BPA Nedir?

Hiç iyi niyetli bir arkadaşınızın size konserve yiyeceklerden ve teneke içeceklerden kaçınmanızı tavsiye ettiği oldu mu? Eğer cevabınız evetse, arkadaşınızın size böyle bir öneride bulunmasının sebebi çok büyük ihtimalle BPA, yani uzun adıyla bisfenol A. BPA ile ilgili duyulan en büyük endişe, bu maddenin vücudunuza girip çeşitli zararlar meydana getirebilme potansiyeli oluşu.

Bisfenol A’nın güvenliği konusunda otoriteler arasında çok sayıda tartışma döndü, ancak son sözü FDA sözledi: “Diyetle birlikte alınan miktarlar, insan sağlığı için risk teşkil etmez.”

Ancak halen daha halk arasında önemli bir kesimde bu konuyla ilgili endişeler mevcut. Bu endişelerin de önemli bir bölümünün kökeni 2008 tarihli bir CDC çalışmasına dayanıyor. Bu araştırma, ABD’de yaşayan yetişkinlerin %92 gibi çok büyük bir kısmının idrarında BPA kalıntılarına rastlandığını gösteren bir çalışma niteliği taşıyor. Bu çalışma, ülke genelinde ve dünyada alarm zillerinin çalmasına yol açtı. İnsanlar, vücutlarına BPA taşıyıp taşımadıklarını ve sağlıklarının ne yönde etkileneceğini haklı olarak merak ediyorlar. Bütün bu soruların cevapları ve eğer BPA insanları kötü etkiliyorsa bu sorunun çözümü ne olacak, henüz merak konusu.

BPA Nedir ve Nelerde Bulunur?

BPA, sert ve şeffaf plastik yemek kutularında ve su şişelerinde bulunabilen bir çeşit kimyasal maddedir. Bisfenol A ayrıca, bazı metal içecek ve yiyecek kutularının da iç kısmını kaplamada kullanılan epoksi reçine isimli bir maddenin içeriğinde de yer alır. Bunların dışında bisfenol A’ya bazı tıbbi cihazlarda, kompakt disklerde ve hatta diş dolgularında bile rastlamak mümkün.

Yakın bir döneme kadar BPA pek çok üründe yaygın bir biçimde kullanılıyordu. Ancak 2010 yılından sonra, konuyla ilgili güvenlik endişelerinin gazete manşetlerini de yavaş yavaş süslemeye başlamasıyla birlikte FDA olaya el attı ve biberon, bebek maması kutusu vb. ürünlerin üreticilerinden bisfenol A kullanmayı bırakmalarını istedi. Yani daha anlaşılır bir dille anlatacak olursak, şu an için BPA içeren bir bebek ürünü sahibi olmanız çok da yüksek bir ihtimal değil.

Bunun dışında, pek çok su şişesi ve su kabı üreticisi de gönüllü bir şekilde BPA içeren ürünler üretmeyi bıraktı. Yani bundan on veya yirmi yıl öncesinden kalma bir ürününüz yoksa, evinizde bu kimyasalı bulunduran bir şey olması pek olası sayılmaz.

BPA Hakkındaki Endişelerin Nedeni Ne?

Eğer bir kimyasal madde, bir teneke veya plastik bir kutudaysa; bu madde, kutunun içindeki içecek veya yiyeceğe bulaşabilir ve daha sonrasında yutma yoluyla size de geçebilir. İnsanlar, bisfenol A’nın sağlık açısından güvenliği konusunda oldukça endişeliler. Çünkü hayvanlarda yapılan pek çok çalışmada; yüksek miktarlarda BPA’nın hayvanlarda kısırlık, diyabet, obezite, hormon bozuklukları, kalp hastalıkları ve yüksek tansiyon riskini önemli ölçüde artırabildiği gösterilmiş.

FDA’nın Konu Hakkındaki Güncel Yorumu

2014 yılında FDA, ondan önceki dört yılı kapsayan oldukça detaylı bir BPA çalışması yayınladı ve bu çalışmayla birlikte önceden var olan endişelerin bir kısmı da giderilmiş oldu. FDA’ya göre artık yiyecek ve içeceklere geçen BPA miktarları, sağlık açısından önemli bir risk teşkil etmiyor.

FDA, bisfenol A’nın insanlar üzerinde sağlık açısından önemli risklere zemin hazırlamadığını gösteren pek çok çalışmanın yapılmış olduğuna işaret ediyor. Örneğin, bu kimyasal maddenin fare vücudu üzerindeki etkilerine ilişkin pek çok çalışma yapıldı. Ancak günümüze yakın tarihli bir çalışmaya göre insan vücudu, fare vücuduna kıyasla BPA’yı daha hızlı bir şekilde parçalarına ayırıyor. Bu sonuç, hayvanlar üzerinde yapılan çalışmaların insanlar için geçerli olup olmadığı konusunda önemli şüpheler doğuruyor.

Bununla birlikte araştırmacılar, deneylerde hayvanlara enjekte edilen BPA’nın direkt formda olduğuna dikkat çekiyorlar. İnsan vücuduna yiyecek ve içeceklerle giriş yapan BPA’nın ise insan vücudunda inaktif bir forma dönüştürüldüğünü belirtiyorlar.

BPA Maruziyetini En Aza İndirmenin Yolları

Yayınlanan çalışmalara rağmen, kafanızda hala bazı cevaplanamayan soru işaretleri mi var? O zaman, BPA maruziyetini en aza indirmek için aşağıdaki maddeleri uyguladığınızdan emin olun:

• Plastik yemek kaplarını mikrodalgada ısıtmayın. Yüksek sıcaklık ve mikrodalganın verdiği ısı, plastik kabın mikro veya makro ölçekte erimesine ve içerdiği kimyasalları serbest bırakmasına sebep olabilir. Ayrıca plastik kapların hiçbir şekilde yüksek ısıyla temas etmemesini sağlayın, örneğin plastik su şişelerine asla kaynar su dökmeyin.
• Saklama kaplarının alt kısımlarında yer alan geri dönüşüm kodlarına dikkat edin. Geri dönüşüm kodu 3 veya 7 olanlar (kesin değil ama büyük ihtimalle) içeriğinde BPA barındırıyordur. Diğer geri dönüşüm koduna sahip olan ürünlerin ise içeriklerinde BPA bulunma ihtimali çok daha düşüktür.
• Konserve yiyecek tüketiminizi en aza indirin, mümkünse sıfırlayın. Yiyecek konservelerinin iç kaplamalarında önemli miktarlarda bisfenol A yer alır.
• Özellikle aşırı sıcak yiyecek ve içecekleriniz için cam, porselen veya paslanmaz çelikten üretilmiş kapları tercih edin. Yapılan son araştırmalar, BPA yerine BPS veya BPF adı verilen benzer özellikteki kimyasal maddeleri içeren kapların gerçekten daha güvenli olup olmadığı konusunda insanları aydınlatma amacıyla yürütülüyor.

BPA Nedir?

BPA hakkında merak edilen soruların cevaplarına ve tehlikesine göz atın.