2019 yılı Aralık ayında Çin’in Wuhan eyaletinde ortaya çıkan Sars ailesinden bir virüs olan Covid-19 pandemisi tüm dünyayı olduğu gibi ülkemizi de etkisi altına almıştır. Bu virüsün yayılımının hava yolu ile olması nedeni ile günlük hayatımıza devam edebilmemiz için birçok yeni alışkanlık kazanmamız ve bu virüsle yaşamayı öğrenmemiz gereklidir.
Covid-19 virüsünün hava yolu ile bulaştığı dikkate alındığında aslında alınan önlemlerin Covid-19’dan çok daha önce hayatımıza girmiş olan ve yine hava yolu ile bulaşan grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklarında bulaşmasını azaltmaya katkısı olacağı açıktır.
Günlük hayatta değişiklik yapmamız ve önlem almamız gereken önemli bir alanda toplu taşıma araçlarıdır. Artan trafik yoğunluğu da dikkate alındığında birçok insan tarafından ulaşım için toplu taşıma tercih edilmektedir. Yapılan çalışmalarda hava yolu ile bulaşan Covid 19, grip, soğuk algınlığı, verem gibi hastalıkların bulaşmasında toplu taşımanın önemli bir risk faktörü olabileceği ortaya koyulmuştur. Bu tip hastalıkların kapalı ve havasız kalınan ortamlarda bulaşıcılıkları önemli ölçüde artıyor.
Toplu taşıma araçlarında solunum yolu ile bulaşıcılığı olan Covid-19, grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıkların bulaşıcılık oranını araçlarda alınan önlemler, kişisel önlemler, araçta geçirilen süre, hasta ya da taşıyıcı kişiye olan mesafe etkilemektedir. Peki tüm bu hastalıklardan korunabilmek adına toplu taşıma araçlarını kullanırken nelere dikkat edilmelidir. Sağlık Bakanlığının bu konuda çıkarmış olduğu Salgın Rehberi sürekli güncellenmekte ve alınması gereken önlemler yeni bilgilerle değiştirilir. O nedenle resmi kaynakları takip etmek doğru bilgiye ulaşmak için ilk adım olmalıdır.
TOPLU TAŞIMA ARAÇLARINDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
-Covid 19 hakkında araç içinde uyulması gereken kuralları gösteren ilanların herkesçe görülebilecek alanlara asılması sağlanmalıdır.
-Araçlara biniş yapılırken uygun bir alana dezenfektan koyulması ve yolcuların biniş esnasında dezenfektan kullanması sağlanmalıdır.
-Toplu taşıma araçlarını kullanan şoförlerin mutlaka hastalık hakkında eğitimleri ilgili meslek örgütlerince yapılmasına önem verilmelidir. Toplu taşıma aracı kullanan kişilerin hastalık belirtileri gösterdiğinde araç kullanmadan sağlık kurumlarına müracaatları olası hastalık durumlarında bulaş riskini azaltacaktır.
-Toplu taşıma kullanan şoförlere mutlaka günlük hayatta ve iş yerinde boş kaldığı bekleme, dinlenme saatlerinde sosyal mesafe kurallarına uyması gerektiği ile ilgili eğitimler sık sık tekrarlanmalıdır.
-Toplu taşıma aracı kullanan şoförler için mümkünse şeffaf kabin yapılmalı eğer yapılamıyorsa şoförler mutlaka maske takmalıdır.
-Maskeler gün içinde mutlaka değiştirilmelidir. Eğer maske nemlenirse yeni takılmış bile olsa hemen değiştirilmesi gereklidir. Tabii maske değiştirilirken genel kural olan çıkartırken lastiklerinden tutmaya, dış yüzeylerine temas etmemeye, yeni maskelerin sadece lastiklerinden tutularak takılmasına dikkat edilmelidir. Kullanılmış maskeler ağzı bağlı çöp torbalarına atılmalıdır. Maske değiştirilirken mutlaka el dezenfektanı kullanılmalıdır.
-Mümkün olabildiğince yolcu ile şoför arasında para alışverişi engellenmelidir.
