Ülkemizin 3 tarafının denizlerle çevrilmesi nedeni ile her mevsim balık bulmak mümkün. Bugün bu balıklardan omega 3 içeriği oldukça yüksek, vücudu iğ şeklinde bir balık olan uskumru balığına sofralarımızda nasıl yer verebiliriz bir bakalım.
Uskumru balığı, sürüler halinde yaşayan göçmen bir deniz balığıdır. Ülkemiz denizlerinde bulunması büyük bir şanstır. Ancak zaman zaman yanlış avlanma nedeni ile sayısı oldukça azalır. Bu nedenle ülkemizde ithal uskumru tüketimi de gündemdedir. Özellikle Norveç’ten ithal edilen uskumru tezgahlarda satılır. Büyüklüğü bizim denizlerimizde yaklaşık 20-30 cm ye kadar çıkabilirken daha soğuk denizlerde biraz daha büyüyebilir. Uskumru balığı genellikle tezgahlarda kolyoz balığı ile karıştırılır. Ancak dikkatli bir göz bu iki balığı ayırabilir.
Uskumru balığı, hemen her mevsim bulunabilen bir balık olsa da en lezzetli olduğu dönem Eylül ile Ocak ayı arasındaki dönemdir. Balık bu dönemde daha yağlıdır.
Besin içeriğinde omega 3 oranı ön plana çıkar. Ayrıca protein, A, C, B, D vitaminleri ile demir, magnezyum ve kalsiyumdan da oldukça zengindir. 100 gramında yaklaşık 25 gram kadar protein içermesi vücudun protein desteği açısından çok önemlidir. Yine 100 gram uskumruda bulunan D vitamini içeriği günlük D vitamini ihtiyacının yaklaşık yarısını karşılar.
Uskumru Balığının Faydaları
Yüksek omega 3 içeriği ile hem kalp damar sağlığı hem de beyin sağlığı için önemli bir besin maddesidir. Uskumru balığı, yüksek protein ve mineral içeriği ile kemik sağlığını, yüksek A vitamini ile göz sağlığını korumaya yardımcıdır. İçeriğindeki selenyum ile bağışıklık sistemine önemli bir destektir. Tüm bu faydaları göz önüne alındığında uzmanlarca mevsiminde haftada 2 kere tüketilmesi önerilir.
USKUMRULU TARİFLER
Uskumru, balık severler tarafından oldukça sık ve sevilerek tüketilen bir balıktır. Fırında, buğulama, kızartma ya da meze olarak tüketilebilen uskumrunun oldukça geniş bir tarif havuzu vardır. Bugün bunlardan birkaçını sizinle paylaşacağız.
Pancarlı Uskumru Salatası
Malzemeler
-1 kilogram kadar temizlenmiş, suyu süzülmüş uskumru balığı
-1 tatlı kaşığı kadar un
-2-3 tane küçük boy pancar
-2-3 yemek kaşığı kadar zeytinyağı
-1-2 yemek kaşığı kadar limon suyu
-Tuz ve arzu edilen baharatlar (kekik ve kimyon özellikle önerilir.)
-Dereotu
-1 çay bardağı kadar su
-1 elma
Yapılışı
Pancarlar küp küp doğranır. Limon suyu ve tuz üzerine gezdirilir. Pancarların bulunduğu kabın kapağı kapatılarak yaklaşık yarım saat bekletilir. Ayrı bir kapta zeytinyağı, tuz ve baharatlar, un ve bir çay bardağı su karıştırılır. Temizlenerek suyu süzülmüş olan uskumru balığının etli kısmı parçalara ayrılır. Zeytinyağlı karışım balıketinin üzerinde gezdirilir ve balık fırına verilir. Uskumrular kızarana dek pişirilir. İnce dilimlenmiş elma, dereotu ve limon suyunda dinlenmiş pancarla birlikte hepsi kızarmış uskumru balığı ile karıştırılarak servis edilir. Oldukça besleyici ve sağlıklı bir karışım elde edilmiş olur.
Uskumru Dolması Tarifi
Malzemeler
-4 tane orta boy uskumru
-Yaklaşık 200 gram kadar pirinç
-2 soğan
-50 gram kadar çam fıstığı
-50 gram kadar kuş üzümü
-3 yumurtanın sarısı
-1 su bardağı kadar un
-1 su bardağı kadar galeta unu
-1 demet maydanoz
-1 demet dereotu
-1 çay bardağı kadar zeytinyağı
-1 su bardağı sıcak su
-Tuz, karabiber, yenibahar, tarçın
Yapılışı
Osmanlı sarayında kendine yer bulmuş bir yemektir uskumru dolması. Uskumru dolması yapmak için önce balıklar temizlenir. Ancak bu sefer balıklar temizlenirken balıkların karın kısımları yarılmadan temizlenmesi gerekir. Bu işlemin daha kolay yapılabilmesi için ise mümkünse balıklar 5- 6 saat dinlendirilmelidir. Üst kısmı ve yüzgeçleri temizlenen uskumruların kuyruk kısmından orta kemiği kırıp çıkartılır. Kırılan kemiğin etten ayrılması için balık iki el arasında yavaşça ovulur. Balığın bütünlüğünü bozulmadan kılçığı içinden çıkartılır. Tüm balıklar bu şekilde temizlenerek hazırlanır. Dolma içi hazırlanırken önce bir tavada kızdırılmış zeytinyağında çam fıstıkları kavrulur. Piyazlık doğranmış soğan, pirinç, kuş üzümü ve baharatlar da eklenerek hazırlanan iç harca bir bardak sıcak su ilave edilerek 5- 6 dakika pişirilir. Kısık ateşte pişen harca ateşten indirilmeden ince kıyılmış maydanoz ve dereotu ilave edilir. Daha sonra bu iç harç uskumruların içine doldurulur. İç harcın balıkların içinden dökülmemesi için gerek duyulursa balıklar bir ip yardımı ile bağlanabilir. Uskumrular önce una sonra çırpılmış yumurta sarısına en son olarak ta galeta ununa bulanarak orta kızgın ateşte kızartılır ve sıcak olarak servis edilir.
Uskumru Ezmesi
Balık etinden çok hoşlanmayan çocuklar için ya da sofrada bir meze ihtiyacı olduğunda ekmek üzerine sürülebilecek bir ezmede yapılabilir uskumrudan.
Malzemeler
-2 küçük uskumru
-1 tane küçük mor lahana
-300 gram kadar ceviz
-3-4 kaşık mayonez
-1-2 dilim ekmek içi
-2-3 diş sarımsak
-Limon suyu
Yapılışı
Temizlenip filetosu çıkarılan uskumru haşlanarak pişirilir. Pişen et didiklenir. Kırmızı lahana ve ceviz robottan geçirilir. Derin bir kapta mayonez, ekmek içi, sarımsak, limon suyu ve arzu edilen miktarda tuz balıketi ile karıştırılır. Tüm malzeme karıştırılarak ılık servis yapılır.