Bilek kanalında sinir sıkışması olarak tanımlayabileceğimiz, günümüzde bilgisayar ve teknolojik aletlerin kullanımının artması ile birlikte sanki adını daha sık duyduğumuz bir hastalık karpal tünel sendromu.
Karpal Tünel Sendromu Nedir?
Aslında hastalığa adını veren insan el bileğinde bulunan ve içinden sinirlerin ve tendonların geçtiği bir tünel olan karpal tüneldir. Bu tünel insan elinin avuç iç kısmında yer alır, kemik ve bağ doku ile çevrilidir. Karpal tünel kanalının içinden geçen tendonlar parmakların hareketlerinden sorumludur. Tünelin içinden geçen median sinir ise eldeki küçük parmak ve yüzük parmağının yarısı hariç diğer parmakların iç kısmına his vermekle görevli olan sinirdir. Aynı zamanda median sinir baş parmağın hareketlerinden sorumludur. İşte çeşitli nedenlerle bu tünelde meydana gelen darlıklar median sinir üzerinde bası oluşmasına ve kişide klinik bulgulara neden olur.
Hastalık genellikle 40 yaş üzerinde ve kadınlarda daha fazla görülür.
Karpal Tünel Sendromu Neden Olur?
Karpal tünelin yapısını bozan her şey bu sendroma yol açabilir. Birçok hastada genellikle tek bir nedenden çok birkaç neden birlikte sorumludur.
- El bileği kırık ve çıkıkları,
- Karpal tünelde küçük kemiklerde yarattığı dezenformasyonla şekil bozukluğuna yol açabilen romatoid artrit gibi bazı romatizmal hastalıklar,
- Genetik olarak karpal tünelin darlığı,
- Sinir hasarı yapabilen şeker hastalığı, tiroid bezi hastalıkları gibi kronik hastalıklar,
- Vücutta sıvı tutulmasına yol açabilen börek hastalıkları, lenfödem,
- Şişmanlık,
- Gebelik, (Gebelikte oluşan karpal tünel sendromu genellikle doğumla birlikte geriler. Çünkü hastalığa gebelikte meydana gelen hormonal değişiklikler nedeni ile meydana gelen su tutulması neden olur. Gebeliğin sonlanması ile birlikte ödem ve bası azalacağı için şikayetlerde geriler.)
- Yaşlılık nedeni ile kaybolan bağ doku esnekliği nedeni ile karpal tünel üzerindeki basının artması,
- Çalışma koşulları, tekrarlayıcı ve zorlayıcı bilek hareketleri, özellikle titreşimli alet kullanmak, bileğin uzun süre bükülü kalmasına yol açan pozisyonlar, bilgisayar kullanmak, bazı müzik aletlerini çalmak, tenis gibi el bileğinin kullanıldığı sporları yapmak, örgü örmek gibi birbirinden çok farklı nedenler de bir araya gelerek karpal tünel sendromuna yol açabilir.
Karpal Tünel Sendromunun Belirtileri
Karpal tünel sendromu genellikle yavaş gelişen belirtilerle ortaya çıkar. Şikayetler geceleri daha fazla görülür. Bu nedenle de uyku bozukluğuna neden olabilir.
- Karpal tünel sendromunda en yaygın belirti el parmakları veya elde uyuşma, karıncalanma hissidir. Kişi önce parmaklarında his kaybı yaşamaya başlar. Zaman zaman da elektrik çarpmasına benzer ani hisler yaşanabilir. Çoğu zaman farkında olmadan hasta elindeki huzursuzluğu hafifletmek için elini sallar, bileğini ovalar. Bir süre sonra uyuşma ve karıncalanma hissi sürekli hal alabilir.
- Karpal tünelde bası ilerledikçe şikayetler kola doğru yukarıya yayılabilir. Kişi araba kullanırken, gazete, kitap tutarken elinde ve parmaklarında uyuşma, karıncalanma yaşayabilir.
- Zaman zaman ise kişiyi uykusundan uyandıracak kadar şiddetli ağrı olabilir.
- Daha ileri vakalarda kişi elinde tuttuğu nesneleri düşürebilir.
Karpal Tünel Sendromunda Tanı
Karpal tünel sendromu tanısı hekim tarafından yapılan testlerle koyulur. Bu testlerin içinde en değerli olanları sıkışmanın yerini ve derecesini belirlemek için kullanılan elektrofizyolojik testlerdir. EMG olarak bilinen bu testle tanı kesinleştirilir. Bu testlerde sinirin ileti hızı ölçülür.
Karpal Tünel Sendromunda Tedavi
- Tedavi sinir basısının derecesine göre şekillendirilir. Bu nedenle tedaviye erken başlamak önemlidir. Çoğu zaman ameliyata gerek kalmadan tedavi edilebilir.
- İlk aşamada el bileğinin rahatlatılması, uygunsuz pozisyon ve soruna yol açan alet kullanımlarının azaltılması mümkünse sonlandırılması gerekir. Bu dönemde bileklik ya da atel kullanımı faydalı olabilir. Hastanın şikayetlerinin derecesine göre bileklikler sadece gece takılabileceği gibi gün içinde kullanımı da önerilebilir.
- Bilek bölgesine soğuk kompres uygulayarak ödem azaltılmaya çalışılabilir. Ağrıyı ve ödemi azaltmak için ağrı kesiciler, B vitamini ya da steroid kullanımı önerilebilir. Hastalığı doğrudan tedavi edebilecek bir ilaç olmasa da ilaçlar şikayetlerin azaltılması için kullanılabilir. Hekiminiz bilek bölgesine enjeksiyonla da ağrıyı azaltmak için ilaç tedavisi uygulayabilir.
- Fizik tedavi uygulamaları da uygun vakalarda oldukça iyi sonuçlar verir. Hastaya esneklik ve güç artırıcı egzersizler verilerek bölge kaslarının güçlenmesi sağlanabilir.
- Karpal tünel sendromuna neden olan altta yatan bir başka hastalık varsa bir taraftan da o hastalığın tedavi edilmesi gerekir. Böylece sinir üzerinde bası yapan etkenler ortadan kaldırılmış olur.
- Gebelik döneminde görülen şikayetler için genellikle el bileğini korumak, bileklik atel kullanmak, su ve tuz tüketimine dikkat ederek sıvı tutulumunu azaltmak, kilo alımını kontrol altında tutmak, el bileği için egzersiz yapmak yeterli olur.
- Hiçbir tedavi yöntemine cevap alınamayan hastalarda son çare olarak ameliyatla tünelin genişletilmesi ve sinir basısının hafifletilmesi gerekir.
Karpal Tünel Sendromundan Korunma Yolları
- Tekrarlayan ve zorlayan bilek hareketlerinden sakınmak
- Bileğinizi kullanarak çalışmak durumunda iseniz mola sayısını artırmak
- Bilgisayar kullanım esnasında el bileğini destekleyici araçlar kullanmak
- El bileği ve parmakları güçlendirici egzersizler yaparak kasları güçlendirmek sayılabilir.