Geçtiğimiz iki senede de gördük ki güçlü bir bağışıklık sistemini birçok sorunla baş edebilmemiz için önemli bir kalkan görevi üstleniyor. Bağışıklık sistemini destekleyen beta glukan nedir, ne işe yarar, ne kadar süre ile kullanılmalıdır? Birlikte bakalım.
Beta Glukan Nedir?
Bağışıklık sisteminin savunma kalkanı beta glukan, bağışıklık sistemini destekleyen doğal bir besin takviyesidir. Ekmek mayası hücre duvarından ve kepekli tahıllardan elde edilir. Basit, suda çözünebilir lif yapısında olan bir polisakkarittir. Polisakkaritler karbonhidrat çeşitleridir aslında.
Beta glukan, insan ve hayvanların vücudunda üretilebilen bir madde değildir. Doğada özellikle tahıllarda, deniz yosununda, küflerde, ekmek mayasında ve bazı mantarlarda (Reishi Mantarı) bulunur. Ekmek mayasında bulunan bir bakteri olan Saccaharomyces cervisiae bakterisinin duvarında çok miktarda beta glukan bulunur. Ancak özellikle tahılların işlenmesi, pişirilmesi esnasında ciddi bir beta glukan kaybı yaşanır. Bu kayıp tam tahıllı organik maya ile yapılan ekmeklerde sadece çok daha azdır. Düzenli olarak beta glukan içeren besinler tüketilse bile, beta glukan doğal yollarla yeterince alınması oldukça zor olan bir maddedir.
Bu nedenle bazı durumlarda takviye beta glukan kullanılması gerekebilir.
Beta Glukanın Faydaları Nelerdir?
Bağışıklık sistemini güçlendirir. Beta glukan, bağışıklık sisteminin önemli bir parçası olan beyaz kan hücrelerine bağlanarak bağışıklık sisteminin aktive olmasını sağlar. Böylece enfeksiyonlarla savaşa destek olur. Alerji ile savaşta da bu nedenle destek olabilir.
Kalp damar sistemine önemli bir destektir. Diyet ve düzenli egzersiz beta glukanla desteklendiğinde özellikle kötü kolesterolü düşürerek kalp damar sağlığı ile ilgili hastalıkların görülme sıklığını azaltabilir.
Kanserle savaşta vücuda destek olur. Beta glukanla aktive olan beyaz kan hücreleri sayesinde güçlenen bağışıklık sistemi sayesinde yaralı doku iyileşmesi hızlanır. Bazı ülkelerde özellikle enjektabl formlarının kanser hastalarında kullanımı ile ilgili çalışmalar yürütülmektedir. Yürütülen bazı çalışmalarda mantardan elde edilen beta glukanın prostat kanserli hücrelere etkisi araştırılmaktadır.
Cilt sağlığını olumlu yönde etkiler. Antioksidan özelliği olan beta glukan güçlü bağışıklık sistemi sayesinde cilt iyileşmesini de hızlandırır. Bu nedenle yanık, egzama gibi cilt hastalıklarının tedavi döneminde destek için kullanılabilir.
Şeker hastaları için de kan şekerini düzenleyerek olumlu katkı sunan beta glukan böylece hem kan şekeri hem kötü kolesterolü hem de kan basıncını düzenleyerek genel vücut sağlığını destekler.
Beta glukan sayesinde sindirim sitemi de rahatlar. Çavdar, kepek, buğday, yulaf gibi tahıllardan elde edilen beta glukan hem lifli yapısı hem de bağırsaktaki iyi bakterileri artırarak sindirim sistemine destek olur. Böylece sindirim sistemine ait şikayetleri de azaltır.
Güçlü bağışıklık sistemi sayesinde beta glukan stresle başa çıkmak için de oldukça yardımcı bir takviyedir.
Beta Glukan Ne Zaman Kullanılır?
- Özellikle mevsim geçişlerinde görülen enfeksiyon durumlarında (Grip, nezle, üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarında)
- Sık tekrarlayan enfeksiyonların varlığında
- Yoğun stres yaşanılan dönemlerde
- Bağışıklık sisteminin zayıfladığı oral aftların sık tekrarladığı dönemler
- Beslenme sorunlarının yaşandığı dönemlerde beta glukan kullanılarak bağışıklık sitemi desteklenebilir.
Beta Glukan Kullanım Dozu Nedir?
Doğal yollarla beta glukan alabilmek için beta glukan içeren yulaflı ürünler ve özellikle ekşi maya ile mayalanmış tam tahıl ekmeği tüketilmesi önerilir. Günde 3 dilim ekşi maya ile mayalanmış tam tahıl ekmeği beta glukan ihtiyacının büyük kısmının karşılanmasını sağlayabilir.
İlave beta glukan kullanılması gerektiğinde ise piyasada farklı form ve dozlarda beta glukan bulunur. Beta glukanın elde edildiği ham madde de etki alanını belirler. Ekmek mayasından elde edilen beta glukanın bağışıklık sistemi üzerine olumlu etkileri daha ön planda iken arpa ve yulaftan elde edilen beta glukanın kalp damar sistemi ve sindirim sitemi üzerine olan olumlu etkileri ön plandadır. Bu nedenle kullanım için istenen endikasyona uygun beta glukan preparatı tercih edilmesi doğru olur.
Beta glukan oral yolla alınır. Bebek ve çocuklar için şurup, erişkinler için ise hap ve kapsül formu mevcuttur. Farklı ülkelerde beta glukanın enjektabl formları bulunsa da ülkemizde bu form bulunmamaktadır. Erişkinlerde günlük 20 mg, bebeklerde 10 mg beta glukan genel vücut sağlığını desteklemek için kullanılabilir. Eğer akut bir enfeksiyon ya da stres varsa doz artırılabilir. Doktorunuz tarafından farklı bir öneri olmadığı takdirde 2 aydan fazla kullanılması önerilmez.
Tüm bu faydaları bilinen beta glukanın tam aksine bilinen hiçbir yan etkisi yoktur ve 1 yaşından itibaren güvenle kullanılabilen bir doğal besin takviyesidir. Kullanıldığı sürece vücuda destek olan beta glukan ilaç olmadığı için bağımlılık potansiyeli de olmayan bir takviye gıdadır.
Ancak beta glukanın hamilelik ve emzirme dönemlerinde kullanılması ile ilgili yeterli tıbbi veri olmaması nedeni ile kullanımı önerilmemektedir.
Beta glukan bağışıklık sistemini aktive ettiği için oto immün denilen yani bağışıklık sisteminin normalden daha fazla çalıştığı hastalıklarda kullanılması önerilmez.
Ayrıca eğer bağışıklık sisteminin baskılanması için kortizon ve benzeri ilaçların kullanımı söz konusu ise beta glukan bu ilaçların etkilerini azaltacağı için bu dönemlerde kullanılmaması gerekir.
Albatros Bilişim Kooperatifi