Evet vakit geldi! Evde her şeyi le birebir ilgilendiğiniz, her tehlikeden korumaya çalıştığınız çocuğunuz büyüdü ve artık okullu olacak. Aileler olarak bizler de okulun ilk gününde en az çocuklar kadar heyecanlı ve stresli oluruz.
Okula başlanacak ilk gün yaşanacaklar aslında çocuklarınızı bu güne ne kadar hazırladığınızla doğrudan bağlantılıdır. Çocukların okuldan ne anladığı tamamen sizin ve çevresinin ona anlattıkları ile ilgili. O zaman çocukların okula başladığı dönemde sıkıntı yaşamamak için okulu, okulda yapılacakları çocuklara iyi anlatmakla işe başlamak gerekir.
Çocuklar için okul yepyeni bir sosyal çevredir. Okul evden dış dünyaya açıldıkları, farklı kuralların olduğu bir ortamdır. Uyulması gereken kurallar, hem yaşıt hem öğretmenler olmak üzere bir çok yabancı kişi ve öğrenilmesi gereken dersler okul deyince çocuğun aklına ilk gelenlerdir. İşte çocukların tüm bu koşulları sağlayabilmesi için okula gidecek gelişim olgunluğuna ulaşmış olması gerekir. Bu olgunluğa yaklaşık 6 yaş civarında ulaşıldığı kabul edilir.
Ailelerin bu yaşa kadar çocukları ile doğru bir güven ilişkisi kurmuş ve onları asla bırakmayacaklarına dair güveni sağlamış olmaları gerekir.
Aileler aşırı korumacı bir tutumla eğer çocuklarının kendi işlerini yapmalarına izin vermezlerse okula başlayan çocuk kıyafetlerini giymekte, ayakkabılarını bağlamakta, yemeğini yemekte, tuvalet ihtiyacını karşılamakta zorlanacaktır. Bunun yaşanmaması için çocuklarınızın öz bakımları ile ilgili işlerini okula gitmeden önce kendi başlarına yapmayı öğrenmiş olmaları gerekir.
Okul olgunluğuna ulaştığını düşündüğünüz çocuğunuza okul ortamını hikayelerle anlatmaya başlayabilirsiniz. Günlük okuma kitaplarının içine okula giden çocuk hikayeleri olan kitapları yavaş yavaş sokarak okul hakkında bilgi sahibi olmasını sağlanabilir. Çocuğunuza okul ortamını anlatırken kendi okul anılarınızdan faydalanabilirsiniz. Okulda ne kadar çok şey öğrendiğiniz, şu an ki arkadaşlarınızın bazıları ile okulda tanıştığınızı anlatabilirsiniz.
Çocuklara okulu sevdirmek için yapılan en sık hatalardan biri orada çok arkadaşın olacak, bir sürü oyun oynayacaksın, şimdi gidelim beğenmezsen döneriz gibi okulu her istediğini yapabileceği, istediği zaman ayrılabileceği bir oyun alanı olarak göstermektir. Ona okulda oyun oynayacak zamanı olacağı ama bazı sorumluluklarının da olacağı mesajını vermelisiniz. Yani özetle okul konusunda gerçekçi bir yaklaşım sergilenmezse çocuk karşılaştığı ortam ile ilgili olarak hayal kırıklığı yaşayabilir. Bu da okula uyumu zorlaştırır.
Okula yeni başlayacak aileler okul konusunda çoğu zaman en az çocukları kadar stresli olurlar. Sizin de bu dönem ait kaygılarınız varsa lütfen bu kaygılarınızı onun bulunduğu ortamlarda dile getirmeyin. Bu onun kaygılarını daha da artıracak ve strese sokacaktır.
Çocuğunuzla birlikte okul başlamadan önce okulu ziyaret etmeniz okulu tanıtmak ve güven duygusu vermek için doğru bir davranış olacaktır. Bu ziyaretlerde mümkün olursa öğretmeninizle çocuğunuzu tanıştırmanız onun ilk gün kendini daha rahat hissetmesini sağlayacaktır.
Okulu ziyaret ettikten sonra okul alışverişini birlikte yapın. Ona alınacak kıyafet, çanta ve kırtasiye malzemelerinde onun da fikrini alın.
Okul alışverişini yaptıktan sonra ona çantasını kendisinin hazırlaması için fırsat verin. Böylece okulla ilgili ilk sorumluluklarla sizin yanınızda tanışmış olur.
Okula başlayacak olan çocuklarda ailelerin yaptıkları hatalardan biri de çocukları öğretmenleri ile korkutmaktır. Tam tersine okulla ilgili her sıkıntısında başvuracağı kişinin öğretmeni olduğu çocuğa öğretilmelidir.
Okulun ilk günü çocuğunuza okula hatta sınıfın kapısına kadar eşlik edin ve daha sonra ona onu çok sevdiğinizi söyleyerek sanki her gün yapıyormuş gibi sınıftan ayrılın. Onun yanında ağlamayın çocuk bu gözyaşlarının sebebini anlamayacak ve strese girecektir. Ayrılırken ona okul çıkış saatinde onu almaya geleceğinizi söylemeyi unutmayın. Tüm bunları yapmadan çocuk ağlamadan kaçalım düşüncesi ile ona haber vermeden okuldan ayrılmayın. Bu çocuğa terk edildiği hissi verecektir.
Eğer siz ayrılırken çocuğunuz sizinle birlikte gelmek isterse ona öğretmen ve arkadaşlarının onu beklediğini, sınıfta güvende olacağını söyleyerek geri yollayın.
Çocuğunuza okulla ve arkadaşlarla ilgili soruları olmasının normal olduğunu ama her çocuğun okula gitmesi gerektiğini açıklayın. Ona bunu başarabileceğinize inandığınızı söyleyin.
Tüm bu hazırlıklara rağmen çocukların bir kısmı okulun ilk günü ailelerinden ayrılmakta zorluk yaşayabilirler. Bu doğal karşılanması gereken bir süreçtir. Bu süreci en sıkıntı ile atlatmak için sabah evden hep birlikte ve neşeli olarak çıkın. Kaygılarınız varsa ona bunları belli etmeyin. Yine de ayrılma anı geldiğinde eğer ağlamaya başlarsa ona bunun bir çözüm olmadığı, ağlayarak okulu bırakmasının mümkün olmadığını sakin biçimde anlatın. Veda kısmını çok uzatmadan okuldan ayrılın.
Çocuğunuzu her büyüme sürecinde olduğu gibi okula başlama sürecinde de başka çocuklar ile kıyaslamayın.
Okula başlayan çocuğu olan bir aile olarak artık evinizde onun okula uyumunu artıracak saatlerde uyuması, yemek yemesi, ödevlerini yapabilmesi için gerekli düzeni kurun.
İlk günü atlattınız ve onu çıkış saatinde okuldan aldıysanız onun gün içinde yaptıklarını sözünü kesmeden ve ilgiyle dinleyin.
Çocuk ilk günün sonunda ağlıyor ve okula gitmek istemediğini söyleyerek geliyorsa önce onu üzen şeyin ne olduğunu anlamaya çalışın ve sorunu çözmek için gerekirse okulla bağlantıya geçin. Eğer sorunu aşamıyorsanız uzman kişilerden destek alın.
Okula başlayacak çocuklar için daha fazla tavsiye için bu linkteki yazımıza da göz atabilirsiniz.
Albatros Bilişim Kooperatifi