Sağlık Nedir?
Sağlık kişinin bedensel, sosyal ve ruhsal olarak iyilik halidir. Kişinin sağlığını koruması ve geliştirmesi için en önemli husus sahip olduğu olumlu sağlık davranışlarıdır. Olumlu sağlık davranışları,
• Kilo kontrolü ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları,
• Düzenli fiziksel aktivite,
• Sigara kullanmamak,
• Stresi kontrol altında tutmak olarak 4 ana başlık altında toplanır.
Bu başlıklar içinde kilo kontrolü ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları her ne kadar daha çok gündemde olsa da düzenli fiziksel aktivite kesinlikle ihmal edilmemesi gereken başlıklardan biridir. Günlük yaşam içinde artık birçok işin teknolojik aletler yardımı ile yapılması ve kısa mesafeler için bile araçların tercih edilmesi nedeni ile insanların hayatı giderek daha durağan bir hale gelmiştir. Durağan hayat ise kalp damar hastalıkları, kanser ve şeker hastalığının görülme sıklığını artıran önemli bir risk faktördür. Durağan hayattan kurtulabilmek adına uygulaması en kolay ve en ucuz yöntem yürüyüştür. İnsanların günlük yürüyüş aktivitelerini de motive edebilmek için “Günde 10.000 Adım’’ slogan haline getirilmiştir. Sağlıklı bir yaşam için tek başına yeterli olmasa da günde 10.000 adım atabilmek önemli bir başlangıçtır.
Nasıl 10.000 Adım Atılır?
Günde 10.000 adım atmak sağlıklı kişilerce biraz gayretle kolayca gerçekleştirilir. Gün içinde kısa mesafalerde araç kullanmamak, asansör yerine merdiven kullanmak, toplu taşıma kullanılıyorsa bir durak sonra binip bir durak önce inerek ve mümkünse iş yerindeki molalarda yürüyüş yapılarak atılan adım sayısı artırılabilir. Kişinin yaşı ve eklem sorunları nedeni ile zorlandığı durumlarda ise daha az sayıda hatta sadece kişinin yapabildiği kadar yürümesinin bile sağlığa olumlu katkısı olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur. Her gün atılan 10.000 adım haftada 5 gün en az 30 dakika gerçekleştirilmesi önerilen fiziksel aktiviteye de katkı sağlar.
Düzenli olarak yürüyüşün diyetle desteklenmediği zamanlarda tek başına kilo vermek için çok faydası olmayabilir ancak kişilerin “Beden Kütle Endeksine” olumlu etkisi olduğu biliniyor.
BKE nedir?
BKE kilomuzu değerlendirirken kullanılan önemli bir değerdir.
Nasıl Hesaplanır?
Oldukça basit bir hesaplama yöntemi vardır.
BKE= Vücut ağırlığı (kg) / boy uzunluğunun karesi(m2)
BKE Değerleri 18,9 kg/m2 altı =ZAYIF
19-24,9 kg/m2 =NORMAL
25-29,9 kg/m2 =TOPLU (HAFİF ŞİŞMAN)
30-34,9 kg/m2 =OBEZ (SAĞLIK AÇISINDAN RİSKLİ) olarak değerlendirilir.
Ülkemizde obezite oranı yaklaşık %30 ‘un üzerinde, ciddi obezite oranı ise yaklaşık %17’dir.
Günlük atılan adım sayısı akıllı telefon uygulamaları ya da basit adımsayarlarla izlenebilir.
Günde 10.000 adım ortalama 6-8 km arasında değişir ve birçok faktöre bağlı olarak yaklaşık 400-500 kalori harcatır. Harcanan kalori miktarı yürünen parkurun özellikleri ve yürüyüş temposu, kişinin metabolik özellikleri, büyük olasılıkla ağırlığı gibi birçok faktörden etkilenir.
Neden 10.000 Adım?
Düzenli olarak günlük atılan 10.000 adımın başta kalp sağlığı olmak üzere birçok faydası artık kabul edilmiştir.
