Virüs kaynaklı enfeksiyonlar olan grip ve soğuk algınlığı, en sık rastlanan hastalıkların başında gelir. Sık sık geçirsek bile bu iki enfeksiyona dair bilmeniz gereken hala çok şey var…
Grip ve soğuk algınlığına 200’den fazla virüs yol açabilir. Dünya çapında salgınlara yol açabilen, bağışıklığı düşük kişilerde ölümcül bile olabilen bir enfeksiyondur. Yılda 5-10 defa soğuk algınlığı veya gribe yakalanılabilir. Bu sıklık yıllar içerisinde, bağışıklık sistemi virüs türleriyle tanıştıkça giderek azalabilir.
Güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak grip ya da soğuk algınlığından korunmada önemlidir. 1,3-1,6 Beta-Glukan bağışıklık sistemini zayıflatan durumlarda vücut direncini artırarak hastalıklara karşı korur, sağlıklı hissetmeyi sağlar.
Soğuk Algınlığının Belirtileri Nelerdir?
Soğuk algınlığının belirtileri genellikle virüs alındıktan 2-3 gün sonra başlar, ilk belirti kaşıntılı boğaz ağrısıdır. Ateş yoktur veya hafif yükselebilir. Bebek ve küçük çocuklarda ateş daha yüksektir. En sık görülen belirtiler burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma, boğazda yanma ve kuru öksürüktür. Koku ve tat duyusunun azalması, kulaklarda basınç hissi ve ses kalitesindeki değişiklikler gibi durumlara da sık rastlanır. Bu belirtiler ortalama 2-10 gün sürer.
Soğuk algınlığı çok yaygın bir enfeksiyondur. Bunun başlıca nedenleri arasında soğuk havada kötü havalandırılan ortamlarda daha çok zaman geçirilmesi, güneş ışınlarının daha az oluşu, daha çok toplu halde yaşanması ve burun içinin kuruması ile virüslerin hızla çoğalması sayılabilir. Ellerin virüs olan yüzeylere dokunduktan sonra göz ve burna sürülmesiyle hastalık başlar.
Soğuk Algınlığında Tedavi
Soğuk algınlığının tedavisinde önce belirtilerin giderilerek hastanın rahatlatılması gerekir. Ateşi düşürmek ve ağrıyı azaltmak için ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar kullanılmaktadır. Soğuk algınlığında bazı bitkisel kökenli ilaçlar, çinko, vitaminler de önerilmektedir. Ayrıca bol sıvı almak, istirahat ve boğaz ağrısı için gargara ve pastiller yararlı olur.
Soğuk algınlığında en az tedavi kadar önemli olduğu kabul edilen bir strateji de korunma yaklaşımıdır. Soğuk algınlığından korunmakta kullanılan beta glukan ekmek mayasından elde edilen doğal bir maddedir. Beta glukan bağışıklık sistemini uyararak soğuk algınlığı veya gripten korunmaya yardım etmektedir.
Gribin Belirtileri Nelerdir?
Grip, influenza adı verilen bir virus tarafından oluşturulan, ani olarak 39°C üzerinde ateş, şiddetli kas ve eklem ağrıları, halsizlik, bitkinlik, titreme, baş ağrısı ve kuru öksürük gibi belirtiler ile başlayan bir enfeksiyon hastalığıdır. Daha sonra hastalık tablosuna boğaz ağrısı, burun akıntısı, hapşırma, gözlerin akması ve kanlanması gibi belirtiler eklenir ve bazı vakalarda da karın ağrısı, bulantı, kusma görülebilir. Ateşin 39°C’nin üzerinde olması, şiddetli kas ağrıları ve halsizlik nedeniyle hastalığı ayakta geçirmek olanaksızlaşmakta ve hastaları mutlaka 3-7 gün yatağa mahkum etmektedir. Yaklaşık bir hafta içinde belirtiler kaybolmakta ancak halsizlik belirtilerin kaybolmasından sonra da devam etmekte, hatta 2 hafta kadar sürebilmektedir.
Özellikle çocuklarda, yaşlılarda ve kalp hastalığı, akciğer hastalığı, böbrek hastalığı, şeker hastalığı gibi kronik hastalığı olan kişilerde çok daha ağır seyretmekte ve ölüme kadar varabilen ciddi sonuçlara yol açmaktadır. Bu kadar ciddi tablolara yol açabilen grip halk arasında çok sık olarak soğuk algınlığı ile karıştırılmaktadır. Soğuk algınlığı ateş yükselmeden, hafif kırgınlık, burun akıntısı, hapşırma gibi belirtiler ile kendini gösteren, halsizliğe yol açmadığı için yatak istirahati gerektirmeyen bir hastalıktır ve grip ile kesinlikle karıştırılmamalıdır.
Ayrıca grip, özellikle çocuklar ve yaşlılarda ikincil enfeksiyonlara zemin hazırlamakta ve orta kulak iltihabı, zatürre, beyin zarı ve beyin dokusu enfeksiyonları gibi komplikasyonlara neden olmaktadır.
Grip Nasıl Bulaşır?
Grip hastalığının etkeni, sürekli değişerek insanların bağışıklık sistemini alt etmeyi başaran influenza virüsüdür. İnfluenza virüsünün A, B, ve C olmak üzere üç tipi mevcuttur. A tipi virus hem insanlarda hem de kuş, kümes hayvanları ve domuz gibi hayvanlarda hastalık yaparken, B tipi sadece insanlarda hastalık yapar. C tipi ise çok hafif derecede hastalık yaptığı için salgınlara yol açmaz.
