Birçok farklı kültürde farklı amaçlarla yüzlerce yıldır kullanılan esansiyel yağlar, günümüzde ise aromaterapi başta olmak üzere ev temizliği ve doğal güzellik ürünleri gibi birçok farklı alanda fayda sağlaması amacıyla kullanılır.
Bitkilerin kabuk, yaprak, çiçek, meyve, tohum, sap, kök gibi farklı bölgelerinden çeşitli yöntemlerle elde edilen esansiyel yağlar; kokulu ve uçucu bileşiklerdir. Bu faydalı bileşikler uzun yıllardır tedaviye yardımcı olmak, aroma eklemek gibi farklı amaçlarla tıp, kozmetik ve gıda endüstrisinde kullanılır. Bu yağların büyük bir kısmı birçok fiziksel ve ruhsal rahatsızlık için doğal çözümler sunar. Günümüzde yaklaşık 3 bin farklı esansiyel yağ bulunduğu ve bunların 300 tanesi ticari olarak kullanıldığı bilinir.
Esansiyel Yağlar Nasıl Üretilir?
Esansiyel yağlar genellikle soğuk sıkım olarak bilinen mekanik yöntemlerle ya da distilasyon yöntemi ile elde edilir. Distilasyon, bir karışımı meydana getiren bileşiklerin uçuculuklarının farklı olması halinde yararlanılan bir ayırma işlemidir. Lavanta, gül, papatya, adaçayı gibi bitkilerin yağları bu yöntem ile elde edilir.
Soğuk sıkım yöntemi ise elde edilen yağların ısıl işleme maruz kalmaması ve hammaddeden yağın çıkarılması sırasında çözücü kullanılmaması ile besleyici değer açısından çok daha yüksektir. Narenciye yağları, genellikle bu yöntemle elde edilir. Bu yöntemle elde edildiği bitkinin özünü içeren esansiyel yağ, bitkinin şifa verici özünü de bünyesinde barındırır.
Esansiyel Yağlar Nasıl Kullanılır?
Oda kokusu olarak: Buhurdanlık gibi malzemelerle kullanılabilen esansiyel yağlar, ortama oldukça yoğun bir koku sağlar. Böyle bir ürün yoksa da birkaç damla esansiyel yağı bir mendile damlatarak aromanın ortama dağılması sağlanabilir. Aynı zamanda temizlik sularına da bu yağlardan birkaç damla katarak kokunun tüm evi sarması mümkün olabilir.
Buhar banyosu: Genellikle cilt bakımında gözeneklerin açılması için kullanılan buhar banyosunda da esansiyel yağlardan faydalanılabilir. 2 litre sıcak suya birkaç damla uçucu yağ eklenir ve yüz ile sıcak su arasında bir mesafe bırakılarak kabın üzerine eğilinir. Buharın direkt yüzünüze gelmesi için başın üzerine bir havlu örtülür. Gözler kapatılarak 5 dakika bu şekilde beklenir.
Parfüm: Esansiyel yağlar ile doğal parfüm de yapılabilir. Sevdiğiniz kokuya sahip esansiyel yağdan 10 damlaya 1 gram gliserin, 5 gram saf su ve 4 gram etanol eklenir karıştırılır. Kokunun iyice yerleşmesi için 2 gün kadar beklenir.
Esansiyel yağların faydaları nedir?
Esansiyel yağlar çok karmaşık kimyasal yapılara sahiptir. Ayrıca, her bitki farklı miktarlarda farklı bileşen içerir. Bu nedenle, her birinin kendine has bir özellikleri vardır ve farklı sorunlara çözüm olurlar. En çok kullanılan esansiyel yağlar ve faydaları şu şekildedir;
Biberiye Yağı: Kan dolaşımını hızlandırır, solunum rahatsızlıklarına iyi gelir. Ayrıca ciltte kullanımı yağlanma ve aknenin önüne geçer. Saçlara da iyi geldiği bilinen biberiye yağının hafızayı güçlendirici bir aroması vardır.
Çay Ağacı Yağı: Cilt bakımında en çok kullanılan ve kozmetik ürünlerde sıkça bulunan çay ağacı yağı, akne ve yağlanmanın önüne geçer. Ayrıca, sivilce izleri üzerinde de çok etkilidir ve kaşıntıyı geçirici özelliği bulunur.
Lavanta Yağı: Uykusuzluk sorununa karşı en etkili aroma olan lavanta yağı endişe ve stresinde giderilmesinde oldukça etkilidir. Uykudan önce kokusundan faydalanmak için yastığa bir iki damla damlatılabilir ya da uyunacak odada koku vermesi için kullanılabilir.
Gül Yağı: En güzel kokulu yağlardan biri olan gül yağı, cilt için çok faydalıdır ve neredeyse her cilt tipi için kullanılabilir. Egzamayı ve cilt kuruluğunu gidermesi ile bilinen gül yağı, erken yaşlanma belirtilerinin de önüne geçer. Sıkılaştırıcı özelliği bulunan bu yağ, kılcal damar görünümünü de azaltır ve ciltteki akne ve yara izlerini tedavi eder.
Limon Yağı: Cilt bakımında kullanılan limon yağı mat ve solgun görünümlü cildi canlandırır ve ışıltı katar. Aynı zamanda solunum yolu rahatsızlıkları için de rahatlatıcı etki gösterir. Ancak, cildi güneş ışığına hassas hale getirir bu sebeple gece uygulanması ve ertesi gün dışarı çıkmadan mutlaka güneş kremi kullanılması önerilir.
Nane Yağı: İçeriğindeki mentol sayesinde serinletici bir etkisi olan nane yağı uyanıklık ve tazelik verdiği için özellikle sabah saatlerinde kullanılabilir. Baş ağrısı başta olmak üzere fiziksel ağrıların giderilmesinde etkilidir.
Papatya Yağı: Cildi tahriş etmediği için rahatlıkla kullanılabilen yağlardan biri olan papatya yağı anti-enflamatuvar özelliklere sahiptir. Bu nedenle özellikle egzama tedavisinde yardımcı olarak kullanılır. Aynı zamanda sakinleştirici özelliği de bulunur.
Karanfil Yağı: Güçlü bir mikrop öldürücü ve ağrı kesici özelliği bulunan karanfil yağı dişlerin çürümesini önlemek ve diş ağrılarının acısını azaltmakta kullanılır. Ayrıca, karanfil yağı temizlik suyuna katıldığına hem evin güzel kokmasını hem de evdeki zararlı bakterilerin yok olmasını sağlar.
Esansiyel yağlar cilt bakımında nasıl kullanılır?
İçerikleri çok yoğun ve güçlü olan esansiyel yağların ciltte dikkatli kullanılması gerekir. Bu yoğun içeriğe sahip ürünleri seyreltmeden cilde sürmek tahrişe ya da alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Birçoğu cilt için son derece faydalı olan bu aromatik yağların içeriğinden güvenle faydalanabilmek için onları sabit yağlar ile birlikte seyrelterek kullanmak çok daha güvenlidir. 5 ml kadar sabit yağa, 1 damla esansiyel yağ eklenerek cilt bakımında kullanılması çok daha sağlıklı olacaktır. Argan, hint, keten, üzüm çekirdeği, jojoba, badem, zeytinyağı gibi gözenekleri tıkama riski düşük yağlar seyreltmek amacıyla kullanılabilir. Ayrıca, bu yağların raf ömrünün kısa olduğunun unutulmaması, küçük şişelerde alınıp serin yerlerde saklanması gerekir.
Albatros Bilişim Kooperatifi