Okulda olması nedeni ile gün boyu göremediğiniz çocuğunuzun, okuldan eve geldiğinde sizden beklentisi nedir? Siz onun aç olup olmadığını merek ederken o neleri merak eder, ne bekler hiç düşündünüz mü?
Anne babalar çocuklarının okulda oldukları süre ile ilgili bir sürü kaygı yaşarlar. Üstelik çalışan aileler bir de çocukları ile yeterince ilgilenemediklerini düşündükleri için suçluluk da duyarlar. Üstüne üstlük aile tarafından çocuk bir de aşırı korumacı, pasif ve özgüveni eksik olarak yetiştirilmişse; aileler ‘’aç mı kaldı, teneffüse çıkarken üstüne bir şey giydi mi, arkadaşları ile kavga mı etti, sınavı nasıl geçti?’’ gibi birçok konuda da kaygı duyabilirler. Bu nedenle çocuk okuldan geldiğinde, onu soru bombardımanına ya da yemek bombardımanına sokanların sayısı hiç de az değildir.
Peki doğru olan nedir?
Çocuklar hepimiz gibi eve geldiklerinde günün yorgunluğunu atabilecekleri, sakin, huzurlu, güvenli ve en önemlisi de sevildiklerini bildikleri bir ortam isterler.
Okuldan eve gelen çocuğu kapıdan girer girmez gün içinde yaptıkları ile ilgili sıkıştırmaya başlamadan önce sakince, güler yüzle karşılayın. Ona üzerini değiştirmesi, elini yüzünü yıkayıp, ev ortamına uyum sağlaması için bir süre tanıyın. Daha sonra yavaş yavaş gününün nasıl geçtiği hakkında kendi gününüzle ilgili bazı yaşanmışlıkları paylaşarak konuşmaya başlayın. Çocuğun gün içinde yaptıklarını anlatması için sıkıştırmayın. Sohbeti açık uçlu sorularla yürütmeye çalışın. Bazı çocuklar uyku öncesi sohbeti daha çok severler. Çocuğunuzu gözleyerek gün içinde yaptıkları hakkında sohbet için en uygun anı seçmeye çalışın. Yoksa sorularınıza yeterli cevaplar almanız çok ta mümkün olmayabilir. Yani sorularınızla çocuğu sıkmadan olayı karşılıklı sohbet havasına sokmaya çalışın. Bazı günler hiç cevap alamayabilirsiniz, bunu da unutmayın. Siz her gün neler yaptıklarınızı evdekilere aynı hevesle anlatmadığınıza göre çocuğunuz da her gün aynı hevesle yaşadıklarını anlatmayabilir. Üstelik bazı çocuklar yaşadıklarını paylaşmayı çok sevmezler. Çocuğunuzun paylaşım derecesini onu en iyi tanıyan olarak siz bilebilirsiniz. Ancak çocuğunuz paylaşmak istediği herhangi bir şey olduğunda, her zaman onu dinlemeye hazır olduğunuz mesajı da iyi verilmelidir.
Çocuk eve gelince gün boyunca uzak kaldığı, sevdiği oyuncakları ile oynaması için ona zaman verin. Günün yorgunluğunu böyle atarak kendini güvenli hissettiği ortamda sakinleşmesi için bu çocuğa oldukça iyi gelecektir.
Eğer okuldan geliş saati yemek saatine denk geliyor ve çocuk acıkmışsa yemek yemesi sağlanmalıdır. Ancak çoğu aile çocuklarının gün boyu okulda aç kaldığı düşüncesine sahip olduğu için onun okuldan dönüşü için hemen yemek yemesini ister ve sadece sevdiği yiyeceklerden oluşan menüler hazırlayarak yemesi için ısrar ederler. Okulların açıldığı ilk bir iki gün uyum süreci boyunca çocuğu desteklemek için bu yapılabilse de daha sonraki süreçte evin normal rutin düzenine dönülmesi gerekir. Rutinin bozulması çocukları olumsuz etkileyebilecek faktörler arasında yer alır. Çünkü çocuk okula gitmenin sürekli ödül gerektiren bir davranış olduğu fikrine kapılabilir. Bu nedenle nasılsa evde istediğimi yiyeceğim diyerek okulda yemek yemeyi reddedebilir. Evdeki rutin düzenin bozulmaması, koyulan kuralların değiştirilmemesi her dönem olduğu gibi bu dönem içinde oldukça önemlidir.
Çocuğunuza ödevlerini yapıp, ders çalışabilmesi için uygun ortamlar hazırlayın. Okuldan eve dönen, dinlenen, oyun oynayan, karnı doyan çocuğunuzun artık ders çalışma zamanı gelmiş demektir. Daha kapıdan girer girmez ödevlerini yap, dersini çalış diye çocuğu sıkıştırmak yanlış bir davranıştır. Bu nedenle okuldan dönüşten sonraki yaklaşık 1 – 1.5 saat sonrasında başlayan rutin bir ders çalışma zamanı oluşturun. Çocuğun uygun koşullarda ödevlerini yapabileceği bir oda ya da eğer oda şansınız yoksa bir alan belirleyin. Işığı yeterli, iyi havalanmış, sessiz, sakin bir alan oluşturmaya çalışın. Çocuğa ders çalışma zamanı gelmeden 10-15 dakika kadar önce bir hatırlatma yapabilirsiniz. Sık sık hatırlatmanız çocuğu gereksiz strese sokacaktır.
Çocuğunuz ders çalışmaya başlarken kısa bir süre yanında durarak onu motive edebilirsiniz. Daha sonra eğer size ihtiyacı yoksa yanından ayrılabilirsiniz.
Çocuklara bir ders çalışma saati belirlerken mutlaka belli bir süre sonra bir dinlenme zamanı da vermelisiniz. Ayrıca çocuğunuzun mümkün olduğunca ödevlerini belli bir zaman dilimi içinde bitirmesi için destek olun. Tüm gece sürüklenen ödevler tüm aile için stres kaynağı olabilir. Bu nedenle belli bir zaman dilimine kadar ödevlerin bitmesi için iyi bir zamanlama yapmak gerekir. Ayrıca eğer çocuk ödevlerini yapmamakta ısrar ediyorsa bunun için gereğinden fazla ısrar etmeyin. Yapmadığı görevler için ertesi gün okulda yaşayabileceği ceza ve sorunlarla yüzleşmesi onun sorumluluklarını daha iyi anlamasına yardımcı olacaktır.
Çocuklar tüm gün okulda kaldıktan sonra eve döndüklerinde hiçbir konuda başka çocuklar ile kıyaslanmak istemezler. Her çocuğun akademik başarısı farklı olacaktır. Çocuklarınıza akademik başarıları ne olursa olsun evde koşulsuz sevginin onları beklediği mesajını vermelisiniz.
Unutulmaması gereken en önemli nokta hiçbir okulun çocuğun hayatında evi ve ailesi kadar önemli olmadığıdır. Okullar çocukların yaşamında önemli bir tamamlayıcı rol üstlenirler ama çocuklar gün sonunda sevildikleri ve huzur buldukları evlerine dönmek isterler. O nedenle çocuklarınıza bu ortamı sağlanmalısınız.