Zatürre aşısı Covid-19’a karşı korur mu? 2020 yılını sarsan pandemi, zatürre aşısına olan talebi hayli artırdı. Bu talebin arkasında zatürre aşısının koronavirüse karşı koruduğu düşüncesi yatıyor.
Zatürre aşısı özellikle 65 yaş ve üstü bireyler için önemli bir pnömoniden korunma yöntemi olarak biliniyor. Koronavirüs de viral pnömoniye yani virüs nedeniyle oluşan pnömoniye sebep oluyor. Bu sebeple zatürre aşısı koronavirüsten korunmak isteyenlerin ilk tercihi oldu, geçen yıla göre zatürre aşısına talep beş kat arttı.
Zatürre nedir?
Zatürre ya da bilinen diğer adıyla pnömoni, akciğer dokularında gelişen bir enfeksiyon türü olarak biliniyor. Çoğunlukla soğuk algınlığı, solunum yolu rahatsızlığı gibi başlayan pnömoni ağız veya boğazda bulunan mikropların akciğere uzanmasıyla oluşuyor. Zatürreye çoğunlukla pnömokok adı verilen bakteriler sebep oluyor. Virüslerin sebep olduğu pnömoni ise viral pnömoni olarak adlandırılıyor. Bu iki pnömoni çeşidini birbirinden ayırmak ise genellikler zordur, benzer belirtiler ortaya çıkıyor.
Zatürre, sağlam bireylere hastalık taşıyan bireylerden daha kolay bulaşabiliyor. Hapşırık, tükürük veya öksürükle yayılabildiği gibi ortak kullanılmış eşyalar ve el teması ile de bireyler arasında yayılabiliyor.
Zatürre aşısı koronavirüse karşı korur mu?
Pandeminin hızla artmasıyla beraber çoğu kişinin kafasını kurcalayan soru aynı: Zatürre aşısı koronavirüse karşı etkili mi? Koronavirüs, zatürreye sebep olan pnömokok bakterisinin üst solunum yollarına ulaşmasını kolaylaştırıyor. Koronavirüs enfeksiyonu ile aynı anda pnömokok enfeksiyonu yaşayan kişilerde hastalığın seyri ağırlaşabiliyor.
Zatürre aşısı yaptıran bireylerde zatürre görülme ihtimalini önemli derecede azalıyor. Bu sebeple iki hastalığa aynı anda yakalanma ihtimali neredeyse ortadan kalkıyor. Zatürre aşısının koronavirüse karşı direkt bir koruyucu etkisi olmasa da virüse yakalanıldığı takdirde daha hafif bir seyir görülme ihtimalini artırıyor. Aşının bir başka faydası ise, daha güçlü bir bağışıklık oluşmasını sağlamasıdır. Böylece koronavirüse yakalan kişilerde hastalık daha hafif seyredebiliyor.
Zatürre aşısı kimlere yapılır?
Zatürre aşısını yaptırmak isteyenler önce mutlaka bir doktora başvurmalı, ondan onay almalıdır. 65 yaş üstündeki bireyler, şeker hastaları, obezite sorunu yaşayanlar, hipertansiyon hastaları, KOAH hastaları, kanser hastaları, kronik akciğer hastaları, organ yetmezliği yaşayanlar ve bağışıklık sistemi sorunları yaşayanlar, diğer kişilere göre daha riskli grupta bulunuyor. Bu sebeple bu kişilere zatürre aşısı olmaları daha çok tavsiye ediliyor. Bu grupta olmasa da bazı kişilerin de zatürre aşısı yaptırmaları gerekli olabilir, bu sebeple bir doktora başvurulması öneriliyor.
Zatürre aşısı ne kadar?
Zatürre aşısı fiyatı 2020 yılında resmi olarak açıklanmadı. Fakat devlet, risk grubunda olanlara ve 65 yaş üstündeki vatandaşlara zatürre aşısını ücretsiz olarak yapıyor. Eczanelerde ise geçen sene ömür boyu koruyan zatürre aşısı 344.17 TL’den, beş sene koruyan zatürre aşısı ise 68.86 TL’den satılıyordu. Beş sene koruyan aşıyı yaptıranlara beş senede bir toplamda üç kez yapılacak şekilde aşının tekrarlanması öneriliyor.
Bu sene zatürre aşısına talep oldukça artığı için eczaneler bu talebi karşılayamıyor. Herhangi bir eczaneye gidip hemen zatürre aşısı olma ihtimaliniz oldukça az. Eczanelere önceden haber verip gitmek daha faydalı olabilir. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise yaptığı açıklamada geçen seneye göre en az dört kat daha fazla zatürre aşısının tedarik edileceğini belirtti.
Çocuklar için Zatürre Aşısı
Zatürre, çocuklarda yaşlılarda olduğu kadar ağır hasarlara neden olmasa da bir koruma yöntemi olarak tercih ediliyor. Zatürre aşısı çocukların aşı takviminde de yer alan bir aşıdır. Özellikle 12 yaşından büyük olan ve kronik rahatsızlıkları olan çocuklara tavsiye edilen zatürre aşısını çocuklara yaptırmadan önce mutlaka bir doktora danışılmalı.
İçeriğinde bulunan etken maddelere karşı alerjisi olan çocuklarda ciddi rahatsızlar görülebilir. Aşının ilk dozu yapıldıktan sonra alerjik reaksiyon görülen çocuklara aşının ikinci dozunun yapılması önerilmiyor. Aşının yapılacağı zaman, çocuğun ateşi yüksek ise aşının yapılması önerilmiyor, hastalık geçtiğinde ve ateş düştüğünde aşının yapılması daha faydalı olabiliyor.
Zatürre Aşısının Yan Etkileri
Zatürre aşısı da diğer birçok aşıda olduğu gibi alerjik reaksiyon riski taşıyor. Bu sebeple zatürre aşısının sağlık kurumlarında yaptırılması tavsiye ediliyor. Aşı yapılan yerde ağrı, acı, kızarıklık, sıcaklık hissi ve aşı yapılan yerin şişmesi, sertleşmesi sıkça görülen yan etkilerdendir. Aşı yaptıran kişide yüksek ateş de görülebiliyor. Aşının içinde bulunan etken ya da yardımcı maddelerden birine karşı alerjisi olan bireylere ise aşı yapılmıyor.
Zatürre aşısı ne zaman yapılmalı?
Zatürre aşıları çok ağır yan etkileri olmayan, kas içine uygulanan aşılardır. Aşının herhangi bir mevsimi yok, senenin her mevsiminde yaptırılabilir.
Pandemi döneminde birçok hasta akut akciğer iltihaplanması sebebiyle hayatını kaybetti. Koronavirüsün bilinen en önemli özelliklerinden biri de akciğerlere kolayca ulaşması ve solunum sıkıntılarıyla beraber zatürreye neden olması. Zatürre aşısı koronavirüse karşı kesin bir koruma sağlamamakla beraber bakteri kaynaklı bir zatürreye yakalanmamak ve bağışıklık sistemini güçlendirmek için yaptırılabilir. Özellikle kronik akciğer rahatsızları bulunan, 65 yaş üzerinde olan, şeker hastalığı olan ve bağışıklık sistemi zayıf kişilere öneriliyor.
Albatros Bilişim Kooperatifi