Mentol, nane familyasında bulunan nane, nane bahçesi ve mısır nanesi gibi çok sayıda bitkide bulunan doğal bir bileşiktir. Kimyasal ismi “menthol”, ticari ismi ise “mentol” olarak geçen bu doğal bileşik, yağa benzer dokuda bir yapıya sahiptir. Normal oda sıcaklığında katı halde bulunan mentol, verdiği ferahlık ve serinlik hissi ile kullanılır. Günümüzde sentetik olarak üretilebilir.
Mentol, kişinin dili ve derisindeki ısı reseptörleri ile etkileşime girer ve serinlik hissi oluşmasını sağlar. Elbette, mentolün uzun süreli kullanımı halinde reseptörler hassaslığını yitirir ve ilk başta oluşan serinlik hissi kaybolur.
Mentolün Kullanım Alanı Nedir?
Öncelikli olarak şeker, sakız gibi ürünlerde aroma olarak kullanılan mentol öksürük şurubu gibi ilaçların ve çeşitli kremlerin içeriğinde de bulunur. Hafif düzeydeki boğaz ağrıları, boğaz tahrişi gibi durumlarda yardımcı tedavi olarak kullanılabilen mentol aynı zamanda solunum yolları rahatsızlıkları için oldukça faydalıdır.
Mentollü kremler ise kas ağrısı, eklem burkulmaları ve ağrıları gibi durumlarda genellikle tedavi edici özelliktedir. Ayrıca güneş yanığı, yüksek ateş, baş ağrısı gibi durumlarda da mentol kullanılabilir. Bunların yanı sıra, diş ve ağız temizliğinde kullanılan birçok ürünün içeriğinde de mentol bulunur.
Mentolün Faydaları Nelerdir?
Ruh halini düzenler: Önemli ölçüde ferahlık hissi sağladığı bilinen mentol bu özelliği sayesinde, psikolojik kaynaklı olduğu bilinen birçok rahatsızlığa karşı etkili olabilir. Yoğun stres altında olan ve buna bağlı sorunlar yaşayan kişilerin doğru miktarda mentol tüketmesi önerilir. Doğal bir anti depresan etkisi gösteren mentol depresif dönemler için de etkilidir. Ancak mentolün bileşenlerinden birinin alkol olduğu unutulmamalıdır. Her ne kadar mentolün yatıştırıcı ve sakinleştirici özelliği bu alkol özelliğinden gelse de kullanımında dikkatli olunmalıdır.
Soğuk algınlığına iyi gelir: Kış mevsiminde hemen herkesin sık sık yakalandığı, nezle, grip ve soğuk algınlığı gibi mevsimsel rahatsızlıkların tedavisinde mentol kullanılması tedaviye yardımcı olur. Bu sebeple ilaçların içinde de bulunan mentol, aynı zamanda ek tedavi olarak kullanılan ağızda eriyen pastillerin içinde de çokça kullanılır. Nezle ve grip gibi rahatsızlıkların yanı sıra bu mentollü pastillerin boğaz tahrişlerine de iyi geldiği bilinir.
Baş ağrısını geçirir: Çok uzun yıllardır, çeşitli bitkilerin kullanımıyla hazırlanan ilaçlar birçok rahatsızlığın tedavisinden kullanılmıştır. Günümüzde ise bu ilaçlar alternatif tıbbın bir parçası olarak yardımcı tedavi olarak kullanılmaya devam eder. Mentol ise özellikle Uzakdoğu kültüründe, çok uzun yıllardır baş ağrısı tedavisinde kullanılır. Şiddetli baş ağrılarında içeriğinde mentol bulunan nane yağı etkili olur. Ayrıca ishal ve mide bulantısında ve kadınların regl dönemindeki şiddetli ağrılarda da yardımcı olarak yine mentol kullanımı önerilir.
Yanıklar ve kas ağrılarına çözüm olur: Yanık olan bölgeye tedavi amaçlı sürülen kremlerin temel maddelerinden birisi mentoldür. Kullanılan yanık kremlerinin ciltte yanıcı bir his bırakmasının nedeni de bu mentol içeriğidir. Aynı şekilde ezilme ve kas ağrılarında kullanılan merhemler de bu yakıcı hisse neden olur. Derice oluşan bu yakıcı his aslında olumlu bir etkidir çünkü bu his deriye işleyen mentolün ciltteki ısı reseptörlerini uyardığı ve tedavi etmeye başladığını gösterir.
Aşırı Mentol Kullanımı Zararlı mıdır?
Son dönemde giderek daha popüler hala gelen ve özellikle saunalardaki buhar odalarında sıkça kullanılan mentol kürleri, birçok hastalığa karşı alternatif bir tedavi olarak kullanılmakta ve çoğu zaman işe yaramaktadır. Ancak her şeyde olduğu gibi mentol kullanımında da ölçülü olmak ve aşırıya kaçmamak gerekir. Mentolün fazla kullanılması zamanda tam tersi bir etki gösterir ve boğazda kuruluk ve tahrişe neden olabilir. Bu etki ise zamanda boğazı enfeksiyonlara oldukça açık bir hale getirir. Sürekli tüketilen mentollü pastillerin de zamanla boğaz kuruluğu oluşturduğu görülür. Aynı zamanda mentolün çok fazla tüketimi mentol zehirlenmesi gibi bir durum da oluşturur, çünkü mentolün düşük olsa da toksik etkisi vardır. Ancak ölçülü kullanıldığında olumsuz yan etkileri çok azdır.