Mobbing Nedir?

2 Dakika

Mobbing kelimesi psikolojik şiddet, baskı, kuşatma, taciz veya sıkıntı anlamlarına gelmektedir. Türkçe’ye karşılığı bezdiri olarak geçen mobbing, bir kişi veya grubun başka bir kişi veya grup tarafından sistemli bir şekilde izole edilmesi ve hedef alınmasıdır. Tekrarlayan küçük düşürme, kasıtlı olarak aşağılama, ayrımcılık ve terörize etme durumu, işyerinde, okulda ve hatta aile içinde bile görülmektedir.

Bu şiddet ve istismar eylemi çalışma ortamında yaygınlıkla karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle, ofis hastalığı olarak da bilinir. Genellikle farklı olarak nitelenebilecek, ırk, din veya cinsiyet açısından azınlık konumunda olan kişiler hedef alınmaktadır. Bunlara ek olarak, kurbanı hedef alma nedeni aynı zamanda kariyerle de ilgili olabilmektedir. Araştırmalar, mobbing mağdurlarının genellikle iyi eğitimli, açık sözlü, çekici ve çalışkan olduklarını gösteriyor. Ayrıca, işe yeni başlayan bir çalışanın mobbinge uğrama ihtimalinin diğerlerine göre daha yüksek olduğu da söylenebilir. Bu kişiler zorbalar tarafından sorunlu olarak etiketlenir ve çalışma ortamında izole edilir. Dolayısıyla mobbing sonucunda, mağdurlar travma, itibar kaybı, iş kaybı ve daha ileri seviyelerde intihar düşüncesi dahi çeşitli sorunlarla karşı karşıya kalır.

Mobbing Türleri Nelerdir?

Çalışma hayatını çekilmez ve toksik bir hale getiren mobbing, hiyerarşik değildir. Dikey ve yatay olmak üzere iki türe ayrılır. Dikey mobbing, üstlerin astlarına veya nadiren astların üstlerine karşı uyguladığı mobbing türüne verilen addır. Yatay mobbing ise aynı statüde, eşit konumda bulunan kişilerin birbirlerine karşı uyguladığı mobbing türü olarak bilinmektedir.

Çalışma ortamında karşınıza çıkabilecek en yaygın mobbing biçimlerinden bazıları şunlardır:

  • Dedikodu ve söylentiler
  • Sözlü ve ilişkisel saldırganlık
  • Görmezden gelme
  • İzole etme
  • Sürekli suçlama ve eleştirme
  • İş performansının engellenmesi
  • İş dışı görevler verme
  • İşi bırakmaya zorlama
  • Sözlü veya yazılı aşağılama, tehdit etme veya rencide etme
  • Konuşurken sözünü kesme
  • İtibarsızlaştırma
  • Uygunsuz şakalar, lakap takma

 

Tüm bu psikolojik şiddet biçimleri özgüveninizi sarsabilir ve çalışma motivasyonunuzu kaybetmenize neden olabilir. Kendinizi hasta ve mutsuz hissedebilir, hem fiziksel hem de mental olarak olumsuz etkilenebilirsiniz. İşyerinde mobbinge uğrayan mağdurların çoğunun depresyon ve kaygı bozukluğu (anksiyete) gibi psikolojik rahatsızlıklarla mücadele etmek zorunda kaldığı bilinmektedir. Mobbing mağdurları aynı zamanda uykusuzluk, stres, aşırı kilo alımı veya kaybı gibi diğer fiziksel sorunlarla da karşılaşabilirler.

Mobbingin Nedenleri Nelerdir?

Mobbing ile ilgili yapılan araştırmalara göre, mobbing nedenleri zorbanın kişilik özelliklerinden çalışılan kuruma kadar geniş bir yelpazede ele alınabilir.

İşte en yaygın mobbing nedenlerinden bazıları:

  • Irkçılık, cinsiyetçilik gibi ayrımcılık ve önyargılar
  • Zorbalıktan hoşlanmak, zevk almak
  • Duygusal olgunluğa erişmemiş olmak
  • Yüksek iş yükü
  • Rekabete dayalı çalışma ortamı
  • Şirket küçülmesi
  • Kısa teslim tarihleri
  • Kıskançlık
  • Özgüven problemi
  • Eğitimsizlik

Mobbing ile Mücadele

Mobbing ile mücadelede, kişinin öncelikle çatışmadan kaçması ve sakin olması çok önemlidir. Bu durumun aslında sizinle ve yeterliliklerinizle ilgili olmadığını, karşınızdakinin özgüven eksikliği ve zayıflıkları ile ilgili olduğunu unutmayın.

Mobbing, ciddiye alınması gereken bir suçtur. Dolayısıyla, etrafınızdaki insanlarla ve arkadaşlarınızla bu durumu paylaşmaktan çekinmeyin.

Eğer ihtiyaç duyuyorsanız, bu süreçte psikolojik yardım almaktan utanmayın.

Mobbinge uğradığınızı kanıtlayacak yazılı her şeyi (e-mail, sosyal medya ve Whatsapp yazışmaları vb.) kayıt altına alın, hatta sürece ilişkin günlük tutun. Tüm bu kayıtlar, gayrı resmi olarak yönetimle sorunu çözemediğinizde ve hukuki sürece başvurduğunuzda size yardımcı olacaktır.

Destek almak için 7/24 Çalışma Hayatı İletişim Merkezi ALO 170’i arayabilirsiniz. Ayrıca, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden de şikayette bulunabilirsiniz.

Albatros Bilişim Kooperatifi tarafından yapılmıştır. @2020 Albatros Bilişim Kooperatifi tarafından yapılmıştır.