Kist mi, Enfeksiyon mu?

Bizler kanal tedavisi kliniklerinde çenesinde kist olduğu ve ameliyat olması gerektiği söylenen telaşlı ve korkulu hastalarla oldukça sık karşılaşıyoruz. Bu yazı ile ‘’diş veya çene kisti nedir, ameliyat olmak şart mıdır, kanal tedavisi ile iyileşebilir mi?’’ gibi sorulara cevap arayacağız.

Dişler vakitlice tedavi edilmediğinde köklerin uçlarında veya etraflarında enfeksiyonlar oluşabiliyor. Enfeksiyon kökün etrafındaki çene kemiğini eriterek hızla yayılmaya devam ediyor. Bu aşama film çekildiğinde köklerin etrafında ciddi kemik kayıpları tespit ediliyor. Oluşan ileri kemik kayıpları çoğu zaman yalnızca iyi yapılmış bir kanal tedavisi ile iyileşebiliyor. Her enfeksiyon kanal tedavisi ile iyileşir demek mümkün değildir. Hangi enfeksiyon iyileşir hangisi iyileşmez bunu öngörmek de mümkün değildir. Burada önemli olan bir kanal tedavisi uzmanına veya bu tür enfeksiyonlu dişleri tedavi edebilecek tecrübeye sahip bir diş hekimine başvurmaktır. Geniş lezyonlu dişlerle uzun süre çalışmış bir hekimin tedavinin prognozu hakkında fikir yürütmesi daha kolay olabilir.

Birkaç farklı klinik gezmiş ve dişinin çekilmesi gerektiği söylenmiş hasta, kanal tedavisi ile iyileşebilir yorumunu duyunca haklı olarak kafa karışıklığı yaşamaktadır. Burada iyileşebilme ihtimalinin yalnızca denendiği, başarı vadedilmediği unutulmamalıdır. Dahası sağlık hizmetleri ile ilgili başarı vadetmenin mümkün olmadığı bilinmelidir. Çünkü iyileşme için gerekli şartlar çok değişken ve kişiye özeldir. Dişlere ait enfeksiyonlara kist denilebilmesi için biyopsi yapılması gerekir. Bir enfeksiyona yalnızca radyografik muayene ile kist demek doğru olmayacaktır. Kistler enfeksiyonlara göre çok daha nadir görülürler. Fakat kanal tedavisi ile iyileşmezler. Genellikle senaryo şöyle ilerler; enfeksiyonlu dişe kanal tedavisi denenir, birkaç seans sürebilir. Tüm pansumanlara rağmen semptomlar düzelmiyorsa kistik bir oluşum olduğu düşünülebilir. Boyutuna ve çene kemiğindeki pozisyonuna göre ameliyat kararı veya direkt çekim kararı verilir. Her kist ameliyata uygun değildir, bazı durumlarda direkt çekim kararı verilebilir. Tüm bu planlamalarda kanal tedavisi uzmanı ve çene cerrahisi uzmanı işbirliği gerekir.