Birlikte yaşadığımız canlı türleri arasında sayısız şekil ve boyutta böceklerde bulunur. Hemen hemen her ortama uyum sağlayarak yaşamına devam edebilen birçok böcek çeşidi vardır. İşte bu böceklerle insanların karşılaşması bazen istenmeyen sonuçlara neden olabilir.
İki canlı türünün aynı yaşam alanının paylaştığı zamanlarda zaman zaman karşı karşıya gelmeleri kaçınılmazdır. Özellikle havaların ısınması ile birlikte çevremizde birçok böcek türünü görmeye başlarız. Bizlerin tepkisi genel olarak böceklerden hoşlanmama, onları yok etme yönünde olurken onlar da ellerindeki silahları ile kendilerini korumaya çalışırlar. Onlarda sahip oldukları silahları ile hayatta kalmaya çalışırlar. Bazı böcek türleri de insanları ve hayvanları beslenmek için ısırırlar. Böcek ısırmaları genellikle bu amaçlarla meydana gelir. Böceklerin iğneleri ya da tükürüklerindeki maddelerle bizim cildimizde alerji, tahriş oluşturmaları böcek ısırması olarak tanımlanabilir. Bu ısırıkların kişide yaratacağı reaksiyon kişiden kişiye büyük farklılıklar gösterir. Hassas bünyeli kişilerde ciddi alerjik reaksiyonlara neden olabilirken çoğu zaman çok ciddi bir hasar oluşturmazlar. Böcek ısırıkları ile ne yazık ki bazı bulaşıcı hastalıkların geçişi de söz konusu olabilmektedir. Genellikle nemli, tropikal iklimin hâkim olduğu bölgelerdeki böceklerin bulaşıcı hastalıkları yayma riski çok daha yüksek olmaktadır. Sıtma, tifüs, sarıhumma bu hastalıkların başında gelir. Bu nedenle bazı böcek ısırıkları hiçbir tıbbi müdahale istemezken bir grubu ise acil tıbbi müdahaleye gereksinim duyabilir.
Böcek ısırıkları için alerjik bünyesi olanlar, küçük çocuklar, hamileler ve yaşlılar riskli grubu oluştururlar. Riskli kişilerde ısıran böcek zehirli olmasa bile vücutta ağır alerji tablosuna yol açabilecek kadar ciddi değişikliklere neden olabilir.
Böcek Isırıklarının Belirtileri
Biraz önce bahsettiğimiz gibi o kadar çok böcek çeşidi vardır ki hepsi de farklı belirtilere neden olabilirler. Şimdi en sık görülen ısırmalar için görülen belirtilere birlikte bir bakalım.
Sivrisinek:
Genellikle ciltte kaşıntı ve ciltte kabarıklığa neden olur. Ülkemizde çok sık görülmese de bazı ülkelerde sivrisinek ısırıkları sıtma başta olmak üzere bazı hastalıkları bulaştırma riskini de taşır.
Kene:
Isırdığı yere yapışıp kalan ısırdığı bölgeyi tahriş eden kene ısırıkları hem insanlarda hem hayvanlarda sık görülen böcek ısırıkları arasında yer alır. Kene ısırması durumunda kene yerinden çıkarılmaya çalışılmadan bir sağlık kurumuna müracaat edilmesi önem arz eder. Çünkü kenelerin bazı türleri zaman zaman ölümcül olabilen KKKA (Kırım Kongo Kanamalı Ateş) gibi ciddi hastalıklara yol açabilir. Bu nedenle özellikle açık havada yapılan aktiviteler sonrasında vücuda kene yapışıp yapışmadığı dikkatle kontrol edilmelidir.
Tahtakurusu:
Özellikle nemli yerleri seven tahtakuruları eski mobilyalar, eski çarşaflar içinde yaşarlar. Isırıkları genellikle koyu kırmızı döküntü, şiddetli kaşıntı ve kabarıklıkla kendini gösterir.
Arı:
Yaz aylarında en sık karşılaşılan ısırıklardan biri de arı sokmalarıdır. Şiddetli acı, kızarıklık ve şişlikle kendini gösterir. Çoğu zaman kısa sürede şikâyetler geçse de zaman zaman arı sokması ciddi alerjik reaksiyona sebep olarak ölümcül sonuçlara yol açabilir.
Uyuz:
Son yıllarda görülme sıklığı artan böcek ısırıklarından biri de uyuz ısırıklarıdır. Deride tüneller açarak yerleşen bir böcek olan uyuz böceği şiddetli kaşıntı, döküntü ve tahriş yapar. Tedavisi uzun soluklu ve tüm ev halkını kapsayan bir tedavidir.
Akrep:
Özellikle sıcak bölgelerde yaşayan bazı akrep türleri oldukça zehirlidir. Zehirli akrep sokmaları acil tıbbi müdahale gerektirir. Zehirli olmayan türlerinin sokması durumunda ise acı, ağrı, uyuşma görülebilir.
Böcek ısırıklarında en yaygın görülen belirtiler arasında ısırılan yerde şişlik, kızarıklık, kabarıklık, ağrı ya da yanma hissi, kaşıntı, su toplaması daha ileri durumlarda mide bulantısı, halsizlik, nefes almada zorluk, göğüste sıkışma, dilde şişme sayılabilir.
Böcek Isırıkları Ne Zaman Tehlikelidir?
Böcek ısırığını takiben;
- tüm vücutta hızla yayılan kızarıklık ve kaşıntı
- Nefes almada zorlanma, hırıltılı nefes
- Kalp atım hızının artması
- Mide bulantısı, kusma
- Yoğun halsizlik hissi
- Bayılma, bilinç kaybı olması
- Özellikle göz, dudak ve genital bölge çevresindeki ısırıkları
- Isırılan bölgede iltihap gelişmesi,
- ateş ve ağrı yapması, ateşin 38 dereceyi geçmesi durumlarında
evet böcek ısırması tehlikelidir ve mutlaka bir hekime başvurulması gereklidir. Böyle durumlarda mümkünse böceği yanınızda götürmek ya da tarif edebilmek sağlık çalışanlarının işini kolaylaştırarak size yapılan müdahaleyi hızlandıracaktır.
Böcek Isırığının Tedavisi
Genel olarak lokal reaksiyonlara yol açan böcek ısırıklarının tedavisi için önce bölgenin bol su ve sabunla yıkanması gerekir. Daha sonra kaşıntı ve şişmeyi azaltmak için buz koyulabilir. Kaşıntıyı önleyecek kremler ya da haplar kullanılabilir. Eğer ağrı varsa ağrı kesici alınması önerilir. Böcek ısırıkları mutlaka yakın takip edilmeli ve yukarıda bahsettiğimiz acil durum sinyallerinin olması durumunda sağlık kurumuna başvurulması gerekir.
Eğer risk grubunda iseniz bildiğiniz bir böcek ısırığına karşı alerjiniz varsa ısırmayı önlemek için uygun kıyafetlerin seçimi, böcekleri çekebilecek kokuların kullanılmaması, böcekleri uzak tutmaya yarayacak sprey ya da kremler kullanılabilir. Eğer çok daha hassas bir bünyeniz varsa acil ilk yardım için gerekli ilaçları yanınızda bulundurmanız gerekir.
Albatros Bilişim Kooperatifi