Balık dünyada eşi benzeri olmayan bir besin maddesidir. Eşsiz mineral, vitamin ve yağ içeriği ile soframızın vazgeçilmez besinlerinden biri olmalıdır. Amacımız bu mucize besini mevsiminde taze ve sağlıklı tüketmektir.
Balığı mevsiminde tüketmek kadar tükettiğimiz balığın taze olması da gerekiyorsa alacağımız balık taze mi nasıl anlayabiliriz önce ona bir bakalım. Taze balığı anlamak aslında o kadar da zor değildir. Taze balıkların göz bebekleri parlak ve dışa dönüktür. Parmağınızla balığın gövdesine bastırdığınızda içeri çökmeyen ve bastırdığınız yerde iz kalmayan gergin, diri bir gövdesi olur. Balığı elinize alıp tezgaha dik olarak koyduğunuzda eğilip bükülmeden dik durabilir. Balığın pulları parlak olur ve balığın gövdesine yapışık durur, dökülmez.
Ancak son dönemde giderek artan deniz kirliliği nedeni ile balık tüketirken ne yazık ki artık bazı soru işaretlerimiz de olmuyor değil.
Ocak ayında iyice soğuyan hava denizlerdeki balıkların yağlanarak lezzetlenmesini sağlar. Bugün yeni bir yıla girişin habercisi olan Ocak ayında tüketebileceğimiz balıklara birlikte bir göz atalım.
İstavrit: Ocak ayında kolay ve genelde uygun fiyata bulunabilecek bir balıktır. A, B, C vitaminleri ile fosfor, demir, selenyum, magnezyum, potasyum gibi minerallerden oldukça zengindir. Bu nedenle her yaşta tüketime uygundur. Genel temayül olarak yağda kızartılarak tüketilir.
Uskumru: Sonbaharla birlikte oltalara takılmaya başlayan uskumru Ocak ayında artık iyice yağlanır ve lezzeti zirve yapar. Özellikle zengin D vitamini içeriği ön plana çıkan uskumru soğuk kış günlerinde bağışıklığı destekleyen bir balıktır. Kızartma, ızgara, fırında hatta balık çorbası ya da balık köftesinde tüketilebilir. Uskumru dolması Osmanlı mutfağında yer bulmuş bir balık yemeğidir.
Çinekop: 11-15 cm arasındaki lüfer balığı çinekop olarak adlandırılır. Ocak ayında balık tezgahlarında bolca bulunan çinekop balığı fırın ya da kızartma olarak tüketilebilir. Omega 3 içeriği ile ön plana çıkar. Ancak lüfer balığının neslinin devamı için çinekop balığı tüketilirken dengeli olmak şarttır. Çünkü balık çinekop aşamasında kontrolsüzce tüketilirse lüfer yeme şansımızda azalır.
Lüfer: Yine Ocak ayında iyice yağlanan bir diğer balık lüfer balığıdır. Balık dünyasında Denizlerin Efendisi olarak geçer. Beyaz, lezzetli eti ve diğer balıklara nispeten pişerken daha az kokusu olması nedeni ile sofralarda zevkle tüketilir. Ancak fiyatı her zaman çok da uygun olmayabilir. Diş ve kemik gelişiminde rol oynadığı gibi A vitamini içeriği ile de göz sağlığını destekler. Her pişirme yöntemi ile tüketilebilir.
Palamut: Artık denizlerdeki yerini lüfer balığına bırakırken kalan son palamutların soğuyan deniz suyu ile iyice lezzetlendiği aydır Ocak ayı. Bu aylarda özellikle kalın takoz dilimlenmiş palamutların ızgarası oldukça zevkle tüketilir.
Hamsi: Biz Karadeniz hamsisi mi Marmara hamsisi mi diye tezgahlarda balıkçı ile atışırken soğuk sularda yağlanan hamsi balığı oldukça lezzetli bir balık alternatifi olarak Ocak ayında karşımıza çıkar. Hamsi bu aylarda mısır unu ile kızartma, buğulama, hamsili pilav, hamsi kuşu gibi birçok tarifle sofralarımızda yer bulur kendine.
Kefal: Ocak ayının lezzetli balıklarından bir diğeri de kefaldir. Özellikle buğulaması sevilerek tüketilir.
Mezgit: Ocak ayında kolayca bulunabilecek balıklardan biridir. Beyaz ve bol eti ile sevilerek tüketilir. Kızartma ya da ızgarası tercih edilir.
Tekir: Pembe kırmızı gövdesi nedeni ile barbun balığı ile sık sık karıştırılsa da ismini bıyıklarından alan tekir balığı Ocak ayında oldukça lezzetlidir. Tekir balığı buğulama, kızartma olarak tüketilebilir.
Kırlangıç: Denizlerimizde kış aylarında da yakalanabilen kırlangıç balığı omega 3, fosfor ve A vitamini içeriği ile ön plana çıkar. Buğulaması sevilerek tüketilir.
Kalkan: Ocak ayının sonları Şubat ayının başları deniz bize yine çok lezzetli ama fiyatı el yakan bir balık armağan eder. Kalkan balığı yassı bir balıktır. Kızartılarak ya da fırında tüketilebilir. Omega 3 ve kalsiyum içeriği ile vücut sağlığını destekler.
Ocak ayının gözde balıklarından lüfer balığı ile ilgili lezzetli bir tarifle yazımızı noktalayalım.
Yağlı Kağıtta Fırında Lüfer Tarifi
Bu tarifle hazırlanacak lüfer balığının yaklaşık kalorisi 160-170 kaloridir. Bu nedenle hem sağlıklı hem de doyurucu bir öğün elde edersiniz.
Malzemeler
-3 lüfer balığı
-1 demet maydanoz
-2 domates
-2 soğan
-1-2 sivri yeşilbiber
-1 limon
-Tuz, karabiber
-2 yemek kaşığı kadar zeytinyağı
Yapılışı
Balıklar temizlenerek işe başlanır. Suları iyice süzülen balıkların üzerine bir bıçak yardımı ile çizikler atılarak iyice pişmesi sağlanır. Çizikler uzunlamasına ve çok derin olmamalıdır. Daha sonra balıklar zeytinyağı ve limon suyu ile ovularak fırın tepsisine serilen yağlı kağıdın içine koyulur. Soğanlar, domatesler ve biberler halka şeklinde kesilir. Maydanozlar ince ince kıyılır. Tüm sebzeler tuz ve karabiberle karıştırılarak balıkların üzerine serpiştirilir. Yağlı kağıt kenarlarından sıkıca kapatılarak önceden 180 derecede ısıtılmış 30-35 dakika fırında pişirilir.
Misafir sayısına göre bu tarifi her kişi için bir yağlı kağıt içinde olacak şekilde hazırlamanız halinde sunumda şık bir servis şansınız olur.
Albatros Bilişim Kooperatifi