Çoğumuz, hayatımızın belirli dönemlerinde hızlı kilo alma şikayetlerinden yakınırız. Çoğu zaman bu hızlı kilo artışlarının basit ve ilk bakışta fark edilen açıklamaları olur. Örneğin bazı dönemlerde başımızı işten kaldıramayabilir, gün içinde normalden çok daha az hareket edebiliriz. Veya üst üste binen özel günlerde kendimizi şımartabilir, fazla kalori alabiliriz. Ancak bazı durumlarda hızlı kilo alımının sebebi, ilk planda akla gelmeyebilir.
Özellikle kilonuz uzun süreler boyunca sabit bir şekilde seyrettiyse ve son zamanlarda sebebini açıklayamadığınız bir şekilde hızlı kilo aldıysanız, bu durumun altında yatan sebepleri aramalısınız. Aksi halde kilo alımının önüne geçmek son derece zor olacaktır.
Bu şekilde seyreden hızlı kilo alımları, genellikle kadınlarda daha sık görülür. Çünkü kadınların hormonal dengeleri, erkeklerle kıyaslandığında daha sık bir şekilde bozulur. Ancak erkeklerde de hızlı kilo artışı meydana gelebilir, sorunun nedenleri derinlemesine irdelenmelidir. Çözüm bulunamayan durumlarda da bir uzmandan destek almaktan çekinilmemelidir.
Çok Fazla Tuz Tüketmek
Sodyum, suyu tutan bir mineraldir. Gündelik hayatta yemeklerde kullandığımız sofra tuzunda da sodyum mevcuttur. Başka bir deyişle fazla tuz tüketimi, vücut içerisine fazla sodyum girmesine sebep olur. Fazla sodyum da normalden fazla su tutulumunun önünü açar.
Özellikle dışarıdan yenilen veya sipariş edilen fast-food türevinde gıdaların tuz oranları son derece yüksektir. İşlenmiş et, füme besinler de tuz içeriği bakımından zengindirler. Bu tarz yiyeceklerin sık tüketilmesi, kişilere hızlı kilo artışı şeklinde yansıyabilir. Sağlıklı ve fazla tuz içermeyen beslenme programlarıyla bu ve benzeri durumların önüne geçilebilir.
Yeni Bir İlaca Başlamak
Bazı ilaçlar hızlı kilo alımına sebep olabilir. Yapılan bilimsel çalışmalar, obezite vakalarının yaklaşık onda biri gibi bir bölümünün ilaçlardan kaynaklı obezite olduğunu gösteriyor.
Özellikle steroid (kortizon) yapıda ilaçlar, ilaçlardan kaynaklı hızlı kilo alımının başını çekiyor. Bazı kalp hastalığı ilaçları, depresyon hastalarının kullandıkları ilaçlar, bazı antihistaminikler (alerji ilaçları) de hızlı kilo alımına sebep olan ilaçlardan yalnızca bazıları.
Fazla Yemek
Fazla yemek, şüphesiz size fazla kilo olarak geri dönecektir. Normalde yediğinizden daha çok yemeye başladıysanız, kilo almanız kaçınılmaz. Öğün aralarında ağzınıza attığınız küçük atıştırmalıklar, çayın kahvenin yanında yediğiniz o küçük çikolatalar; bir iki ay gibi bir süre içinde düşündüğünüzden daha fazla kilo almanıza neden olabilir.
Bazen fazla yediğinizi anlamayabilirsiniz. Bu nedenle yediğiniz porsiyon boyutlarına dikkat etmek, kilo alımınızın önüne geçmenizi sağlayabilir. Unutmayın, fazladan yediğiniz yaklaşık her 7 bin kalori, sizin için fazladan bir kilo demek.
Yüksek Oranda Karbonhidratlı Beslenme
Örneğin ketojenik diyet gibi çok düşük karbonhidrat içeren bir diyet düzeninden, nişasta ve diğer karbonhidratları yüksek oranda içeren bir diyet programına geçiş yapmak, ilk başlarda hızlı bir şekilde kilo alımına sebep olabilir. Bunun asıl sebebi; karbonhidratların, kaslarda ve karaciğerde glikojen olarak depolanması.
Karbonhidratlar, bulundukları dokularda kendi ağırlıklarının yaklaşık üç katı kadar su depolarlar. Düşük karbonhidratlı bir beslenme programından yüksek karbonhidrat içerikli bir programa geçtiğinizde de dokularınıza hızlı ve ani bir karbonhidrat yüklemesi yapmış olursunuz. Yapacağınız bu hızlı yükleme, vücudunuzda fazla su tutmanıza neden olacaktır. Yani “Su içsem yarıyor!” hayıflanmaları, bazen gerçeği yansıtabilir.
Hızlı Kilo Vermek
Vücut, olduğu durumu koruma eğilimindedir. Bu da şu anlama geliyor; eğer son zamanlarda hızlı bir şekilde kilo verdiyseniz, verdiğiniz kilonun önemli bir bölümünü yüksek ihtimalle geri alacaksınız. Yaptığınız egzersizler veya beslenme düzeninde bir değişikliğe gitmeseniz de kilo alımıyla karşı karşıya kalabilirsiniz. Yapılan bazı çalışmalar da yaşam tarzı değişiklikleriyle birlikte kilo veren obezite hastalarının; verdikleri kiloların büyük bölümünü iki yıl içinde tekrar geri aldıklarını gösteriyor. Bu durumdan mümkün olduğunca az etkilenmek için, egzersiz ve diyet rutinlerinizde sabit bir programı takip etmeyerek vücudunuzu şaşırtın. Sürekli aynı programları takip etmek, vücudunuzun belirli bir süre sonra duyarsızlaşmasına, direnç kazanmasına sebep olacaktır.
Endokrin Hastalıklar
Hormonlar, vücut metabolizmasını düzenleyen ana maddelerdir. Vücutta görevli hormonlar, belirli bir düzen içerisinde işlevlerini sürdürürler. Bu hormonların herhangi birinden kaynaklı meydana gelecek bozulmalar, dengenin sapmasına neden olur. Bu dengenin sapması da kişilere hızlı kilo alımı olarak geri dönüş yapabilir.
Toplumda yaygın olarak görülen bazı endokrin hastalıklar, kilo alımına sebep olurlar. Örneğin hipotiroidi, toplumda oldukça yüksek bir prevalansa sahiptir ve metabolizmal işleyişin yavaşlamasıyla seyreden bir hastalıktır. Metabolizma işleyişinin yavaşlaması, bireyin kilo almasına yol açar. Hipotiroidi kadınlarda yaygın olmasına karşın, erkeklerde de önemli bir oranda görülebilir.
Cushing sendromu ve Cushing hastalıkları da; tıpkı kortikosteroid ilaç kullanımındaki gibi, kan kortizol seviyelerinin yükselmesine neden olur. Cushing’in bu etki mekanizması, bireylerde yağlanmanın ve kilo alımının önünü açar.
Daha pek çok endokrin rahatsızlık, hızlı kilo alımına sebep olabilir. Kilo alımına ek olarak bu hastalıklarda baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik gibi semptomlar da görülebilir.
Hızlı Kilo Alımının 6 Sebebi (Meta)
Hızlı kilo alımı, hayatımızın belirli dönemlerinde çoğumuzun başına gelebilir. Kilo alımını durdurmak için, bu duruma neden olan faktörler keşfedilmelidir.