Yağ, insan vücudu için gerekli olan enerji kaynaklarından biridir. En bilinir özelliği vücudu dış etkenlerden koruması ve A, D, E, K, vitaminlerin emilimini sağlamasıdır. Yağları oluşturan yağ asitleri iki tanesi dışında vücut tarafından üretilirler. Üretilemeyen yağ asitleri alfa linolenik ve linoleik asit yiyecekler yoluyla dışardan alınmak zorundadır. Yağlar basitçe iyi yağlar ve kötü yağlar olarak ikiye ayrılır.
Kötü Yağlar
Kötü yağlar olarak adlandırılmasının sebebi sağlık açısından potansiyel risk faktörü oluşturmalarından kaynaklanmaktadır. Oda sıcaklığında katıdır ve kolesterolün yükselmesinde etkilidir.
Doymuş yağlar
Hayvansal kaynaklı yağlardır. Kırmızı et, tavuk, tam yağlı süt ürünleri, sakatat grubunda yüksek miktarda bulunmaktadır. Diyette doymuş yağ miktarının fazla olması kalp damar hastalıklarına ve diyabete yakalanma riskini yükseltmektedir.
Trans yağlar
Trans yağlar bazı besinlerde doğal olarak bulunmakla birlikte gıda sanayiinde raf ömrünü uzatmak ve paketlemenin kolay olması amacıyla kullanılmaktadır. Trans yağ oluşturmak temelde bitkisel yağların hidrojen ile doyurulması ile gerçekleşir. Yapılan araştırmalar trans yağların LDL denilen kötü kolesterolü yükselttiğini, HDL denilen iyi kolesterolü düşürdüğünü ve damar sertleşmesi gibi kalp damar rahatsızlıklarına sebep olabileceğini göstermektedir. Günümüzde trans yağ içeren besinler oldukça yaygın olarak tüketilmektedir. Trans yağların vücuda alımını minimuma indirmek için etiket okuma alışkanlığı kazanılmalıdır. Paketlenmiş ürün alırken trans yağ içermeyen ürünler almaya dikkat edilmeli.
İyi Yağlar
Yeterli miktarlarda alındığında sağlığa olumlu etkileri olan yağlardır. Bitkisel kökenli yağlar bu grupta yer almaktadır. Vücudun sentezleyemediği elzem yağ asitlerinin kaynağıdır.
Tekli doymamış yağ asitleri
Yapılarında bir çift bağ yapısı olduğu için bu ismi almıştır. Zeytinyağı, Hindistan cevizi, fındık ve kanola yağı, avokado, ceviz, badem gibi yağlı tohumlar bu grupta yer almaktadır. Oda sıcaklığında sıvı iken soğuk ortamda katılaşır. Kötü kolesterol LDL’yi düşürürken, iyi kolesterol HDL’yi yükseltmektedir.
Çoklu doymamış yağ asitleri
Yapılarından birden fazla çift bağ yapısı olduğu için bu ismi almıştır. Keten tohumu, soya, ayçiçek ve mısır yağında bulunmaktadır. En önemlileri; Linoleik asit, α-linolenik asit, Araşidonik asit, Eikosapentaenoik asit, Dokosahekzaenoik asit ‘tir.
Doğru miktarlarda tüketildiğinde yağlar;
A, D, E, K vitaminlerinin depolanması ve vücutta emilimi için gereklidir.
İyi bir enerji kaynağıdır.
İç organların etrafında koruyucu bir tabaka oluştururlar.
Midede doygunluk hissi yaratırlar.
Doymamış yağlar yeterli miktarlarda alındığında;
Hücre onarımını ve gelişmesini sağlayarak hormonların düzenli çalışmasını sağlar,
Total kolesterolü düşürür,
İyi kolesterolün (HDL) yükselmesini sağlar.
Hayvansal kaynaklı yağlar, trans yağlar ve margarinler fazla tüketildiğinde;
Kötü kolesterolü (LDL) yükseltir,
Kalp- damar sağlığını olumsuz etkiler,
Obezite için risk faktörü oluşturmaktadır.
Albatros Bilişim Kooperatifi