Evdeki ufaklıkların büyümesi ve okullu olması her ebeveynin hevesle beklediği bir an. Ama çocuğun okula başlaması ile birlikte bazı sorunlar da beraberinde gelebiliyor. Yaşanması muhtemel sorunlardan bir tanesi ise çocukların arkadaşları ile okul kavgaları.
Okula büyük bir hevesle bıraktığınız çocuğunuz hakkında öğretmenlerinden kavga ettiğine dair geri bildirimler alıyorsanız, eve üstü başı ya da eşyaları daha da kötüsü kendisi zarar görmüş halde geliyorsa okulda sorun var demektir. Çocukların okulda kavga etmeleri çok sık görülen problemlerden birisidir. Bu durumda en son yapılması gereken paniğe kapılarak olaya bodoslama dalmaktır.
Okul çağındaki çocuklar sosyalleşmenin, yaşadıkları problemleri çözmenin farklı yollarını aramayı da öğrenmek zorunda kalırlar. Yani aslında bu onların büyümesinin bir parçasıdır. Bu nedenle sakin kalarak ve olaylara tarafsız bir biçimde yaklaşmanız yapılacak en doğru davranış biçimi olacaktır.
Bu durumda ilk yapılması gereken sorunun ne olduğunu bulmak olmalıdır. Çocuk nerede tıkanıyor, neden kavga ediyor, sorunlarını çözmek için şiddete başvuruyor bunu tespit etmek gerekir. Çünkü eğer bu noktayı saptayamazsanız sorunu çözme şansınız olmaz.
Çocukların evde oynadığı oyunların çok fazla şiddet içeren oyunlar olması, şiddet içerikli oyuncaklarla alınması, evde izlenen dizi ve filmlerde çok fazla şiddet içeriği olması ve en önemlisi ise çocuklara uygulanan ceza yöntemlerinin şiddet içeren yöntemler olması durumunda çocukların sorunları şiddet yolu ile çözme eğilimleri de fazla olacaktır.
Sorunun tespitinde çocuğunuzla yapacağınız konuşmalar çok değerlidir. Bu konuşmalarda sakin olmalı, empati yapmaya çalışmalı ve onun gözünden görebilmeye çalışmalısınız. En önemlisi de tarafsız olmanızdır. Sizin çocuğunuz olması her zaman haklı olacağı anlamına gelmez. Onu sakin bir biçimde yargılamadan dinlemeniz çok önemlidir. Unutmayın kendine ve karşısındakine zarar vermeden geçen bu dönem onun büyümesi için gerekli bir dönemdir.
Çocuklar çoğu zaman okulda arkadaşları ile yaşadıkları problemi nasıl çözeceklerini bilemedikleri ya da kendilerini ifade edemedikleri için şiddete başvurur ya da şiddete uğrarlar. O nedenle konuşmanız esnasında ona sorunu çözmek için farklı yollar önerebilirsiniz. Kendini ifade etmesi için söylenebilecek sözler hakkında yol göstermek daha sonra yaşanacak bazı sorunların çözümünde ona örnek olarak sorunu şiddet söz konusu olmadan çözme yolunu açabilecektir.
Arkadaşları ile kavga eden çocuğa aşırı korumacı davranmanız ise kimi çocukların kendisini zayıf, kırılgan hissetmelerine neden olabilir. Kendini ezilmiş hisseden çocuklar daha sonra karşılaştıkları olaylarda daha aşırı tepkiler verebilirler.
Ailelerin çocukları kavga ettikleri ve zarar gördükleri durumda çocukları suçlamaları, zayıf hissettirmeleri çocukların onların gözüne girmek için daha agresif tutumlar sergilemelerine neden olabilir. Çocuklar aileye kendini kanıtlamak için daha saldırgan olabilirler.
Aileler zaman zaman çocuklarını korumak adına onların sorun yaşadığı diğer çocuklarla ilişkiye girerek çocuklarını korumak isteyebilirler. Ancak bu durumda onun elinden kendi sorunlarını çözme, büyüme şansını almış olursunuz. Unutmayın yaşamı boyunca yaşadığı her sorunda yanında siz olmayacaksınız. Sorunlarını şiddete düşmeden çözme yollarını öğrenmek zorundalar.
Çocukla konuşurken ona bazı olaylar karşısında öfkelenmesinin, kızgınlık hissetmesinin normal olduğunu ancak bu hisleri şiddete dönüştürmeden karşı tarafla kavga etmeden çözmesi gerektiği mesajını vermelisiniz. Evdeki günlük yaşamınızda da sorunlarınızı siz bu şekilde çözerek rol model olmalısınız. Çocuğunuza öğütler verirken trafikte ya da komşularınızla yaşadığınız sorunları şiddete başvurarak çözerseniz yanlış bir rol model olmuş olursunuz. Çocuğunuzun okulda arkadaşları ile olan sorunlarını kavga ederek çözmesinin önüne geçemezsiniz.
Okulda kavgaya karışan çocuğunuza verdiğiniz ilk tepki azarlamak ve cezalandırmak olursa çocuğa olayı ve hissettiklerini sormazsanız sevilmediği, anlaşılmadığı duygusuna kapılabileceği için saldırgan davranışları artabilir. Üstelik size olan güveni de zedelenir.
Çocukların okullarda yaşadıkları kavgalar ya da sorunlar için en yakın gözlemi yapma şansına öğretmenleri sahiptir. Bu nedenle bu konular için öğretmenlerin gözlemlerinden mutlaka faydalanın. Öğretmenlerin bu konular hakkında eğitim aldıklarını ve olaylara daha profesyonel bakabileceklerini unutmayın. O nedenle mutlaka önerilerini dikkate alın.
Çocuklar çok kolay öfkelenebildikleri gibi çok kolayca da affedebilirler. O nedenle bugün kavga ettikleri arkadaşları yarın kankaları olabilir. Olumlu ilişkilerini destekleyerek kavgayı sürekli gündeme getirmek doğru bir yaklaşım olmayacaktır.
O zaman yapılması gerekenleri özetlersek eğer;
- Tarafsız ve sakin biçimde çocuğu dinlemek,
- Çocuğunuza onu anlamaya çalıştığınız mesajını vermek,
- Çocuğunuza bu durumu çözebileceğine dair ona güven duyduğunuzu hissettirmek,
- Çocuğun olayla ilgili yaşadıkları ve duygularını açıkça ve istediği zaman zarfında ifade etmesine izin vermek,
- Ona yaşadığı bu sorunu çözmek için ne yapmak istediğini sorarak durumdan çıkış yolları üretmesine izin vermek,
- Yaşadığı kavgada kendi sorumluluk alanına giren konularla ilgili sorumluluk alması ve eğer gerekiyorsa özür dilemesi için cesaretlendirmek,
- Okuldaki öğretmelerle ortak davranış modeli geliştirmek, bilgi alışverişinde bulunmak,
- Yaşanan olaylar sonunda süreci sürekli gündemde tutmamak,
- Aşırı şiddet, cinsel istismar gibi daha ağır pozisyonlarda işin uzmanlarından yardım almak olarak toparlanabilir.
Albatros Bilişim Kooperatifi