1973 yılında İstanbul’da doğan Arman Duraduryan, önce İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nden, sonra aynı üniversitenin Periodontoloji Ana Bilim Dalı’ndan mezun oldu. 2004 yılından beri kendi muayenehanesinde hizmet vermekte. Duraduryan ile bir araya geldik, ağız sağlığına ilişkin sorularımızı sorduk:
1-Diş sağlığı ve bağışıklık arasında bir ilişki var mıdır?
Ağız –diş sağlığı vücudun genel sağlığı ile sıkı sıkıya bağlıdır. Bilim insanları kötü ağız hijyeni ile diabet, kalp hastalıkları , demans ve solunum yolu hastalıkları arasında bağlantı olduğunu ortaya koymuşlardır. Öyle ki ağız içi problemlerin hamile bireylerde doğmamış bebeklerin immun sistemini etkilediğini gösteren araştırmalar mevcuttur.
Eğer ağızdaki bakteriler gerektiği gibi uzaklaştırılmazsa diş ve dişeti problemlerine neden olabilir. Hastalanmış dişetlerinden bakteriler kan akımına karışabilirler. Kan akımına karışan bu bakteriler bağışıklık sistemini uyarırlar ve bazı proteinlerin salgılanmasına neden olurlar. Bu proteinler zararlı değillerdir fakat sürekli bir şekilde kanda bulunmaları başka sağlık problemlerine neden olabilir.
Ayrıca bağışıklık sisteminin devamlı ağız içi ile ilgilenmesi vücudun diğer yerlerinde oluşabilecek problemlerle savaşma gücünü de olumsuz yönde etkilemektedir.
2-Tedavi edilmeyen dişler hangi organlara zarar verebilir? Endokardit’in sebeplerinden biri bu olabilir mi?
Yukarıda da belirtmeye çalıştığım gibi ağız içi problemler; özellikle dişeti hastalıkları kalp hastalığı, inme, böbrek hastalıkları ve hamilelerde düşük erken doğum ve düşük doğum ağırlığına neden olabilir. Hastada mevcut diabetin daha kötüleşmesine neden olabilir.
Endokardit; kalpte oluşan enfeksiyonla gelişen bir kalp hastalığıdır ve kalp kapakçığı iltihabı olarak da adlandırılır. Kan akımına karışan bakteriler bu hastalığa neden olabilirler.
Kalp içinde protez kapak ameliyatı olanlar , kalp kapak hastalıkları ,doğuştan gelen kalp hastalıkları bağışıklığı baskılanmış olanlar endokardit açısından riskli bireylerdir.
Bu tarz hastalarda ağız içinde yapılacak herhangi bir uygulama öncesinde önlem olarak koruyucu antibiyotik uygulaması yapılması gerekebilir.. Diş hekiminin bu gibi durumlarda hastanın kardiyoloğundan görüş alması en doğrusudur.
3-Dişeti hastalıkları , şeker hastası olan kişilerde daha sık görülüyor bunun sebepler sizce nelerdir? Önlem olarak yapılması gerekenler nelerdir?
Diabet bazı temel belirtileriyle birlikte ağız içi problemlerle ortaya çıkan bir hastalıktır. Ağız içinde yanma hissi, ağız kuruluğu, dişeti iltihapları, tekrarlanan apseler, tükürüğün azalması, ağız içi yaraların geç iyileşmesi gibi belirtiler, tanısı konulmamış şeker hastalığının belirtileri olabilir. Düzenli ve yeterli ağız bakımının olmadığı durumlarda yoğunlaşan biriken bakteri plakları, yüksek kan şekeriyle artarak diş etinde kızarma, şişme, ağrı ve kanamalara neden olur Diabet hastalığı ve diş eti hastalıkları doğrudan ilişkili hastalıklardır.
Her ikisi de iltihapsal hastalıklardır . İltihapsal hastalıklar insülin direncini arttırırlar. Bu yüzden dişeti hastalıklarıda insülin direncini arttırabilecek potansiyele sahiptirler. Ayrıca diabetin kontrolünü zorlaştırabilirler.
Her ikisi de birbirini besleyen hastalıklardır. Dolayısıyla dişeti haslıklarının tedavi edilmesi mevcut diabetin kontrol altına alınmasında etkilidir.
Dişetlerinde kanama, şişme, ağız kokusu olan bireyler, ki bu gibi durumlar sadece diabetik hastaları değil sistemik olarak sağlıklı bireyleri de kapsar, diş hekimine başvurmalıdırlar.
Dişler düzenli olarak ( günde minimum iki kez ) ve doğru bir şekilde fırçalanmalıdır. Dişlerin arası diş ipi, ara yüz fırçası veya ağız duşu ile temizlenmelidir.
Herhangi bir ağrı veya başka bir şikayet oluşmadan düzenli bir şekilde yılda iki kez diş hekimine kontrole gidilmelidir.
4-Pandemi nedeniyle diş hekimine gitmekten korkan insanlar var, bu konuda ne söylemek istersiniz? Muayenehaneler için güvenli diyebilir miyiz? Ne gibi tedbirler alındı? Problemli dişler için hekime gitmeyi ertelemek yaşam kalitesini ve buna bağlı olarak da bağışıklığımızı ne derece düşürür?
Diş hekimleri steriliazsyon ve dezenfeksiyon kurallarını en iyi bilen meslek guruplarından biridir.
Pandemi döneminde zaten sıkı sıkıya uyguladığımız bu kurallara Covid-19 ‘a göre çeşitli modifikasyonlar yaptık.
- Muayenehanelerimizde, havalandırmak için devamlı camlar açık olarak çalışmaktayız
- Her hasta sonrasında tüm oda temizlenmektedir ( yerler ve tezgahlar silinmekte oturulan koltuk dezenfekte edilmekte ve tabii ki bir önceki hastada kullanılan her şey değiştirilmektedir)
- Bekleme odasında sadece bir kişinin olmasına izin verilmektedir.
Albatros Bilişim Kooperatifi