-Araçta kalabalık oluşturmayacak şekilde güncel talimatlara uygun sayıda yolcu alınmalıdır.
-Araçlarda havalandırma için kullanılan iç havalandırma sirkülasyonu kapalı tutulmalıdır.
-Araç klima hava filtreleri düzenli olarak değiştirilmelidir.
-Araçların camlarının açılması sağlanarak araç içinin havalandırılması sağlanmalıdır.
-Araçların iç yüzey temizliği düzenli olarak su ve deterjanla yapılmalıdır. Her sefer aralığında sık kullanılan kapı kolları, kol dayama ve tutacakları, cam açma, kapama kolları gibi alanlar su ve deterjanla silinmeli daha sonra ise 1/100 oranında sulandırılmış çamaşır suyu veya en az %70’lik alkol ile dezenfekte edilmelidir.
-Her boşlukta araç kapı ve camları açık olarak havalandırılmalıdır.
TOPLU TAŞIMA KULLANAN YOLCULARIN ALMASI GEREKEN ÖNLEMLER
-Yolcular araca iniş ve binişlerde sosyal mesafe kurallarına uymalıdır.
-Yolcular yolculuk boyu maskelerini çıkarmamalıdır. Maske ile ilgili yukarıda bahsedilen kurallara yolcularda uymalıdır.
-Araç içinde diğer yolcularla olan sosyal mesafe kuralına mutlaka dikkat edilmelidir. Hasta kişiye yakın mesafade bulunmanın bulaşıcılığı önemli ölçüde etkileyen bir faktör olduğu unutulmamalıdır.
-Araca binerken dezenfektan kullanılmalı, araç içinde mümkünse hiçbir yere temas edilmemelidir.
-Solunum yolu ile bulaşan hastalık belirtileri olan yolcuların mümkün olduğunca toplu taşıma kullanmaması sağlanmalıdır.
-Araç içinde damlacık yolu ile bulaşıcılığı azaltabilmek için konuşulmamalı, bağırılmamalıdır. Telefon görüşmeleri tolu taşıma araçlarında yapılamamalıdır.
-Araç içinde mecbur kalınmadıkça su dahil hiçbir yiyecek içecek yenilmemelidir.
Özetlemek gerekirse toplu taşıma kullanan kişilerin solunum yolu ile bulaşan hastalıklara yol açan virüslerden korunabilmesi için;
Genel olarak bağışıklık sistemini destekleyen kurallara uyarak güne başlamak gereklidir. Sağlıklı beslenmeye, kaliteli ve yeterli uyku uyumaya, yeterli sıvı alımına dikkat etmek tüm hastalıklardan korunmada ana kalkan görevi görür.
Gün içinde toplu taşıma kullanılması gerekiyorsa boş araçları tercih ederek, mutlaka maske takarak, araç içinde sosyal mesafeye dikkat ederek, mümkün olduğunca az yüzeyle temas ederek, toplu taşıma ve dış ortama uygun şekilde giyinip terlemenin önüne geçerek, mümkünse solunum yolu hastalığı belirtisi gösteriyorsanız toplu taşınma kullanmayarak, araç içinde camların, tepe havalandırmaların açık olmasını sağlayarak, solunum yolu hastalığı belirtileri (öksürük, hapşırma vb) gösteren kişilerden uzak durmaya çalışarak, araç içinde konuşmadan ve yiyecek içecek tüketmeden yolculuğu tamamlamaya dikkat etmek gerekir.
Toplu taşımada geçirilen süre uzadıkça bulaşıcılık riski de artmaktadır. Unutmamalıdır ki hastalıkların bulaşıcılığı üzerinde bir çok faktör etkili olabilmektedir. O nedenle sağlıklı bir hayat sürmeye çalışmak, genel hijyen kurallarına uymak birçok hastalığa yakalanmayı önleyecektir.
Toplu Taşımada Virüsten Nasıl Korunuruz?
Covid-19 başta olmak üzere grip ve soğuk algınlığı gibi hastalıklardan toplu taşımada nasıl korunacağınıza göz atın.
Albatros Bilişim Kooperatifi