Whitenoise Nedir?

Whitenoise yani beyaz gürültü, en temel anlamıyla arka plandaki rahatsız edici sesleri bastıran gürültüdür. Çevreden gelen ve kişinin uykuya dalmasını ya da konsantre olmasını zorlaştıran sesleri kapatan bir ses olan beyaz gürültü; insanların duyma aralığında yani 20-20.000 Hz aralığında bulunan 20.000 frekansın bir kombinasyonudur. Aslında beyaz gürültü bin kişinin aynı anda konuştuğunda çıkan anlaşılmaz sese de benzetilebilir, ancak çoğu kişi tarafından “şşşş” sesine benzetildiği bilinmektedir.

Beyaz gürültünün uykuya etkisi

Genel düşünce, insanın uyumak için sessiz bir alan ihtiyaç duyması yönünde olsa da her insan için bu durumun geçerli olduğunu söylemek mümkün değil. Birçok insan sessizlikte değil ancak gürültü sayesinde uykuya dalabiliyor.

Çünkü insanın hayatta kalma içgüdüsü uyku esnasında dışarıdan gelen seslere karşı tetikte olmasına neden oluyor, bu da uykuya dalmasını zorlaştırıyor ya da uykunun sürekli bölünmesine neden oluyor. Beyaz gürültü ise dışarıdan gelen seslerin önüne geçerek uykunun bölünmesini engellemede yardımcı olurken uykuya dalmayı da kolaylaştırır. Kronik uykusuzluğun beyin hasarına yol açtığı bilindiği için birçok uzman uykuya dalma güçlüğü yaşayan hastalarına beyaz gürültü çıkaran uykuya dalmayı kolaylaştıran makineleri denemelerini tavsiye eder.

Bebeklerin uykuya geçmesinde beyaz gürültünün etkisi

1990 yılında yapılan bir çalışma bebeklerin çok büyük bir kısmının beyaz gürültü eşliğinde daha kolay uyku haline geçtiklerini ve bu ses sayesinde uykularının daha az bölündüğünü ortaya koymuştur. Ancak çalışmanın bu net sonuçlarına karşın bilim insanları bebekleri sürekli beyaz gürültü eşliğinde uyutmanın olumlu olduğu kadar olumsuz sonuçları da olduğunu ortaya koymuştur.

Beyaz gürültünün bebekler üzerindeki olumlu etkileri

• Bebeklerin yüzde sekseni, beyaz gürültü eşliğinde uykuya çok daha hızlı dalarlar.
• Özellikle gündüz uykuları sırasında dışarıdaki sesler tarafından uykuları bölünen bebekler, beyaz gürültü sayesinde bu seslerden rahatsız olmazlar.
• Beyaz gürültü, bebeğin kendisini güvende hissetmesini sağlar. Bu yapay güven duygusu bebeğin sakinleşmesine yardımcı olur.
• Beyaz gürültü çıkaran bazı uyku makineleri annenin kalp atışlarını taklit eden seslere sahiptir. Bu da özellikle yeni doğan bebeklerin daha rahat uyumasına yardımcı olur.
• Gaz sancısı çeken bebeklere beyaz gürültü dinletildiğinde bu gaz probleminin ortadan kalktığını gösteren çalışmalar mevcuttur.

Beyaz gürültünün bebekler üzerindeki olumsuz etkileri

• Beyaz gürültü çoğu bebek üzerinde etkili olsa da tüm bebeklerin uykuya dalmasını kolaylaştırır gibi bir genelleme yapmak mümkün değildir. Hatta bazı bebeklerin beyaz gürültü etkisiyle daha zor uykuya daldığı gözlemlenmiştir.
• Bazı beyaz gürültü makinelerinden çıkan ses, bebekler için uygun olan ses limitlerinden daha yüksek olabilir ve duyma yetilerine zarar verebilir.
• Yeni doğan bebekler sürekli beyaz gürültüye maruz kaldıkları takdirde bağımlı hale gelebilirler. Bu da ilerleyen yaşlarda ses olmadan uykuya dalamama problemi yaşamalarına neden olabilir.
• Beyaz gürültü sesi çıkaran makinelerin kullanma talimatlarında ürünün kullanımının birden bırakılmaması gerektiği belirtilir. Bu ibare beyaz gürültünün bağımlılık yaptığı konusunda bir kanıt kabul edilir ve gelecekte sorun yaşamamak adına sürekli kullanılmaması gerekir.

Beyaz gürültünün odaklanma üzerine etkisi

Odaklanma sorunu yaşayan kişilere ilk olarak sessiz sakin bir ortamda çalışması tavsiye edilir. Ancak birçok insanın müzik eşliğinde ya da televizyon karşısında çalışmayı tercih ettiği de bilinir. Halbuki, müzik ve konuşmalar dikkatin çabuk dağılmasına ya da odağın ekrana kaymasına sebep olabilir. Böyle durumlarda, sessiz ortamda çalışmak istemeyenlere eşlikçi olarak beyaz gürültü tavsiye edilir.

Uykuya dalmaya yardımcı olması için uzun yıllardır kullanılan beyaz gürültü özellikle son yıllarda çalışan insanların konsantrasyonunu sağlamak için de kullanılmaya başlamıştır. Son yıllarda yapılan çalışmalar, beyaz gürültünün matematik çalışan kişilerin öğrenme becerisini artırdığını ve dikkat eksikliği bozukluğu ya da hiperaktivite yaşayan çocukların kısa süreli belleklerini geliştirdiğini ortaya koymuştur.

Ancak yapılan çalışmaların ortak yönü, beyaz gürültünün olumlu etkilerinin kişiden kişiye değişebileceği ortaya koymuş olmalarıdır. Beyaz gürültünün öğrenme becerisindeki etkisinin kişiden kişiye değiştiği unutulmamalı, işe yaramadığı noktada kullanmak için zorlanmamalıdır.