Konserve Ürün Tüketirken Bilinmesi Gerekenler
Konserve yiyeceklerin genellikle taze veya dondurulmuş yiyeceklerden daha az besleyici olduğu düşünülür. Zaman zaman, konserve ürünlerin zararlı maddeler içerdiği ve bundan kaçınılması gerektiği iddia edilir. Diğer yandan, konserve yiyeceklerin sağlıklı bir diyetin parçası olabileceği de sıkça söylenir.
Peki, konserve yiyecekleri tüketmek gerçekten sağlıklı mı? İşte, konserve yiyecekler hakkında bilmeniz gereken her şey…
Konserve Yiyecek Nedir?
Konserve, yiyecekleri hava geçirmez kaplarda paketleyerek uzun süre saklama yöntemidir. İlk olarak 18. yüzyılın sonlarında, savaşta askerler ve denizciler için gıda kaynağı sağlamanın bir yolu olarak geliştirilmiştir. Konserve işlemi ürüne göre değişebilir, ancak üç ana adım vardır;
· İşleme: Yiyecekler soyulur, dilimlenir, doğranır, çekirdekleri çıkarılır ya da pişirilir.
· Sızdırmazlık: İşlenmiş yiyecekler kutulara kapatılır.
· Isıtma: Kutular zararlı bakterileri öldürmek ve bozulmayı önlemek için ısıtılır.
Bu aşamalar, yiyeceklerin dayanıklı olmasını ve ortalama 5 yıla kadar güvenle tüketilmesini sağlar. Yaygın olarak tüketilen konserve yiyecekler arasında meyveler, sebzeler, çorbalar, etler ve deniz ürünleri bulunur.
Konserve, Besin Seviyelerini Nasıl Etkiler?
Konserve yiyeceklerin genellikle taze veya dondurulmuş yiyeceklerden daha az besleyici olduğu düşünülür, ancak araştırmalar bunun her zaman doğru olmadığını gösteriyor. Aslında, konserve bir gıdanın besin değerinin çoğunu korur. Protein, karbonhidrat ve yağ süreçten etkilenmez. A, D, E ve K vitaminleri gibi çoğu mineral ve yağda çözünen vitamin de korunur. Bu nedenle araştırmalar, belirli besin maddelerinden yüksek gıdaların konserve edildikten sonra da yüksek besin düzeylerini koruduğunu ortaya koymuştur.
Diğer yandan, konserveleme yöntemi tipik olarak yüksek ısı içerdiğinden, C ve B vitaminleri gibi suda çözünen vitaminler zarar görebilir. Bu vitaminler genel olarak ısıya ve havaya duyarlıdır, bu nedenle evde kullanılan normal işleme, pişirme ve saklama yöntemleri sırasında da kaybolabilirler. Bununla birlikte, konserve işlemi belirli vitaminlere zarar verebilirken, diğer sağlıklı bileşiklerin miktarlarını da artırabilir. Örneğin, domates ve mısır ısıtıldıklarında daha fazla antioksidan salgılar. Bu nedenle bu gıdaların konserve çeşitleri daha da iyi bir antioksidan kaynağıdır. Yapılan bir çalışmada, haftada 6 veya daha fazla konserve ürün yiyen kişilerin, haftada 2 veya daha az konserve ürün yiyenlere kıyasla 17 temel besin alımının daha yüksek olduğu görülmüştür.
Uygun Fiyatlı ve Dayanıklı
Konserve yiyecekler, diyetinize daha besleyici yiyecekler eklemenin pratik bir yoludur. Dünyanın pek çok yerinde güvenli, kaliteli gıdalara erişim zordur ve konserve, insanların yıl boyunca çok çeşitli gıdalara erişmesini sağlamaya yardımcı olur. Ayrıca, konserve yiyecekler birkaç yıl boyunca güvenli bir şekilde saklanabildiklerinden ve genellikle minimum hazırlık süresi gerektirdiğinden, son derecede kullanışlıdırlar. Dahası, taze ürünlerden daha ucuza mal edilebilirler.
Konserve Yiyeceklerin Zararları
Tüm faydalarının yanı sıra konserve yiyecekler eser miktarda BPA içerebilirler. BPA, teneke kutular da dahil olmak üzere gıda ambalajlarında sıklıkla kullanılan bir kimyasaldır. Araştırmalar, konserve yiyeceklerdeki BPA’nın kutunun içinden, yiyeceğe geçebileceğini gösteriyor. Ayrıca araştırmalar, konserve yemek yemenin BPA’ya maruz kalmanın önde gelen nedeni olduğunu da açıkça ortaya koyuyor. BPA’ya maruz kalmanızı en aza indirmeye çalışıyorsanız, çok fazla konserve yemek yemekten uzak durmanız gerekir.
Diğer yandan, son derece nadir olmakla birlikte, uygun şekilde işlenmemiş konserve gıdalar tehlikeli bakteriler de içerebilir. Bu bakterilerin bulunduğu gıdaları tüketmek, tedavi edilmediği takdirde felce ve ölüme yol açabilen ciddi bir hastalığa neden olabilir. Bu vakaların çoğu, evde düzgün şekilde konserve edilmemiş gıdalardan kaynaklanır. Konserve gıdaların zararlarından kaçınmak için şişmiş, ezilmiş, çatlamış veya sızdıran teneke kutulardan asla yemek yememek önemlidir.
Ayrıca, konserve işlemi sırasında bazen tuz, şeker ve koruyucu maddeler eklenir. Bazı konserve yiyeceklerde tuz oranı yüksek olabilir. Bu, çoğu insan için bir sağlık riski oluşturmazken, yüksek tansiyonu olanlar için tüketilmemesi tavsiye edilir. Ayrıca zararlı etkileri olabilecek ilave şeker de içerebilirler. Aşırı şeker tüketimi, obezite, kalp hastalığı ve tip 2 diyabet dahil olmak üzere birçok hastalık riskinin artmasıyla ilişkilendirildiği için dikkatli olunmasında fayda vardır.
Doğru Seçim Nasıl Yapılır?
· Tüm gıdalarda olduğu gibi, etiket ve içerik listesini okumak önemlidir.
· Tuz alımı sizin için önemliyse, “düşük sodyum” veya “tuz eklenmemiş” yazan ürünleri seçmeniz gerekir.
· Fazla şekerden kaçınmak için şurup yerine suda veya meyve suyunda konserve edilmiş meyveleri tercih etmeniz önemlidir.
· Yiyecekleri tüketmeden önce yıkamak da tuz ve şeker içeriklerini azaltabilir.
*Taze yiyecekler bulunmadığında konserve yiyecekler besleyici bir seçenek olabilir. Pek çok konserve gıdada hiçbir katkı maddesi bulunmaz, ancak kesin olarak bilmenin tek yolu içerik listesini okumaktır. Konserve yiyecekler sağlıklı bir diyetin parçası olabilir, ancak etiketleri okumak ve buna göre seçim yapmak önemlidir.
Albatros Bilişim Kooperatifi