Hamilelik döneminde bebeğin gelişiminin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi için, anne adaylarının doğru ve dengeli bir beslenme düzenini takip etmeleri gerekir. Bebeğin fiziksel ve mental gelişimi, gebelik esnasında anne adayının yeterli düzeyde makro ve mikro alımıyla birlikte desteklenir.
Protein, karbonhidrat, yağ, çeşitli vitamin ve mineraller bakımından günlük besin ihtiyacını karşılamayan gebeler ve bebekleri; bazı faktörler açısından risk altındadır. Ayrıca gebelikte kan şekerinde yükselmeyle seyreden gestasyonel diyabet rahatsızlığı konusunda da hamileler dikkat etmeli, kendilerini ve bebeklerini riske atmamalıdırlar. Maternal (anne) ve fetal (bebek) takibin doktor tarafından düzenli ve gerektiği ölçüde yapılması, bebek gelişimini kontrol altına alma adına önemli bir adım olacaktır. Aynı zamanda günlük kalori ve besin ögesi ihtiyaçlarının doğru bir şekilde hesaplandıktan sonra bu değerler baz alınarak doktor tarafından oluşturulan diyet düzenine harfiyen uyulmalıdır.
Hamilelik sürecinde doğru beslenme nasıl olmalıdır?
Hamilelik döneminde fetal ve maternal bazı riskler söz konusu olabilir. Bu risklere preeklampsi, gestasyonel diyabet, B12 eksikliği ve buna bağlı anemi, demir eksikliği anemisi ve kronik hipertansiyon örnek olarak verilebilir. Anne adayının vücudunda meydana gelebilecek ve bebeği de olumsuz etkileyebilecek bu tip risklerden korunmada, doğru beslenmenin etkili olabileceği düşünülüyor. Günlük besin ve su ihtiyacını karşılayacak bir beslenme düzenine sahip anne adayları, sağlıklı bir gebelik sürecine sahip olma konusunda sağlıksız beslenen gebelere nazaran daha şanslı gözüküyor.
Hamilelik sürecinde gebelerin diyet düzenlerine, normal günlük kalori ihtiyaçlarının 350 kalori kadar fazlasını içeren besinler eklenir. Kabaca bir hesap yapılacak olursa bu değer, 2200 kalori ile 2900 kalori arasında değişiklik gösterebilir. Anne adayının kas ve yağ kütlesine göre bu oran değişebilmekle beraber, makro-mikro alımı da bu değerler üzerinden hesaplanarak gerçekleştirilebilir.
Hamilelik dönemi esnasında mümkün olduğunca işlenmiş veya paketli gıdalardan uzak durulmalıdır. Fabrikasyon sucuk, salam, sosis gibi işlenmiş et ürünleri tüketilmemelidir. Raf ömrünün uzatılması amacıyla içerisine kimyasal eklenmiş besinlerden hamilelik sürecinde uzak durmak hem anne hem de bebeğin sağlığını koruma anlamında büyük önem taşır. Bu sebeple gebelerin ellerinden geldiği ölçüde rafine şekerli, fazla tuzlu, işlenmiş, füme gıdalara diyetlerinde yer vermemeleri gebeliğin sağlıklı bir şekilde devam etmesine katkı sağlar.
Hamilelikte alınacak ideal kilo değeri, 10 ile 12 kg arasındadır. Bu değer anne adayları arasında değişiklik gösterebilir, en doğru değeri doktorunuz size belirtecektir. Kafein içeren içecek ve yiyeceklerle araya koyulacak mesafe, çarpıntı ve yüksek tansiyon gibi dolaşım bozukluklarını ve bebeğin bu bozukluklardan etkilenmesini engelleyerek sağlıklı bir şekilde gelişmesine yardımcı olur.
Tıpkı tüketilecek gıdalarda olduğu gibi, kullanılacak ilaçlarda da kullanımdan önce doktorun görüşü mutlaka alınmış olmalıdır. Gebelik sürecinde alınacak ilaçlar bebekte çok ciddi ve kalıcı hasarlar meydana getirebilir, bu nedenle hamilelerin ilaç kullanımı için doktordan yardım almaları gerekir.
Hamilelikte Makro-Mikro Alımı
Gebelik sürecinde anne adayı için gereken beslenme düzeni doktor tarafından oluşturulur, anne adaylarının bu diyet programını takip etmesi beklenir. Oluşturulan diyet programı, çeşitli makro ve mikro gıdalar bakımından gebenin ihtiyacın karşılayacak düzeyde olmalıdır:
• Protein
Hamilelikte protein alımı, normalden daha önemli bir hal alır. Çünkü protein vücudu meydana getirmede en fazla rol oynayan ögelerden biridir ve bebek için de gereklidir. Hamileler protein ihtiyaçlarını kırmızı et, tavuk, balık, yumurta ve kuru bakliyatlardan karşılamalıdır. Ancak kırmızı et tüketiminde aşırıya kaçılmamalı, daha çok balık gibi zengin içerikli beyaz etlerin tüketimine ağırlık verilmeye çalışılmalıdır. Kuru fasulye, nohut
gibi bakliyatların tüketimine de bu süreç içerisinde ağırlık verilebilir.
• Karbonhidrat
Karbonhidrat, gebelikte daha çok tam tahıllı, lifli karbonhidrat kaynaklarından alınmalıdır. Kan şekeri düzeyinin daha dengeli bir seyir izlemesi için rafine karbonhidrat kaynaklarındansa, tam tahıllı ve lifli gıdalar tercih edilmelidir. Kepekli, çavdar veya tam buğday ekmeği, yulaf; bu tip gıdalara örnek olarak verilebilir.
• Yağ
Hesaplanan günlük yağ ihtiyacı eksiksiz bir şekilde karşılanmalıdır. Bu aşamada özellikle omega-3 içeriğinden zengin balık, sağlıklı yağ kaynaklarına sahip zeytinyağı tüketilebilir. Aynı zamanda yüksek yağ içeriği barındıran avokado gibi gıdalar üzerine de beslenme programında yoğunlaşılabilir. Ayrıca sağlıklı yağ kaynakları olan fındık, fıstık gibi kuru yemişler de es geçilmemelidir.
• Vitaminler
Vitamin ihtiyacının büyük çoğunluğu, tüketilen meyve ve sebzeler sayesinde giderilebilir. Ancak besinler yoluyla alınamayan D vitamini, olaya vitaminler penceresinden bakıldığında en çok göze çarpan noktadır. D vitamininin sağlıklı bir şekilde elde edilebilmesi için de güneş ışığından yeteri kadar faydalanılmalıdır.
• Mineraller
Kalsiyum minerali, yaşam için son derece gereklidir ve hamileler için ayrıca bir öneme sahiptir. Bu aşamada gebelerin kalsiyum ihtiyaçlarını karşılamaları; peynir, yoğurt gibi süt ve süt ürünleri aracılığıyla sağlanabilir. Demir minerali de son derece önemlidir, demir ihtiyacı da protein kaynaklarının birçoğundan, ayrıca ıspanak benzeri sebzelerden ve bazı meyvelerden karşılanabilir.
Gebelik sürecinde bütün bu makro ve mikro değerlerinden yeteri kadar alınmalıdır, ancak su tüketimi de asla unutulmamalıdır. Günde en az 2 L su tüketimine önem verilmelidir. Vücudun yarısından fazlasını oluşturan ve yaşam için en gerekli madde sudur en nihayetinde.
Albatros Bilişim Kooperatifi