Gribe yol açan influenza virüsü çok kolay ve hızlı bulaşır. Başlıca bulaşma yolları, öksürük ve hapşırıklar ile etrafa saçılan damlacıkların hava yolu ile bulaşması, hasta kişiler ile direkt temas edilmesi ve hasta kişilerin ağız-burun akıntıları ile temas etmiş eşyalar ile bulaşmadır. Hasta kişilerden etrafa saçılan virüs parçacıklarının havada asılı kalabilme yeteneğinde olması bulaşıcılığı daha da arttırmaktadır. Hasta bir kişinin bir ortama girip çıkması bile o ortamda bulunan kişileri hastalığın bulaşması açısından risk altına sokmaktadır. Bu nedenle grip evde, iş yerinde, okullarda, kreşlerde, toplu taşım araçlarında çok kolaylıkla bulaşır.
BELİRTİLER | SOĞUK ALGINLIĞI | GRİP |
Ateş | nadir | 38-39° |
baş ağrısı | nadir | sürekli |
genel ağrı ve sızı | az | genellikle |
Yorgunluk | hafif | 2-3 hafta |
tıkalı burun | genellikle | bazen |
Hapşırma | genellikle | bazen |
boğaz ağrısı | genellikle | bazen |
Öksürük | nadir | genellikle |
komplikasyonları | sinüzit ve kulak ağrısı | bronşit, zatürre |
Engellemek | hiç bir şey yapılamaz | aşılama ve antiviral ilaçlar |
Tedavi | belirtiler geçici olarak ortadan kaldırılır. | belirtiler görülmeye başlandıktan sonraki ilk 48 saatte antiviral tedavi başlanması ve belirtileri gidermeye yönelik tedavi |
Kimler Risk Altında?
Dünya Sağlık Örgütü tarafından, çeşitli gruplar gribin olumsuz etkileri açısından risk grubu olarak tanımlanmaktadır.
Gribin sağlıklı erişkinlerde ölüme neden olma ihtimali oldukça zayıftır (100.000 vakada 2 ölüm görülür). Grip hastalığına bağlı ölüm riski sağlıklı erişkinlere göre, kardiovasküler hastalığı olanlarda 52 kat, pulmoner hastalığı olanlarda 120 kat, kardiovasküler hastalığı+diabeti olanlarda 241 kat artmaktadır.
Bütün sağlık otoriteleri, aşağıdaki gruba giren kişilerin her yıl aşılanmasını önermektedir.
- 65 yaşından büyük kişiler
- Şeker hastaları (diyabet)
- Astım hastaları
- Kronik akciğer hastaları (Bronşit vb.)
- Kronik kalp ve damar sistemi hastaları (koroner arter hastaları)
- Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler (kronik kan hastalığı – hemoglobinopati-olanlar, kanser hastalı, immunsupresif kullananlar)
- Huzurevi, bakımevi vb ortamlarda yaşayanlar
Gripten Korunma
Grip aşısı ile, vücudumuza grip virüsünün insan savunması tarafından tanınan özellikle dış yüzeyindeki ve çekirdek yapısındaki antijen olarak adlandırılan bazı protein yapıdaki parçacıklarını vermekteyiz. Böylece, bu cansız parçacıklar savunma mekanizmalarımızı harekete geçirmekte ve virüse karşı savunma elemanları oluşarak aynı zamanda savunma hafızasına alınmaktadır. Sonrasında gerçek virüs ile karşılaşıldığında, çok hızlı bir şekilde virüs daha hücrelerimize ulaşamadan yok edilebilmektedir.
Grip Aşısını NE ZAMAN Olmalı?
HEDEF GRUPLAR | EYLÜL – EKİM | KASIM |
Grip Hastalığının Yaşamsal Risk Oluşturduğu Kişiler | EN UYGUN ZAMAN | – – – – – – – – |
Sağlık Personeli | EN UYGUN ZAMAN | – – – – – – – – |
Huzurevi ve kronik hasta veya yaşlı bakımı ile ilgili işlerde çalışanlar |
EN UYGUN ZAMAN | – – – – – – – – |
Riskli Kişiler ile aynı ortamda yaşayanlar | EN UYGUN ZAMAN | – – – – – – – – |
50-64 yaş arası kişiler ve diğer sağlıklı insanlar | EN UYGUN ZAMAN | EN UYGUN ZAMAN |
Kimler Aşı Olamaz?
Grip Aşısı, son derece güvenli ve yan etkileri çok az olan bir aşıdır. Diğer aşılarla eşzamanlı olarak kullanılabilir. Grip aşısı, kesinlikle gribe neden olmaz, zira canlı ya da zayıflatılmış (attenue) virüs içermez. Aksine, aşının içeriğinde sadece virüsün parçacıkları bulunur. Ancak nazı kişilerin grip aşısı olmamaları gerekir.
- 6 aydan küçük bebekler
- Yumurtaya karşı anaflaktik tarzda allerjisi olanlar (yumurta yediğinde allerjik şoka girenler).
- Hamileliğin ilk 3 ayı içinde olanlar ancak doktor tarafından kesin gerekli olduğu tespit edilirse grip aşısı olabilirler
Sağlıklı yaşam ve bağışıklık konularında verdiğiniz bilgilerin çok yardımcı olduğuna inanıyorum . Bu bilgilerden faydalanmak istiyorum. Teşekkür ederim.