1) Yürüyüş bağışıklık sistemini güçlendirir. Yürüyüş esnasında metabolizma hızlanır, kan dolaşımı artar. Vücut dış etkenlerle daha kolay savaşır ve hastalıklara yakalanma riskinde azalma olur.
2) Osteoporozdan diğer bir adıyla kemik erimesinden korur. Düzenli olarak atılan 10.000 adım kas ve eklem sağlığını olumlu etkiler. Kemik yapı üzerinde güçlendirici etkisi vardır.
3) Alzheimer riskini azaltır. Beyin sağlığı ve dolaşım üzerine etkileri ile erken bunama, Alzheimer ve inme riskini azaltır.
4) Depresyona iyi gelir. Düzenli olarak atılan 10.000 adımla beyinden salgılanan endorfin ve seratonin gibi hormonlar depresyonu azaltır. Dikkat artar. Kişiler kullandıkları ilaç dozlarını azaltabilirler.
5) Kansere karşı savaşta rol oynar. Düzenli fiziksel aktivite hızlanan metabolizma, güçlenen bağışıklık sistemi, sindirim sisteminde özellikle bağırsak hareketlerinde düzenli hale gelme, kilo kaybına da yardımcı olması
ile yürüyüş kanserle savaşta rol oynar.
6) Kilo vermeye katkı sağlar. Uzmanlardan alınan diyet danışmanlığı ile düzenli atılan 10.000 adım yaklaşık günlük 500 kalori yakılmasını sağlayarak kilo kontrolüne katkı sağlar.
7) Şeker hastalığına yakalanmayı geciktirir. Düzenli fiziksel egzersiz insülin direncinin kırılmasında rol oynar. Şeker seviyesi normal sınırlarda kalır. Kilo kontrolü ile birlikte özellikle ailevi şeker hastalığına yakalanma süresini uzatır. Şeker hastalarının daha az ilaçla şeker seviyesi kontrol edilebilir hale gelir.
8) Günde 10.000 adımın en büyük faydası belki de kalp sağlığı üzerine olumlu etkisidir. Kolesterol seviyesini düşürür. Trigliserit seviyesinin düşürülmesinde ve HDL’nin (iyi kolesterol) yükseltilmesinde yürüyüş ana faktörler arasında yer alır. LDL (Kötü Kolesterol) seviyesinin düşmesine de katkı sağlar. Böylece damar sertliği önlenir, tansiyon düşer ve kalp krizi riski azalır.
9) Uyku düzenine yardımcı olur. Günümüzde birçok insan uyku problemi yaşamaktadır. Günde 10.000 adımla uykuya dalma süresinde kısalma ve daha kaliteli bir uyku uyunabileceği gösterilmiştir. Yalnız yürüyüşün uykudan hemen önce değil günün daha erken saatlerinde yapılması önerilir.
10) Cinsel hayatı olumlu etkiler. Vücutta artan enerji seviyesi ile birlikte kişinin kendini daha zinde ve mutlu hissetmesinin bunda etkilidir.
Tüm bu faydalarından bahsettiğimiz adımları atarken;
• Uygun kıyafet ve ayakkabı kullanmaya,
• Mümkünse açık havada,
• Düzenli ve tempolu bir ritimle,
• Yaz aylarında tercihen havanın daha serin olduğu sabah veya akşam saatlerinde
• Vücuda susuz bırakmadan,
• Yemekten en az 2 saat sonra yürümeye dikkat edilmesi önerilir.
Sonuç olarak kaç adım attığınızdan bağımsız olarak düzenli yürüyüş insan vücudu için birçok yararlı etkisi vardır. Alışkanlıklarımızda küçük değişiklikler yaparak günlük 10.000 adım atmaya başlayabiliriz. Çevremizde kişileri de motive ederek bu yolculukta beraber hareket edebilir, sağlığımıza katkı sağlayabiliriz.