Ülkemizde sağlık çalışanları her yıl olduğu gibi bu yılda 14 Mart tarihinde Tıp Bayramını kutlamaya hazırlanıyorlar. Tıp Bayramı kutlamaları sadece 14 Mart tarihinde bir gün olarak değil tüm haftayı içine alacak şekilde düzenlenir.
Son günlerde ne yazık ki uğradıkları şiddet olayları ile gündeme sık sık gelen sağlık çalışanları aslında 2020 yılından beri içinde bulunduğumuz pandemi döneminde de bir kez daha ortaya çıktığı gibi, hayatımızın vazgeçilmez meslek grupları arasında yer alırlar.
Sağlık çalışanları, her yıl 14 Mart tarihinde ülkemizde Tıp Bayramı kutlamalarını düzenler. Peki 14 Mart tarihinde kutlanan Tıp Bayramı kimin bayramıdır, niçin kutlanır birlikte bir bakalım.
Osmanlı İmparatorluğunda 2. Mahmut döneminde 14 Mart 1827 tarihinde kurulan Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane ile modern tıp eğitiminin başladığı kabul edilir. Okul, dönemin hekimbaşı Mustafa Behçet’in önerisi ile Şehzadebaşı semtindeki Tulumbacıbaşı Konağında kurulmuştur. Bu okulun mezunlarının yurtdışında denklik almaları üzerine okul fakülte ünvanını almaya hak kazanmıştır. Bu nedenle okul ve kurulduğu tarih Türk Tıp tarihinde modern tıp eğitiminin başlangıcı olarak kabul edilir.
Tıp Bayramı kutlamaları ilk defa 1919 yılında işgal altındaki İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Bir hekim adayı olan tıp fakültesi 3. Sınıf öğrencisi Hikmet Boran’ın liderliğinde tıp fakültesi öğrencileri ve onlara destek veren dönemin hekimleri işgali protesto etmek için 14 Mart 1919 tarihinde toplanmışlardır. Bu kutlamada işgal altındaki İstanbul’daki fakülte binasına Türk bayrağı asılmıştır. Yani 14 Mart Tıp Bayramı kutlamaları aslında bir özgürlük hareketi olarak başlamıştır. Hareketin öncüsü olan Hikmet Boran daha sonra eğitimine ara vererek kurtuluş mücadelesine aktif olarak katılmıştır. Sivas Kongresine tıbbiyelileri temsilen katılım sağlamış ve tıbbiyelilerin mandaya kesinlikle karşı olduğu mesajını vermiştir.
14 Mart tarihinin tıp bayramı olarak kutlanması bir dönem 12 Mayıs tarihi ile yer değiştirmiştir. 12 Mayıs tarihi de aslında Türk tıp camiası için önemli bir başka tarihe işaret eder. Bu tarih Bursa’da Yıldırım Darüşşifasında Türkçe tıp eğitiminin başladığı tarihtir. Bu nedenle 1929 ile 1937 tarihleri arasında tıp bayramı bu tarihte kutlanmıştır. 1937 yılı itibarı ile 14 Mart tarihi, Tıp Bayramı kutlamalarında esas alınmıştır.
Tıp Bayramı kavramı sadece ülkemizde yoktur. Dünyanın farklı ülkelerinde farklı tarihlerde tıp bayramı kutlamaları yapılır. Örneğin Küba, Sarı Humma konusunda önemli çalışmaları olan Dr. Carlos Juan Finley’in doğum tarihi olan 3 Aralık tarihini, sınır komşumuz İran ise ünlü tıp adamı İbn-i Sina’nın doğum günü kabul edilen 23 Ağustos tarihini “Doktorlar Günü” olarak kutlamaktadır. ABD ise anestezinin ameliyatlarda kullanıldığı ilk tarih olan 30 Mart tarihi Ulusal Doktorlar Günü olarak kutlar. Hindistan’da ise ünlü bir hekim olan Bidhan Chandra Roy’un doğum tarihi olan 1 Temmuz Doktorlar Günü olarak kutlanır.
‘’Beni Türk Hekimlerine Emanet Edin’’ diyecek kadar Türk hekimlerine güvenen bir devlet adamı olan Mustafa Kemal Atatürk’te her zaman sağlık alanında ülkeyi daha ileriye götürebilmek için çalışmıştır.
1976 yılından itibaren sadece 14 Mart günü değil bu tarihi içine alan hafta Tıp Haftası olarak kutlanmaya başlanmıştır.
Tıp bayramı boyunca yapılan çeşitli etkinliklerle çalışma alanında yaşanan sorunların gündeme getirilir. Sağlık alanında yapılan özverili ve bilimsel çalışmaların ödüllendirilir. Sağlık alanında çeşitli nedenlerle meydana gelen kayıplar minnetle anılır. Yani Tıp Bayramı etkinlikleri aslında hem kutlama hem de anma programlarından oluşur. Sağlık Bakanlığı tarafından 81 ilden yılın hekimi olarak seçilen hekimlere düzenlenen bir törenle ödülleri verilir. Hafta boyunca düzenlenen çeşitli sempozyumlar, çalıştaylar ile mesleğe ait sorunlar ve çözüm önerileri gündeme getirilerek vatandaşların ve idarecilerin konu hakkındaki farkındalıklarının sağlanması amaçlanır. Tıp Bayramı haftasında okullarda resim, şiir, kompozisyon yarışmaları düzenlenir. Öğrencilere sağlık meslek gruplarının çalışmaları hakkında bilgi verilir. Ülkemizde son yıllarda gerçekleşen sağlıkta dönüşüm çalışmaları ile sağlık sistemi çağın gerekliliklerine uydurulmaya çalışılırken üzerine gelen pandemi nedeni ile sağlık çalışanlarının yükü de oldukça artmıştır. Özellikle pandemi döneminde büyük fedakarlıkla çalışan sağlık çalışanları Tıp Bayramı kutlamaları ile hem sağlık sisteminde kendi yaşadıkları hem de vatandaşların karşı karşıya kaldıkları sorunların çözüm önerileri ile birlikte gündeme gelmesini istemektedirler.
Aslında 14 Mart tarihinde kutlanan Tıp Bayramı etkinliklerinde sadece doktorları değil hemşire, ebe ve diğer sağlık çalışanlarının da sorunları ele alınır. Sağlık çalışmaları bir ekip işidir. Bu ekibin herhangi bir parçasındaki aksama sağlık sisteminin çalışmasını olumsuz etkiler. Bu nedenle sağlık alanında yapılacak çalışmalarda bütünü oluşturan tüm parçalara ait sorunların birlikte masaya yatırılıp birlikte ilerlenme sağlanması esastır.
Tıp Bayramı’nda sağlık çalışanlarının vatandaş olarak bizden talepleri onların bayramlarını matbu sosyal medya mesajları ile kutlamamız değildir. Sağlık kontrollerimizi düzenli ve zamanında yaptırmamız, sağlığımızı korumaya yönelik verilen mesaj ve tedavilere uygun davranmamız ve belki de en önemlisi mesleklerini icra ederken mutlaka hak ettikleri saygıyı göstermemizdir. Çünkü sağlık sektörünün bir yarısı sağlık çalışanları ise diğer yarısı da sağlık hizmeti alanlardır. Her iki grubunda üzerine düşen görevleri yerine getirmeleri halinde sistem mükemmele doğru bir ivme kazanacaktır. Böylece hepimiz hak ettiğimiz kaliteli sağlık hizmetine ulaşabilirken bu hizmeti verenler de çalışmalarını son bilimsel gelişmelere uygun olarak sunabilirler.
Albatros Bilişim Kooperatifi