Günlük hayatta en iyi bilinen sağlık değerlerinden biri de tansiyondur. Kimi insan tansiyon düşüklüğünden kimisi de tansiyon yüksekliğinden bahseder. Bugün bu başlıklardan tansiyon düşüklüğü için ne önlem alabiliriz birlikte bakacağız.
Tansiyon Nedir?
Tansiyon yani kan basıncı en yalın anlatımla kalbin her bir atımı ile damarlara gönderilen kanın damar duvarlarına uyguladığı basınç kuvvetidir. Bu basınç kuvveti milimetre cıva (mmHg) değeri ile ölçülür. Kan basıncı değerleri iki rakam ile ifade edilir. Bu rakamlardan birincisi sistolik yani kalp atımı esnasında ölçülen değeri ikinci rakam ise diyastolik yani kalbin gevşediği andaki kan basıncı kuvvetini gösterir. Kan basıncı değerinin klasik olarak normal kabul edilen değeri 120/80 mmHg olsa da son yıllarda her insanın tansiyon normal değerinin kendine göre değişiklik gösterebileceği bunun içinde kişiye göre en normal değerin tansiyon takipleri ile bulunabileceği konusunda uzmanlar görüş birliğine varmıştır.
Düşük Tansiyon (Hipotansiyon) Nedir?
Kan basıncı değerinin normal kabul edilen sınırın altında olması düşük tansiyon olarak adlandırılır. Tansiyon yüksekliği halk arasında bir hastalık kabul edilmekle birlikte tansiyon düşüklüğü bir hastalık olarak pek kabul görmez. Aslında tansiyon düşüklüğü de bazı sağlık sorunlarına yol açabilen bir durumdur. Genel kanaat olarak kişinin kan basıncı değerlerinin 90/60 mmHgnın altında olması düşük tansiyon olarak kabul edilir. Bu arada bir grup insanın tansiyonu hiçbir sağlık sorununa neden olmadan düşük olabilir.
Tansiyon Düşüklüğünün Belirtileri/Tipleri
Peki tansiyonunuzun düştüğünü nasıl anlayabilirsiniz, vücudunuzda ne gibi belirtiler olur?
Genel olarak tansiyon düşüklüğü kişide halsizlik, yorgunluk, sersemlik hissi, terleme, göz kararması, odaklanma sorunu daha ileri durumlarda ise bilinç bulanıklığı hatta baygınlığa neden olabilir.
En sık görülen tansiyon düşüklüğü tipi ortostatik hipotansiyondur. Bu tansiyon tipinde kişi yatar yada oturur pozisyondan ayağa kalktığı zaman tansiyon düşüklüğü ortaya çıkar. Ayağa kalkan kişi baş dönmesi, halsizlik, yorgunluk hisseder. Kişi tekrar eski pozisyonuna dönünce tansiyon da normal değerlerine döner. Ortostatik hipotansiyona sıcak ve nemli havalarda, aşırı yorgunlukta, ruhsal gerginlik hallerinde, uzun süreli ayakta kalma durumlarında daha sık rastlanılır.
Yemeklerden sonra 1-2 saat içinde ortaya çıkan postprandial hipotansiyon ve uzun süre ayakta kalma yada duygusal stres sonucu görülen nöral aracılı hipotansiyonda sık görülen diğer hipotansiyon tipleridir.
Tansiyon Düşüklüğünün Nedenleri
Tansiyon gün içinde birçok faktörden etkilenerek değişkenlik gösterebilir. Vücudun pozisyonu, günün saati, tüketilen besinler bile kan basıncını etkiler. Gece boyunca daha düşük seyreden tansiyon uyanmayla birlikte yükselmeye başlar.
Genetik faktörler tansiyonu etkileyen önemli faktörler arasında yer alırlar. Bu nedenle genetik faktörler nedeni ile tansiyon düşüklüğü görülebilir. Bazı kişilerde ise yaşlanmaya bağlı olarak tansiyon düşüklüğüne rastlanılabilir.
Tansiyon bazen kadınlarda gebelik döneminde düşük seyredebilir. Çünkü hamilelikte dolaşım sistemi hızlı bir büyüme yaşar. Bu da tansiyonun düşmesine neden olabilir. Tansiyon doğumla birlikte eski değerlerine döner.
Bazen de tansiyon düşüklüğünün sebebi çok daha basit ve geçici nedenlerdir. Dehidratasyon dediğimiz vücudun susuz kalması, beslenme alışkanlıklarında değişiklikler, uzun süre ayakta hareketsiz kalınması basit ve geçici hipotansiyon ataklarına yol açar. Demir, vitamin B12 eksikliği gibi beslenme eksikliklerinde meydana gelen kansızlık tansiyon düşüklüğü de yapabilir.
Bunun yanı sıra bazı kalp hastalıkları, tiroid hastalıkları , ağır alerji ya da enfeksiyonlara bağlı gelişen şok durumlarında daha ağır düşük tansiyon atakları görülebilir. Çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişen ağır kan kayıpları da düşük tansiyona neden olur. Yine çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçların bazıları da tansiyonu düşürür. Sık kullanılan idrar söktürücü ilaçlar, yüksek tansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlar, depresyon ilaçları, Parkinson Hastalığı için kullanılan ilaçlar, cinsel fonksiyonu artırmak için kullanılan ilaçlar gibi bazı ilaçlarda düşük tansiyondan sorumlu olabilirler.
Tansiyon Düşüklüğüne Karşı Alınacak Önlemler
Kişiler kan basınçlarının düştüğünü çoğu zaman çok ciddi sağlık sorunları yaşamadan fark ederler. Bu durumlarda aslında alınacak önlemler daha çok tansiyon düşüklüğüne neden olan sebebe yönelik önlemler olur.
Ciddi bir sağlık sorununuz olmadığı tespit edildiği halde hala tansiyon düşüklüğü yaşamanız durumunda doktorunuzun size ilk olarak önereceği önlemler arasında,
- Yatar ve oturur pozisyondan ayağa kalkarken yavaş hareket etme alışkanlığı kazanmak
- Uzun süre hareketsiz ayakta kalmaktan sakınmak
- Ağır egzersizlerden uzak durmak ama egzersiz yapmaktan vazgeçmemek
- Düzenli öğün atlamadan yeterli ve dengeli beslenmek, ağır diyetler yapmamak
- Öğünlerin arasını kısaltarak öğün miktarını küçültmek, ara öğünler koymak
- Sıcaklarda açık havada kalmaktan kaçınmak
- Yeterli sıvı tüketimine özen göstermek, günde en az 8-10 bardak su içmek
- Dolaşımı engelleyen sıkı kıyafetleri giymemek
- Yatağın baş kısmını yükseltmek
- Alkol tüketiminden kaçınmak
- Özellikle gece kafeinli içeceklerden uzak durmak
- Uykusuz kalmamaya çalışmak yer alacaktır.
Tansiyon düşüklüğüne eğer altta yatan bir kalp, tiroid vb hastalığı neden oluyorsa bu hastalığın tedavi edilmesi, kullandığınız bir ilacın tansiyonu düşürmesi durumunda ilacın dozunun tekrar düzenlenmesi, hamilelik döneminin yakın takibi medikal olarak alınacak önlemler arasında sayılabilir.
Albatros Bilişim Kooperatifi