Çocuklar için bir iletişim şekli olan oyun doğru oyuncaklarla desteklendiğinde oldukça eğitici bir aktiviteye dönüşebilir. Çocukların gelişiminde çok önemli bir rolü olan oyuncaklar, bir nevi dünyayı keşfetmenin aracıdırlar. Bedensel, zihinsel ve sosyal gelişim sürecinde etkili olan oyuncaklar doğru seçildiğinde eğlenceli bir aktivitenin ötesinde fayda sağlarlar.
Ancak gelişim sürecinde oyuncaklarla bu kadar vakit harcayan çocuklarımızın zarar görmemeleri sorumluluğuyla hareket etmek de çok önemlidir. Çünkü iyi niyetle ancak bilinçsiz olarak alınan birçok oyuncak çocuklar için büyük sağlık risklerini beraberinde getirebilir. Sevimli görüntüsü nedeniyle tercih edilen oyuncakların bir kısmı ufacık parçaları, keskin köşeleri ya da kanserojen hammaddeleri ile oldukça tehlikeli olabilir.
Çocuklara Oyuncak Seçerken Nelerden Uzak Durmalı?
Çoğu ebeveyn ufak parçalara bölünebilen, pervane gibi dönen kısımları bulunan ve fırlatılabilir oyuncakların çocuklar için ne kadar riskli olabileceği konusunda artık yeterince bilgi sahibi. Peki ya çocuğunuza güvenerek aldığınız oyuncaklar bunlardan çok daha fazla risk taşıyorsa?
Günümüzdeki oyuncaklarda bulunan bazı maddeler çocuğunuzun tüm yaşamını etkileyebilecek kadar zararlı ürünler içerebiliyor ne yazık ki. Özellikle plastik ürünlerin sertliğini azaltmak, daha esnek hale getirmek ve şeffaf olmasını sağlamak için kullanılan fitalat maddesi oyuncak üretiminde de kullanılabiliyor. Endüstriyel bir ürün olun fitalata uzun süre maruz kalınması halinde üreme ve sinir sisteminde sorunlar, hormonal sistem hastalıkları, alerjiler ve astım gibi durumlar ortaya çıkabilir. Ayrıca kanserojen etkisi olduğuna dair çalışmalar da mevcuttur. Plastik oyuncakların önemli kısmında bulunduğu tespit edilen bu maddeden kaçınmak için oyuncak seçerken etiket içeriğini dikkatlice okumak, bilindik ve güvenilir markalara yönelmek hatta mümkünse plastik oyuncaklardan uzak durmak gereklidir.
Yine plastik oyuncakların yaygın olarak yapıldığı PVC (polivinil klorür) maddesi de çocuklarınızın sağlığı için son derece zararlıdır. Bu plastik maddesi astım ve alerji başta olmak üzere bağışıklık sistemi, üreme sistemi, karaciğer sorunları gibi birçok hastalığa yol açabilir. Seçilecek oyuncakta “PVC içermez” etiketinin yer alması bu sebeple çok önemlidir. Eğer oyuncağın altında “ #3 ” ya da “PVC” harfleri varsa bu oyuncakların tercih edilmemesi gerekir.
Plastik oyuncaklarda bulunan diğer zararlı maddeleş ise şu şekilde sıralanabilir;
BPA
Özellikle alıştırma bardağı gibi yeme içme gereçlerinde görülen BPA (Bisfenol A), bebeklerde endokrin sisteminin, karaciğer ve böbrek işlevinin bozulmasına yol açabilir. Bebek oyuncakları ve diğer gereçleri altında yazan “7”, BPA içerdiği anlamına gelir.
Kadmiyum
Plastikleri daha dayanıklı hale getirdiği bilinen ve kanserojen bir madde olan kadmiyum, beyin büyümesine ve böbrek hasarına yol açabilen oldukça zararlı bir maddedir. Dünyadaki en büyük 3 kadmiyum üreticisi ülkeden birisi olan Çin’den ithal edilen birçok oyuncak içerisinde bulunduğu için bu ürünlerden uzak durulması gerekir.
Kurşun
Kadmiyum gibi plastik oyuncakları daha dayanıklı hale getirmek için kullanılan kurşun da sinir sistemini etkileyebilir. Ayrıca işitme kaybına sebep olabileceği de bilinir. Böbrek hasarından öğrenmede gecikmeye kadar birçok ciddi sonuçlar ortaya çıkarabilen kurşun zehirlenmeye de yol açabilir.
Doğru Oyuncak Nasıl Seçilir?
- Oyuncak alırken ilk olarak bilindik üreticinin tercih edilmesi gerekir. Pazarlarda ya da sokak arasındaki tezgahlarda sık sık gördüğümüz, üreticisi bilinmeyen, markası olmayan oyuncakların, uygun güvenlik kontrolü ve prosedürlerinden geçmemiş olma ihtimali vardır.
- Etiket kontrolü mutlaka yapılmalıdır. Herhangi bir oyuncak güvenliği standardı olup olmadığına dair etiketlere bakılması ve üzerinde CE ibaresi olduğundan emin olunması önemlidir.
- Ahşap ve pamuk iplik gibi doğal maddelerden yapılmış oyuncaklar öncelikli olarak tercih edilmeli, mümkün olduğunca plastik oyuncaklardan uzak durulmalı.
- Renkli oyuncakların kurşun içermeyen doğal boya ile boyanmış olduğuna dikkat edilmeli.
- Peluş oyuncaklar mikrop toplamaması için mutlaka yıkanabilir olmalı.
Albatros Bilişim Kooperatifi