Olması gerektiği gibi bakımı yapılan dişler, kişiye ömür boyu ve sağlıkla hizmet edebilir. Peki ama olması gereken bakım nasıldır? Gelin sırasıyla; diş fırçası, diş ipi, diş macunu, dil temizleyici, ağız gargarası ve ağız duşundan bahsedelim.
Şüphesiz diş fırçalamak temizliğin ilk adımı. Diş fırçalamanın amacı dişlerin üzerinde biriken yiyecek artıklarını temizlemek olduğu için öğünlerden sonra diş fırçalanmalıdır. Kahvaltı öncesi evden çıkarken yapılan fırçalama amacına ulaşmayacaktır. Öte yandan akşam fırçalamanın uyumadan önce yapılması tavsiye edilir. Sabah kahvaltıdan sonra ve gece uyumadan önce yapılacak olan günde 2 kez fırçalama yeterli olacaktır. Düzenli öğle yemeği yeme alışkanlığı olan kişiler bir de öğle yemeği sonrası fırçalama ekleyebilirler. Sağlıklı ağızlar için orta sertlikte bir fırça tercih edilmelidir. Diş eti rahatsızlığı olan, ağız içi cerrahi operasyon geçirmiş olan kişiler hekim tavsiyesi ile yumuşak fırça kullanabilirler. Sert fırça diş eti çekilmesine, yumuşak fırça ise iyi temizlenmemeye sebep olabileceği için hekim tavsiyesi dışında kullanılmamalıdır. El becerisi henüz tam olarak gelişmemiş çocuklarla, yaşlılarda veya engeli bulanan kişilerde fırçalamayı kolaylaştırmak adına döner başlıklı fırça tercih edilebilir. Fırçanın mümkün olduğunca çok kıldan oluşması, plastik eklentilerin minimum olması fırçalama etkinliğini artıracaktır.
Fırça dişlerin yalnızca iç, dış ve üst yüzeylerini temizleyebilir. Dişlerin birbirine bakan ara yüzlerini ancak ve ancak diş ipi temizleyebilir. Günde 1 kere tercihen gece uyumadan önce yapılan diş fırçalamayla birlikte diş ipi kullanılmalıdır. Diş ipi kullanımı kazanılması zor bir alışkanlık olmakla birlikte dişlerimiz için hayati önem taşır. Ek olarak ağzında kaplama, köprü gibi sabit protezler bulunan kişiler protez altı temizlemek için özel olarak tasarlanmış diş ipleri ile günlük bakımını yapmalıdır.
Diş macunu içerdiği flor ile dişlerin çürüğe karşı daha dirençli olmasını sağlamaktadır. Yetişkin bir birey için 1450 ppm flor içeren içeren macunlar kullanılabilir. Kişinin bütçesine ve sevilen macun tadına göre pek tabii tercih yapılabilir. Üzerinde ‘’beyazlatıcı içerir’’ yazan macunların aşındırıcı özelliği fazladır. Dolayısıyla tercih yapılırken dikkatli olunmalıdır. Fırçalamanın etkinliğini ve dişlerin çürük direncini artırmakla birlikte alerjisi olan veya macun kullanmak istemeyen kişiler elbette macunsuz fırçalama yapabilirler. Fakat asla karbonat, sirke gibi aşındırıcı karakterde malzemeler kullanılmamalıdır. Diş hassasiyeti yaşanan dönemlerde üzerinde ‘’hassasiyet giderici’’ özelliği olduğu belirtilen macunlar tercih edilebilir. Macunların tedavi edici özelliğinin olmadığı unutulmamalıdır.
İdeal ağız temizliğinden bahsediyorsak eğer dil temizliği olmazsa olmazdır. Dilimizdeki tat tomurcuklarının arasında bolca yiyecek artığı ve mikroorganizma bulunur. Bunları temizlemek amacıyla dil temizleyiciler üretilmiştir. Günde en az bir kere olmak kaydıyla istenen sıklıkta kullanılabilir. Bazı fırçaların arka kısmında bulunan küçük diş temizleyicilerinden de faydalanılabilir.
Fırçalamanın kozmetik ürünü olarak değerlendirilebilecek olan gargaralara bakalım. Doktorunuzun reçete ile önermediği, marketlerden kolayca alabildiğiniz gargaralar diş fırçalama ve diş ipine ek olarak kullanılabilir. Tek başına asla ağız hijyeni sağlayamazlar. İyi bir fırçalama sonrası kullanılan gargara; bakteri ve plağın dişe tutunmasını geciktirip, azaltabilir. Yani gargara tek başına fırça veya ipin yerini asla tutamaz. Ağız içi cerrahi işlemlerden sonra hekiminizin reçete ettiği gargaraların ise önemi büyüktür. Yara yerinin kısa süreli hijyeni için doktorunuz önerdiği sürece kullanımı elzemdir. Tıpkı macunlar gibi gargaraların da hassasiyet giderici özelliği olanlar ihtiyaç doğrultusunda tercih edilebilir.
Son olarak periodontal hastalığı yani dişeti çekilmesi ve kemik kaybı olan, ağzında fazlaca sabit protez bulunan, implantı olan hastalar yukarıda saydıklarımıza ek olarak ağız duşu tercih edebilirler. Altını çizmeliyim ki herkes için diş fırçası ve diş ipi olmazsa olmazdır. Geri kalan bakım seçenekleri mevcut sağlık/hastalık durumuna, bütçeye ve kişisel zevklere göre şekillendirilebilir.
Albatros Bilişim Kooperatifi