Pırıltılı, altın zeytinyağı, esasen zeytinlerden yapılan bir meyve suyudur. Zeytin, Küçük Asya’ya özgü bir bitkidir. 6.000 yıl önce İran, Suriye ve Filistin’den Akdeniz havzasının geri kalanına yayılmış, dünyanın en eski ekili ağaçları arasında yer alır. Yetiştirilmesi yazı dilinden önce ortaya çıkmıştır. Kasıtlı zeytinyağı üretimi MÖ 2500 civarında başlamıştır.
Fenikeliler zeytini Afrika’nın Akdeniz kıyılarına ve Güney Avrupa’ya yaymışlar; MÖ 2000 yılına tarihlenen Mısır mezarlarında zeytin bulunmuştur. Zeytin kültürü Yunanlılara ve daha sonra Romalılara kadar gitmiş, Yunanlılar yağı krallarını ve kazanan sporcuları meshetmek için kullanmışlardır.
Romalılar ise fethedip genişlerken zeytini yanlarında taşıdıklarından Akdeniz bölgesinin tarihi boyunca zeytin, kültürde temel bir rol oynamıştır demek hiç de yanlış olmaz. Zeytin tarih boyunca, sanatta, ticarette, teknolojide ve ekonomide mevcuttu ve zenginliğin, şöhretin ve barışın simgesiydi. Hipokrat, zeytinyağının doğal iyileştirici güçlere sahip olduğuna inanıyordu. Yaraları ve travmaları tedavi etmek için zeytinyağı bazlı merhemleri kullanan bilinen ilk tıp doktoruydu. Orta Çağ’da, yeni iyileştirici özellikler ortaya çıkmaya devam etti. Boğaz ağrıları, kesikler ve morluklar için iyi bilinen bir çare haline geldi.
Zeytinyağı, birçok kullanımıyla günlük yaşamın bir parçasıydı ve zeytinle birlikte beslenmenin de temelini oluşturuyordu. Hıristiyan sömürgeciler, üzümlerle birlikte zeytin ağaçlarını yiyecek ve törensel kullanım için Kaliforniya’ya getirdiler. Son birkaç yüz yılda zeytin, Kuzey ve Güney Amerika, Japonya, Yeni Zelanda ve Avustralya’ya yayıldı.
Zeytinyağının Sağlık İçin Faydaları
Bugün zeytinyağının iyileştirici ve diyetsel faydaları hakkında ne biliyoruz? Aslında çok fazla şey. Bununla birlikte, pek çok sevilen gıdada olduğu gibi, zeytinyağı oldukça tartışmalıdır. Sıklıkla ve çeşitli sonuçlarla dolu bir sürü çalışma vardır. Bununla birlikte, çoğu, yağ asitlerinin ve antioksidan içeriğin bazı güçlü sağlık yararları sunduğunu belirtmektedir.
Üç ana zeytinyağı derecesi vardır: rafine, sızma ve ekstra sızma. Ekstra sızma, en az işlenmiş ve en sağlıklı olanıdır. Doğal yöntemler kullanılarak ekstrakte edilir ve saflık ve tat ve koku gibi belirli duyusal nitelikler için standardize edilir. Bu çeşit zeytinyağı mütevazi miktarda E ve K vitamini, bol miktarda faydalı yağ asidi içerir ve antioksidan içeriği çok zengindir. Yağın ana antioksidanları arasında anti-inflamatuar oleocanthal ve ayrıca LDL (kötü) kolesterolü oksidasyondan koruyan bir madde olan oleuropein bulunur. Son dönemde yapılan bir çalışma sonuçları, ekstra sızma zeytinyağındaki polifenollerin kardiyovasküler hastalık, ateroskleroz, felç, beyin fonksiyon bozukluğu ve kanserden koruma sağlayabileceğini öne sürmüştür.
Zeytinyağı Kullanmanın En İyi Yolları
Artık eski Yunanlılar gibi sporcuları ya da ölen insanları yağlamak için zeytinyağı kullanamayabiliriz, ancak hala birçok harika kullanım alanı olduğunu da unutmamak gerekir. Tabii ki her şeyden önce yemeklere eşsiz bir tat kattığı aşikar;
- Kahvaltıda kıtır bir baget ekmeği daldırmak için kullanın. Yüksek kaliteli bir zeytinyağına tuz, taze çekilmiş biber, doğranmış biberiye, balzamik sirke ve tercih edilen diğer otları veya baharatları ekleyin.
- Zeytinyağını kullanmanın en lezzetli yollarından biri de peynirdir. Tek ihtiyacınız olan lezzetli peynirlerle dolu bir tabak ve zeytinyağı. Biraz baharat eklemek isterseniz üzerine biraz taze biber de rendeleyin.
- Sandviçinizin üzerine gezdirin. Kulağa garip geliyor, ancak mayonez gibi doymuş yağ açısından zengin çeşniler kullanmak yerine, neden her bir dilim ekmek üzerine birkaç damla zeytinyağı eklemiyorsunuz? Özellikle beyaz peynirli, domatesli ve birkaç zeytin dilimli sandviçe çok yakışır.
- Yemekler arasında inanılmaz derecede kolay bir atıştırma için, yoğurdu alın, biraz zeytinyağı, tuz, biber ekleyin. Sağlıklı ve doyurucu ara öğününüz hazır!
- Dondurmanızın üzerine gezdirin. Sosyal medyada popüler olan bu akımı gerçekten de bir deneyin! Vanilyalı dondurma, zeytinyağı ve deniz tuzu ile harika bir tada dönüşebiliyor.
- Cilt bakım rutininize ekleyin. Nemlendirici için doğrudan uygulayın. Ya da nemlendirici ve peeling etkisi yaratmak için birkaç damlayı biraz kahve telvesi ile karıştırabilirsiniz.