İnsanoğlunun yaşamını sürdürebilmesi için önemli olan parametrelerden bir tanesi de havadır. Nasıl sağlıklı bir yaşam için temiz içme ve kullanma suyu aranıyorsa hava içinde temiz ve vücudun gereksinimleri karşılayacak kalitede olması şartı aranır. Özellikle tüm dünyada solunum yolu ile bulaşan bir pandemi ile savaşırken solunan havanın önemi bir kez daha gündeme gelmiştir. Pandemi nedeni ile sosyal ilişkiler azalmış, kapalı alanda geçirilen süre artmıştır.
İnsan vücudunda yaş ve kiloya bağlı olarak değişmekle birlikte yaklaşık 5 litre (vücudun 1/13’ü )kan bulunur. İnan vücudundaki en ufak hücreye kadar ulaşan kan akciğerlerde vücuttan getirdiği atık ve toksinlerden kurtulur ve oksijenlenir. Daha sonra kan aldığı bu oksijeni tekrar vücut hücrelerine ulaştırmak için dolaşıma çıkar. Bu nedenle akciğerlerde yapılan solunum tüm vücut için çok önemlidir. Günlük hayatın içinde kapalı alanlarda solunan havanın kalitesinin düşük olması nedeni ile yorgunluk hissi, konsantrasyon güçlüğü, enfeksiyonlara ve alerjik hastalıklara daha sık yakalanma görülür. Ayrıca gelişen teknoloji, trafik yoğunluğu, endüstri ve hava kirliliği gibi etmenlerle dış ortamda solunan havanın da kalitesi giderek düşer.
Bu durumda zamanın çoğunun geçirildiği kapalı ortamlardaki hava kalitesini artırmak amacı ile hava temizleme cihazları gündemimize girdi. Hava temizleme cihazları kapalı ortamların havasını insan sağlığına zararlı partiküllerden temizleyen cihazlardır. Farklı çalışma prensipleri ve kullanım amaçları vardır. Bu cihazlar günümüzde evlerde, işyerlerinde, sağlık kuruluşlarında, alışveriş merkezlerinde, spor salonlarında kullanılmaktadır. Çalışma prensiplerine bağlı olarak hava temizleme cihazları genellikle 6 başlık altında değerlendirilir.
1-Fber (Mekanik) Filtreli Hava Temizleme Cihazları: Havayı temizleme işini fiber ya da köpük filtrenin yaptığı, elektronik bir mekanizmanın olmadığı cihazlardır. Filtre havada asılı partikülleri süzer. Etkinliğini artırabilmek için birden fazla filtre kullanılabilir. Ortamdaki havayı aktif emerek çalışırlar. Bu nedenle filtrelerin mutlaka belli aralıklarla temizlenmesi şarttır.
2-İyonize Edici Hava Temizleme Cihazları: Havayı iyonize ederek çalışırlar. Genellikle aktif emme işlemi yapmazlar. İyonize olan partikül havadan ayrılarak hava temizleme cihazının üzerindeki elektrik yüklü alana yapışır. Bu nedenle bu alanın sık sık temizlenmesi gerekir. İyonize edici bazı cihazlarda aktif emiş potansiyeli de bulunur. Bu tip cihazlarda aynı zamanda aktif emilen partiküller için bir filtre sistemi de bulunur.
.3-Elektrostatik Filtreli Hava Temizleme Cihazları: Bu cihazlar metal veya plastik süzgeçlere yüklenen statik elektrik aracılığı ile havada süzülen partikülleri çekerek çalışır. Bir kısmı aktif emiş yaparak bir kısmı ise pasif hava akımı aracılığı ile çalışır.
4-Elektrostatik Tortulaştırıcılı Hava Temizleme Cihazları: Cihazlar iki aşamada çalışır. İlk aşamada hava iyonize edilir. İkinci aşamada cihazın içindeki metal plakalara yapışması için partiküllere bu sefer negatif elektrik yükü verilir. Bu cihazların da bakımlarının düzenli yapılması verimliliklerini önemli ölçüde etkiler.
5-Ozonlu Hava Temizleme Cihazları: Bu tip cihazlarda atmosferde bulunan ozon gazı kullanılır. Etkisi kanıtlanmış bir mikrop öldürücüdür. Ortama insanlara zararlı etkisi olmayacak dozda ozon gazı vererek çalışır. Ozon gazı sayesinde havadaki organik, inorganik tüm partiküller yakılır. Solunum yolu ile bulaşan hastalıklarda savaşta önemli bir cihaz tipidir. Genellikle toplu taşıma ya da alışveriş merkezlerinde kullanılır.
6- Su Filtreli Hava Temizleme Cihazları: Mekanik ve ya elektrostatik filtre olmadan sadece su ile çalışırlar. Filtreleme cihazın içindeki su ile yapılır. Bu ortamın nemlendirilmesini de sağlar. Su sık sık değiştirilmelidir.
Hava temizleme cihazlarında kullanılan filtrelerden bir tanesi de günümüzde Hepa filtredir.Bu nedenle hava temizleme cihazlarının Hepa filtre özellikleri önemlidir.
Hepa Filtre Nedir?
Hepa (Yüksek Verimli Partikül Yakalayıcı) havanın içinde bulunan çok küçük, gözle görülemeyen partikülleri süzerek çalışır. Bu partiküllerin içinde virüsler, bakteriler, tozlar, duman, koku, alerjik maddeler, kimyasal ajanlar bulunur. Küf, polen, hayvan tüyü gibi maddelerde ortamdan temizlenmektedir. Hepa filtrelerin çalışma esası oldukça basittir. Hava, temizleyiciler aracılığı ile emilir. Emilen hava hepa filtrenin de içinde bulunduğu filtrelerden geçer. Temizlenen hava tekrar alana verilir. Filtreler büyük çoğunlukla cam ve sentetik elyaf ile sellüloz tabakalarından oluşur. Bu tabakalar emiş gücünü artırmak için genellikle akordeon şeklinde düzenlenir. Hepa filtreler 0.3 mikrondan büyük partikülleri emebilirler. Havadaki tüm partiküllerin hepsinin emilmesi mümkün olmasa da bu kapasitedeki hepa filtrelerle çok büyük kısmının temizlenmesi sağlanır.
Hava temizleme cihazları seçilirken hangi amaçla kullanılacağı, kullanılacağı ortamın büyüklüğü ve özellikleri ve kişisel alışkanlıklar mutlaka göz önüne alınmalıdır. Ayrıca cihazların filtre ömürleri, filtre fiyat performans ilişkileri, elektrik kullanım oranları, kablosuz kulanım olanakları gibi birçok faklı özellikleri göz önüne alınarak tercih yapılması doğrudur.
Yukarıda saydığımız tüm faktörlerle birlikte eğer filtreli bir hava temizleme cihazı alıyorsak hepa filtresinin partikül düzeyine, cihazdaki filtrenin sertifikalı olmasına dikkat etmek gerekir. Ancak tek başına filtreleme özellikleri cihaz seçimi için yeterli değildir. Bu özelliklerle birlikte cihaz için bağımsız test kuruluşlarının verdiği raporlar, yurt dışında yapılan test raporları da değerlendirilmelidir.
Hava Temizleme Cihazları
Hava temizleme cihazı satın almadan önce nelere dikkat edilmeli sorusunun cevabı için tıklayın.
Albatros Bilişim Kooperatifi