Son yıllarda özellikle pandeminin de etkisi ile birlikte evde spor yapan kişi sayısı giderek arttı. Evde spor yaparken özellikle ağırlık çalışması yapmak isteyenler için dambıllar vazgeçilmez ekipmanlardır. Dambıl nedir, ne için kullanılır birlikte bir bakalım.
Dambıl Nedir?
Ağırlığın iki uca eşit olarak dağıtıldığı iki tane yuvarlak haznesi olan kısa bir ağırlık çubuğu olarak tarif etmek mümkündür. Dambıllar aslında serbest ağırlıklardır. Genelde kol egzersizleri için kullanılan el halterleridir.Tek elle kullanılmaya uygun olduğu gibi iki elle de kullanmak mümkündür. Dengeleyici kasları çalıştırmak için kullanılır. Dambılın kaldırılmasındaki amaç, vücuttaki kas grupları üzerinde baskı oluşturarak kasların daha çok çalışmasını sağlamaktır. Dambıl her ne kadar elle kullanılsa da yapılabilecek çok faklı egzersizlerle çok farklı kasların çalıştırılması mümkündür.
Aslında dambıllar haltere çok benzediği için egzersize yeni başlayan kişiler için hangisini kullanmak daha doğru sorusu sorulabilir. Halterin dambıla göre en önemli farkı iki elle kullanılmak üzere tasarlanmış olmasıdır. Bu nedenle daha uzun bir tutma çubuğuna sahiptir ve daha ağırdır. Dambıllar ise tek elle de kullanılabildikleri için kasların daha dengeli çalışmasını sağlar.
Dambıl Çeşitleri
Dambıllar farklı malzemelerden üretilebilir. Genel olarak kullanılan malzeme demir olmasına rağmen zaman zaman plastikte dambıl üretiminde kullanılır. Demirden üretilen dambıllarda zaman zaman küflenme görülmesi farklı malzeme arayışlarını gündeme getirmiştir. Krom karışımlı demir dambıllar bu arayıştan doğmuştur. Ancak karışımlı dambıllarda da sorun artan fiyatlar olmuştur. Fiyat artışına çözüm olabilmesi adına beton, kum gibi malzemelerden de dambıllar üretilmeye başlanarak çözüm aranmıştır.
Dambılların çeşitleri üretildikleri malzemeye, kullanım amaçlarına ve ağırlıklarına göre farklılık gösterebilir.
Sınıflama genellikle sabit ağırlığı olan ve değişken ağırlığı olan dambıllar olmak üzere dambılların ağırlığı üzerinden yapılır.
Sabit Ağırlığı Olan Dambıllar
Bu dambıllarda ağırlık adından anlaşılacağı üzere sabittir, değiştirilemez. Ağırlıklar eklenip, çıkarılamaz. Sabit ağırlıklı dambılların genellikle ağırlıkları düşüktür. Ev için de kullanıma uygundur.
Değişken Ağırlıklı Dambıllar
Bu dambıllarda ağırlığı değiştirmek mümkündür. Daha çok profesyonel kullanım için uygundur. Spor salonlarında daha sık rastlanır. Basit bir anlatımla metal bir çubuğa ağırlıkların eklenip çıkarılması mantığına dayanır. Bu çubuklar yivli ya da yivsiz olabilir. Yüksek ağırlık çalışmalarında dambılın yapıldığı metalin dayanıklılığı mutlaka dikkate alınmalıdır.
Dambılların bir kısmının dış yüzeyi plastikle kaplanabilir. Bu da elle tutulurken kaymayı önleyici bir rol oynar.
Dambıl Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir
1-Dambıl alırken ilk soru ne amaçla kullanılmak istendiği olmalıdır. Farklı amaçlar için farklı dambılların kullanılması önerilir.
Amacı kilo vermek olan kişilere sabit ağırlıklı dambıllar önerilir. 2-3 farklı ağırlığa sahip çift dambıllar diyetle desteklenen beslenme ile sıkılaşmak için yeterli olur. Bu durumda alınacak dambılların plastik kaplı ya da dışı kauçuk olanlardan seçilmesi önerilir. Evde yapılacak egzersizler için gayet uygundur. Düşük ağırlıklarla başlanır.
Kişinin amacı kasları geliştirmek ise dambılların ağırlıklarının değiştirilebilir olması önerilir. Bu durumda malzemenin de tercihen demir olması gerekir. Ağırlık artıkça dambılda dayanıklılığında önemi artar. Çünkü ağırlık değişikliklerinin yapılması gündeme geldiğinde ağırlıkların takılabileceği çubuğun işlevsel olması ancak gereğinden uzun olmaması gerekir. Yani çubuk ağırlıkların dengeli takılmasına imkan veren ama hareket esnasında hareketi engellemeyecek, kıyafetlere takılmayacak bir uzunlukta olmalıdır. Çubuğa takılacak ağırlık disklerinin de boyutları önemlidir. Disklerin çapları olabildiğince küçük olmalıdır. Uygun olamayan disk çapları da sakatlanmalara neden olabilir.
2-Dambılın üretildiği malzeme kullanım amacından sonra ikinci önemli noktadır. Özellikle sakatlanmalara sebebiyet vermemek adına kullanılan malzemenin kaliteli olması önemlidir. Dambılların dış kısımları genellikle boyalı ya da kaplı olacağından malzemeyi dışarıdan tahmin etmek zor olabilir. Bu durumda mutlaka satışı yapan satıcıdan ayrıntılı bilgi istenmelidir.
3-Dambıl alınan yerin mutlaka güvenilir olması önemlidir. Malzemenin doğru oranda kullanılmadığı dambıllar sakatlanmalara neden olur.
4-Dambılın ergonomik olmasına mutlaka dikkat edilmelidir.
5-Değişken ağırlıklı dambıllar alınırken dambıl setindeki ağırlık plakaları ile farklı kaç ağırlık dizilimi oluşturulabildiğine de dikkat etmek gerekir. Böylece geniş bir yelpaze ile kasların gelişimi daha sağlıklı sağlanabilir.
6-Dambıl seti içindeki ağırlık plakalarının tercihen büyük ağırlık değişimlerinden çok küçük ağırlık değişimlerine imkan vermesine dikkat edilmelidir. Yani artışlar 5 ya da 10 kilogramlık plakalarla değil de1-2 kiloluk plakalarla yapılabilmelidir.
Dambıl kullanmaya başlanan ilk dönemlerde düşük ağırlıklı dambıllarla başlamak uygundur.
7-Dambıl alırken eğer evde kullanılacaksa kaplayacağı alanda mutlaka göz önüne alınmalıdır. Plastik kaplamalı olan setlerin daha fazla yer kaplayacağı unutulmamalıdır. Bu nedenle büyük setler alınacaksa bu faktörde göz önüne alınmalıdır.
8-Eğer alınacak dambıl seti için metal olanlar tercih edilmişse alüminyum ya da krom kaplama olanlar seçilmelidir. Çünkü kaplaması olmayan ya da uygun bir boya ile boyanmamış olanlar zamanla oksitlenerek farklı sorunlara yol açabilir.
9-Dambıl seti alınırken bu setle çalışma yaparken elin terleyebileceği göz önüne alınarak daha rahat tutabilmek adına plastik olanlar tercih edilmelidir. Bir başka seçenekte uygun bir fitness eldiveni kullanmak olabilir.
Albatros Bilişim Kooperatifi