Ayva, kış aylarının vazgeçilmez meyvelerinden birisidir. Vitamin ve mineral deposu olarak bilinen ayva gülgiller ailesine mensuptur. Çiğ meyve olarak tüketilebildiği gibi kurutularak ya da pişirilerek de tüketilebilir. Üstelik sadece meyve kısmı değil çekirdek ve yaprak kısımları da oldukça faydalıdır.
Ayva insanlık tarihinde çok eski dönemlerden beri yer bulmuş bir meyvedir.
Kısaca ayvanın yararlarına bir göz atarsak,
-Tüm kış meyveleri gibi ayvada C vitamininden oldukça zengindir. C vitaminine ilave olarak fitokimyasal içeriği de oldukça yüksektir. Bu nedenle bağışıklık sistemine dost bir meyvedir. Bir porsiyon ayva tüketimi ile günlük C vitamini ihtiyacının yaklaşık ¼ ünü karşılamak mümkündür.
-Glisemik endeksi düşük olduğu için kan şekerini hızlı yükseltmez. Düşük glisemik endeksi, yüksek lif içeriği ile tokluk hissi verir. Bu nedenle ara öğün olarak tüketilebilir. Tokluk hissi vermesi nedeni ile diyet yapanlar ve şeker hastaları için tercih sebebidir. Aynı zamanda kalorisi oldukça düşüktür. 100 gram ayvada yaklaşık 40 kalori bulunur.
-Metabolizmayı hızlandırdığı için kışın vücut ısısını korumaya yardımcı olur.
-Ağız kokusunu giderir.
-Sindirim sistemine dosttur. Yüksek lif içeriği sayesinde özellikle kabızlık çekenler için iyi bir öneridir.
-Yoğun mineral özellikle çinko, demir ve bakır içeriği ile saç sağlığına iyi gelir. Saçların daha güçlü ve çabuk uzamasını sağlar. Yine bu mineral içeriği ile dolaşımın daha sağlıklı olması nedeni ile cilt daha sağlıklı görüntüye kavuşur.
-Tüm antioksidan besinler gibi ayvada kanser gelişimini engellemek için faydalıdır.
-Mineral içeriğindeki potasyum tansiyonun düşmesine katkıda bulunur.
-İçeriğindeki demir kansızlıkla savaşta rol oynar.
AYVALI TARİFLER
Ayva sofralarımızda yemeğin her aşamasında bize edebilecek bir meyvedir.
1-Ayvalı Et Sote
Mayhoş tadı ile ayva et yemeklerine çok büyük bir lezzet katar.
Malzemeler
-750 gram kadar kuşbaşı et
-1- 2 tane kuru soğan ya da 10-12 adet arpacık soğan
-2 tane ayva
-1-2 tane havuç
-1-2 tane defne yaprağı
-1 çubuk tarçın
-3-4 yemek kaşığı zeytinyağı
-Tuz, karabiber, yenibahar
– 1 su bardağı kadar su
Yapılışı
Döküm bir tencerede zeytinyağı kızdırılıp kuşbaşı etleri mühürleyerek yemeğe başlanır. Mühürlenen etlerin olduğu tavaya ince dilimlenmiş ayvalar, havuçlar ve soğanlar eklenerek malzemeler hızlı ateşte sotelenir. Birkaç dakika sotelenen malzemelere patates, çubuk tarçın ve defne yaprağı eklenir. Malzemelerin üzerine çıkacak kadar yaklaşık 1 su bardağı kadar sıcak su eklenir ve tavanın kapağı kapatılır. Etler ve sebzeler pişene kadar ara ara kontrol edilerek yaklaşık 30-35 dakika pişirilir. Malzemeler piştikten sonra çubuk tarçın çıkarılır. Malzemelerin baharatları eklenerek birkaç dakika daha pişirilir. Pişen et ve sebzeler bir fırın kabına alınarak 200 derecede önceden ısıtılmış fırında bir yarım saat kadar pişirilirler. İyice pişen et sote servise hazırdır.
2- Ayva Dolması
Malzemeler
-9-10 tane küçük ayva
-250 gram kadar kıyma
-1 çay bardağı kadar pirinç
-1 tane kuru soğan
-1 demet maydanoz
-1 yemek kaşığı salça
-1 limon
-1- 2 çorba kaşığı kadar zeytinyağı, tereyağı
-Tuz, karabiber, kimyon
Yapılışı
Bir tavada kıymanın yaklaşık yarısı zeytinyağında kavrulur ve soğuması için kenara alınır. Ayvalar kabukları ile birlikte güzelce yıkanır. Ayvaların tepe kısmı kapak görevi görecek şekilde kesilir. Ayvaların çekirdek ve iç kısmı oyulur. İçleri oyulan ayvalar limonlu suya koyularak karamaları önlenir. Hafif soğuyan kavrulan kıymanın içine kalan kıyma, ince kıyılmış maydanoz, pirinç, salça ve baharatlar eklenerek karıştırılır. Hazırlanan iç harç ayvaların yaklaşık yarısını geçecek kadar doldurulur. Kapak olarak kesilen ayvalar üstlerine kapatılır. Tencereye alınan ayvalar ayrı bir kapta eritilen tereyağı ve 3 su bardağı sıcak su ilave edilerek pişirilir.
3- Ayvalı Kurabiye
Malzemeler
-200-250 gram eritilmiş tereyağı
-1 yemek kaşığı yoğurt
-Yarım su bardağı kadar pudra şekeri
-2 su bardağı kadar un
-Kabartma tozu, vanilya
-1 tane ayva
-1 avuç iri çekilmiş ceviz
-1 yemek kaşığı tarçın
-Yarım su bardağı şeker
Yapılışı
Tereyağı, un, yoğurt, pudra şekeri, birer paket kabartma tozu ve vanilya bir kapta iyice karıştırılarak hamur haline getirilir. Yapılan hamur üzeri kapalı olarak dinlendirilir. Ayrı bir kapta rendelenen ayva, ceviz, tarçın ve toz şeker pişirilir. Dinlenmiş hamura arzu edilen şekil verilerek içine hazırlanan ayvalı iç harcı koyulur. Önceden 180 derecede ısıtılmış fırında pişirilir. Pembeleşince fırından çıkarılan kurabiyelerin üzerine pudra şekeri serpilerek servis edilir.
4- Ayva Tatlısı
Malzemeler
-3-4 tane ayva
-1.5 su bardağı kadar toz şeker
-40-50 gram lohusa şekeri
-1 çubuk tarçın
-3-4 tane karanfil
-1 kase ceviz
-2 su bardağı su
-1 paket krema ya da dondurma
Yapılışı
Ayvalar iyice yıkanarak ortadan ikiye bölünür. Çekirdekleri çıkarılır ve bir kenara ayrılır. Bir tencereye su, toz şeker, lohusa şekeri, karanfil, tarçın ve ayva çekirdekleri koyularak şerbet kaynamaya bırakılır. Kaynayan şerbete temizlenen ayvalar eklenir. Ayvalar iyice pişince servis tabağına alınarak üzerine ceviz arzu edilirse krema ya da dondurma koyularak servis edilir.