Ülkemizde turp ailesini her mevsim soframızda görme olanağı vardır. Sonbahar, yaz ve kış turpları olarak 3 çeşidi olmasına rağmen ülkemizde daha çok bu aile renklerine göre isimlendirilmektedir. En bilinenleri kırmızı, siyah ve beyaz turptur. Turp ailesinin genel olarak tadı keskindir. Keskin tadını içeriğindeki organik asitler verir. Turp ailesi sebze grubunda yer alır ve vücuda olan olumlu etkileri nedeni ile halk arasında ‘’Turp Gibi Olmak’’ gibi bir deyişe hak kazanmış bir besin grubudur.
Tüm turp ailesi genel olarak flavanoidlerden, minerallerden, vitaminlerden ve liften zengindir. Bu grupta yer alan siyah ve kırmızı turp arasında içerdiği kalori miktarı açısından önemli bir fark yoktur. Küçük fındık turpu olarak da adlandırılan kırmızı turp siyah turpa göre biraz daha az karbonhidrat ve kalori içerirken C vitamini, demir, çinko ve potasyum açısından daha zengindir. Kırmızı turp ise daha çok lif ve antioksidan içeriği ile ön plana çıkar. 10 küçük kırmızı turpun rendelenmesi ile hazırlanan bir kase turp yendiği zaman sadece 12 kalori alınırken günlük lif ihtiyacının yaklaşık dörtte biri karşılanmış olur.
Ayrıca en az turp sebzesi kadar turp yaprağının da tüketilmesi önerilir. Turp yaprağı beta karoten, B 6, B 9 (Folat), C ve E vitaminleri ile birlikte iyi bir kalsiyum kaynağıdır. Turp yaprakları sebze yemekleri gibi pişirilerek ya da salatalara eklenerek tüketilebilir.
Turp tüketimi ülkemizde oldukça yaygındır. Genel bir alışkanlık olarak balık yemekleri yanında servis edilse de günlük beslenme düzeni içinde farklı şekillerde tüketilmesi mümkündür. Genellikle turp ailesi salatalara rendelenerek eklenir. Salataların dışında iri doğranarak çiğ olarak yenilebilir. Bazı yemeklerin içine koyulabilir ya da tek başına yemeği yapılabilir. Turpun tadını çok keskin bulanlar üzerine limon sıkarak ya da bal dökerek tüketebilir.
Kimler Turp Tüketiminde Dikkatli Olmalıdır?
-İshali ve midesinde gaz şikayeti olanlar
– Kalsiyum oksalat kumu ya da böbrek taşı olanlar
-Chron, ülseratif kolit gibi kronik sindirim sistemi hastalığı olanlar
-Ülser ya da gastrit şikayeti olanlar turp tüketiminde dikkatli olmalıdır.
Günlük Tüketim Miktarı Ne Olmalıdır?
Sağlıklı bir kişi için günlük bir kase turp tüketimi yeterli olur. Ancak benzer besinler yani aynı aileden besinler tüketilmişse (Brokoli, karnabahar, brüksel lahanası vb.) ayrıca turp tüketilmesine gerek yoktur.
Bu aileye mensup beyaz turp, Oryantal turp ya da Asya turpu olarak ta bilinir. Beyaz turp 100 gramında yaklaşık 14 kalori ile kalori değeri oldukça düşük bir besindir. İçeriğinde,
Karbonhidrat 1.9 gram
Yağ 0.1 gram
Lif 2.5 gram
Protein 1.1 gram bulunurken ayrıca A, C vitaminleri ile potasyum, demir ve kalsiyumdan zengindir.
Beyaz Turpun Faydaları Nedir?
-Bağışıklık sistemini güçlendirir. Beyaz turpun en belirgin ve bilinen özelliği bağışıklık sistemi üzerine yaptığı olumlu katkısıdır. Vücut direncini artırdığı için hastalıklarla savaşta rol oynar. Bu etkisi nedeni ile beyaz turp özellikle tercih edilir. Yüksek C vitamini içeriği bağışıklığı destekler.
-Metabolizmayı güçlendirir. Kişinin metabolizma hızını düzenlediği için kilo kontrolüne de yardımcı olur. Beyaz turp tam bir metabolizma dostudur. Özellikle metabolizma hızı ile ilgili sorun yaşayanlar için beyaz turp tüketimi önerilir. Metabolizmayı hızlandırıcı etkisi nedeni ile kilo vermek için kullanılabilir.
-Yaşlanmayı engeller. Beyaz turp içeriğindeki vitaminler ve antioksidanlar nedeni ile düzenli tüketildiğinde yaşlanmayı geciktirici etkiye sahiptir. Beyaz turp tüketen kişilerin daha genç bir görünüme sahip olmaları mümkündür.
-İçeriğinde yer alan flavanoidler nedeni ile kalp dostudur. Flavanoidler güçlü antioksidanlar olduğu için kalp sağlığını olumlu yönde etkiler.
-Turp ailesi genel olarak karaciğer dostudur. Karaciğerin yağlanmasını önler. Karaciğerde hücre yenilenmesini sağladığı için karaciğer hastalıkları ile mücadelede önemli rol oynar.
-Kemik erimesini önler. Kemik erimesi (osteoporoz) özellikle belli bir yaş grubunda kadınlarda sık rastlanılan bir sağlık problemidir. Beyaz turp içeriğindeki kalsiyum miktarı ile kemik sağlığını olumlu yönde etkiler. Kemik erimesi ile savaşta beyaz turp önerilen besin maddeleri arasında yer alır. Kadınlarda özellikle menapoz döneminde önem kazanır.
-Yüksek lif içeriği ile sindirim sisteminin düzenli çalışmasına katkı sağlar.
-Beyaz turpun ağrı azaltıcı etkisi olduğu da bilinmektedir.
-Aynı zamanda beyaz turp cilt dostudur. Bu nedenle özellikle sivilce ile savaşta destek beslenme önerileri içinde yer alabilir. Düzenli tüketiminde cilt kuruluğunu, sivilce oluşumunu, sivilce sonrası ciltte kalan
kızarıkları azaltır. Ayrıca turp suyu ile durulanan saçlı deride kepeklenmenin ve dökülmenin azaldığı yönünde çalışmalar bulunmaktadır.
-Folat içeriğinin yüksek olması turpu özellikli bir besin yapar. Folat vücutta DNA tamirinde rol oynar.
Beyaz Turpun Zararları Nelerdir?
Tüm besinler gibi beyaz turpta aşırı tüketildiğinde vücuda faydadan çok zarar verir.
-Beyaz turp içeriğinde yer alan kükürtlü maddeler nedeni ile gaz yapar.
-Bağırsak hızını artırdığı için ishale yol açabilir.
-Turp içeriğinde yer alan yüksek orandaki oksalat vücuttan demir, kalsiyum gibi minerallerin atılmasına neden olur. Bu da vücuda faydalı mineral seviyesini azaltır.
Bu nedenle turp tüketiminde sorun yaşayanların turp tüketmeden önce bir uzmandan destek almak gerekebilir.
Albatros Bilişim Kooperatifi