kelime resimleri oluşturun. Bir kelimenin yazılışını kafanızda canlandırın, ardından aynı iki harfle başlayan (veya biten) başka kelimeler bulmaya çalışın.
- Hafızadan bir harita çizin. Yeni bir yeri ziyaret ettikten sonra eve döndükten sonra bölgenin bir haritasını çizmeye çalışın; yeni bir yeri her ziyaret ettiğinizde bu alıştırmayı tekrarlayın.
- Damak zevkinize meydan okuyun. Yemek yerken otlar ve baharatlar da dahil olmak üzere yemeğinizdeki malzemeleri tek tek tanımlamayı deneyin.
- El-göz yeteneklerinizi geliştirin. Örgü örmek, çizim yapmak, boyamak, yapboz yapmak gibi ince motor becerileri içeren yeni bir hobi edinin.
- Yeni bir spor öğrenin. Yoga, golf veya tenis gibi hem zihni hem de bedeni kullanan atletik bir egzersiz yapmaya başlayın.
Albatros Bilişim Kooperatifi