İnsanlar gibi kediler de çeşitli sağlık sorunları yaşarlar. Kedilerin en sık yaşadığı sağlık sorunları arasında böbrek sorunları önemli bir yer tutar. Evdeki can dostlarımızın böbrek sağlığını korumak için neler yapabiliriz birlikte bir bakalım.
İnsanlarda olduğu gibi kedilerinde vücutlarında böbrekler çok önemli görevler üstlenirler. Vücutta önemli bazı hormonların üretilmesi, mineral dengesinin sağlanması, tansiyonun düzenlenmesi ve tabii ki atık maddelerin vücuttan idrar yolu ile uzaklaştırılması gibi görevler böbrekler tarafından yerine getirilir. Bu nedenle kedilerin böbrek sağlığının bozulması ciddi sağlık problemlerine hatta kedinin ölümüne yol açabilir.
Kedilerde böbrek sorunları her yaşta ortaya çıkabilir ama genellikle ileri yaşlarda daha sık görülür. Bu nedenle 7 yaşından büyük kedilerin böbrek hastalığı yönünden yılda bir takip edilmesi önemlidir. 10 yaş ve üzeri kedilerde böbrek hastalığı görülme riski neredeyse iki katına çıkar.
Aslında kediler böbreklerinde ortaya çıkan sorunları uzun süre idare edebilirler. Bu nedenle de tanı gecikir. Böbrek fonksiyonlarının neredeyse üçte biri kaybolana kadar klinik belirti görülmez. Bu durum erken tanı şansını elimizden aldığı için kedilerde kronik böbrek hastalıklarına sık rastlanır. Kedilerin bir böbrek sorunu yaşayıp yaşamadıklarını anlamak ancak düzenli sağlık kontrolleri ile mümkün olur. Bu nedenle 7 yaşından büyük kedilerin böbrek hastalığı yönünden yılda bir takip edilmesi önemlidir. Erken yakalanabilen böbrek sorunları daha hızlı tedavi edilebilir ve böbrek hasarının geri çevrilmesi mümkün olabilir.
Peki, kedilerde böbrek sağlığını neler etkiler?
Genetik yatkınlık (bazı genetik türler böbrek hastalıklarına daha yatkındırlar. Ankara kedisi, İran kedisi gibi uzun tüylü kediler, Habeş ve Siyam kedileri gibi) örneğin polikistik böbrek hastalığına en sık İran kedilerinde rastlanır.
- İleri yaş
- Bozuk ağız hijyeni, çürük dişler
- Yüksek tansiyon
- Kalp yetmezliği
- Böbrek kumları, böbrek taşları
- Böbrek iltihapları
- Kedi Enfeksiyöz Peritoniti (FIP)
- Şeker Hastalığı
- Kedinin zehirli kimyasal maddeleri yemesi (Zirai ilaçlar, temizlikte kullanılan kimyasallar, ilaçlar, antifriz vb.)
- Zambak çiçeği (Evde bulunan zambak çiçekleri aslında kediler için oldukça zehirlidir)
- Protein miktarı yüksek mamalar
- Fosfor içeriği yüksek mamalar
- Kanser
- Sokakta yaşamak (Birçok riske daha çok maruz kalma anlamına geldiği için) gibi birçok faktör kedilerin böbrek sağılığını bozabilir.
Kedilerde Görülen Böbrek Hastalıkları
İdrar Yolu Enfeksiyonları: Kedilerde zorlanarak idrar yapma, kum kabının dışına idrar yapma, idrar yaparken ağlar gibi ses çıkarma bir idrar yolu iltihabının belirtisi olabilir. İdrar yolu iltihaplarına erkek kedilerde daha sık rastlanır.
Böbrek taşları: İdrar akışında tıkanmaya neden olabilen böbrek taşları ciddi böbrek sorunları yaratabilir.
Polikistik böbrek: Böbrekte çok sayıda kistle seyreden sık görülen bir başka böbrek hastalığıdır.
FIP: Viral bir enfeksiyon olan bu hastalık ne yazık ki ölümcül olabilmektedir.
Böbrek Yetmezliği: Kedilerde yaşanan böbrek hastalıkları erken tanınıp tedavi edilemezlerse eğer genellikle böbrek yetmezliği ile sonuçlanır. Bu nedenle böbrek yetmezliği kedilerin yaşadığı önemli böbrek hastalıklarından biridir. Böbrek yetmezliği akut ya da kronik olabilir. Akut böbrek yetmezliği belirtileri çok daha hızlı gelişirken kronik yetmezliği belirtileri çok daha sinsidir.
Böbrek Hastalıklarının Belirtileri
Kedilerin böbrek hastalığı ile ilgili yaşadığı sorunlar birçok başka hastalıkla karışabilir.
Böbrek hastalıklarında genel olarak;
- İdrara çıkma düzeninde bozulma ( Sık idrara çıkma ya da hiç çıkamama)
- İdrarın renginin bulanık olması
- Kanlı idrar
- Kusma
- İştahta azalma, kilo kaybı
- Su içmeme ya da su isteğinin artması
- Uykuya meyil
- Tüy kalitesinin bozulması
- Ağız kokusu
- İshal ya da kabızlık görülebilir.
Kedilerde Görülen Böbrek Hastalıklarının Tedavisi
Kedinizde bu belirtilerden biri veya birkaçı varsa ya da rutin kontrollerinde bir böbrek sorunu tespit edilmişse veteriner hekiminiz hastalığa uygun tedaviyi düzenleyecektir. Bu tedavinin amacı sağlık sorunu yaratan etkeni ortadan kaldırmaya yönelik olacaktır. Tedavi genellikle uygun ilaçlar ve sıvı tedavisinde oluşur. Tedaviye ek olarak kedinize fosfor ve protein düzeyi ayarlanmış mamalar vermeniz önerilecektir. Aynı zamanda kedinizin düzenli temiz suya ulaşımını sağlamanız oldukça önemlidir.
Böbrek Hastalıklarını Önlemenin Yolları
Aslında böbrek hastalıklarını önlemek mümkündür. İlk yapılması gereken kedinizin yaşına ve sağlık durumuna uygun mama ile beslenmesini sağlamak olmalıdır. Bunun içinde uzman desteği almanızda fayda var. Doğru mama seçimi kadar yediği mama miktarı da önemlidir. Çünkü gereğinden fazla beslenen kedilerde şişmanlık sık görülen bir problemdir. Şişmanlık da idrar yolu enfeksiyonlarına yakalanma riskini artırır.
Beslenme kadar önemli bir diğer faktörde yeterli su içmesini sağlamaktır. Bu nedenle kedilerin sürekli temiz suya ulaşabilmesini sağlamak gerekir.
Kedilerin yaşam alanlarında hijyenlerinin sağlanması da çok önemli bir başka faktördür. Kum kapları düzenli olarak her gün temizlenmeli, en geç 2 haftada bir tüm kap yıkanmalı ve kum tamamen değiştirilmelidir. Böylece kabın içinde mikropların üremesi engellenebilir.
Kedilerin strese çok dayanaksız olduklarını unutmamalısınız. Bu nedenle kedinizle vakit geçirmeniz onunla oynamanız da kedinin sağlığı için çok önemlidir.
Tüm bunlara rağmen bazı ırkların ya da ileri yaşın risk olduğu unutulmamalı ve kediler her yıl düzenli veteriner hekim tarafından genel sağlık taramasından geçirilmelidirler. Böylece sorunlar erken tespit edilir ve böbrek hasarı oluşmadan engellenebilir.
Albatros Bilişim Kooperatifi