Bağışıklık Sisteminizi Tanıyor Musunuz?

Bağışıklık Sisteminizi Tanıyor Musunuz?

Bağışıklık sistemi, diğer bir deyişle immün sistemi, bize zarar verebilecek tehlikelere karşı vücudumuzu koruyan sistemin adıdır. Bu sistem bedenimizde yer alan birçok farklı yapının birlikte çalışması ile oluşur. Bağışıklık sistemi hangi organizmanın vücuda zarar vereceğini tespit edebilir ve bu organizmaya karşı adeta seferberlik halinde savaşır. Üstelik böylesine önemli bir sistemi güçlendirmek sanıldığından çok daha kolaydır.

Bağışıklık Sistemi Neden Önemlidir?

Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi hastalıkların engellenmesinin yanı sıra hasta olduğumuzda daha hızlı iyileşebilmek için de çok önemlidir. Güçlü bir bağışıklık sistemine sahip olmak en basit enfeksiyonlardan kansere kadar vücudumuz için tehdit olan birçok organizmaya karşı oldukça etkilidir. Ayrıca bağışıklık sisteminin güçlü olması daha enerjik hissetmemizi ve daha iyi görünmemizi de sağlar.

Doğal Bağışıklık Sistemi Nedir?

Doğal ya da non-spesifik olarak adlandırılan bağışıklık sistemi organizmaya ait olmayanı ayırt ve tespit etme görevine sahip bağışıklık sistemidir. Bu sistem vücuda giren ya da alınan her maddeyi öncelikle tanımaya ve kendi hücrelerinden ayırt etmeye çalışır. Enfeksiyonlara karşı organizmanın savunulmasında ilk adımı doğal bağışıklık sistemi oluşturur ve enfeksiyonun kontrol edilmesini, ardından ortadan kaldırılmasını sağlar.

Vücudumuzu saran derimiz ile başlayan bu ilk bariyerin yanı sıra solunum, gastrointestinal ve ürogenital sistemin epitel ve muköz yapıları da diğer bariyer yapıları oluşturur. Bariyerin ikinci bölümünde kan ve dokularda yer alan nötrofiller, eozinofiller, makrofajlar, doğal öldürücü hücreler (NK), kompleman sistemi, sitokinler ve akut faz proteinleri gibi bir ok farklı savunma hücresi yer almaktadır.

Doğal Bağışıklık Sisteminin Görevleri

Doğal bağışıklık sistemi organizmada oluşan ölü hücre ve dokuların ortadan kaldırılması ve onarılmasına da katkıda bulunur. Doğal bağışıklık organizma için bir tehlike oluştuğunda ilk birkaç saat içinde gelişir ancak uzun süreli bir bağışıklık sağlayamaz. Bağışıklık hafızaları yoktur ve aynı patojenle tekrar karşılaştıklarında yine aynı şekilde cevap verirler.

Örneğin doğal bağışıklık sisteminde bulunan “doğal öldürücü hücreler” kemik iliği kökenli hücrelerdir ve bunlar daha önce tanıyıp duyarlı hale gelmeden bakteri, mantar, parazit ve tümör hücrelerini ortadan kaldırma özelliğine sahiptirler. Doğal bağışıklık sistemi, edinsel bağışıklık sistemine uyarı ve tanıtım görevinde de bulunur.

Doğal bağışıklık sisteminin içinde yer alan kompleman sisteminin de önemli görevleri vardır. Bu sistemin temel işlevleri arasında virüslere ve özellikle bakterilere karşı oluşturulacak savunmada görev almak da vardır. Mikroorganizmalar tarafından bir uyarı oluşturulduğunda aktive olan bu sistem uyaranı ortadan kaldıracak şekilde hızlı bir yangısal yanıt meydana getirir. Enfeksiyonlara karşı olan bu rollerinin dışında kompleman sistemi, fizyolojik olarak hücre yenilenmesi ve hastalık oluşturan doku hasarı, otoimmün hastalıklar ve kronik inflamasyon süreçlerine de etki eder.

Edinsel Bağışıklık Sistemi Nedir?

Edinsel bağışıklık sistemi, antikorların içinde yer aldığı humoral sistem ile, T ve B lenfositlerin yer aldığı hücresel sistem olarak tanımlanabilir. Edinsel bağışıklık, humoral (B lenfosit) ve hücresel (T lenfosit) bağışıklık olarak ele alınabilir. Edinsel bağışıklık sistemi yaşam boyu gelişimini sürdürür, farklı patojenlere ve maddelere özelleşmiş bir biçimde yanıt verir ayrıca antijene spesifik olmasının yanında hafıza oluşturması ile iki temel özelliği barındırır. Bu sistem bir antijenle karşılaştığında uyarılarak özelleşmiş bir cevap verir, daha sonra aynı uyaranla tekrar karşılaştığında hafızası olduğundan onu tanıyacak ve daha güçlü bir şekilde yanıt verecek özelliğe sahiptir.

Edinsel bağışıklık, belirli hastalık oluşturabilecek patojenleri hedef alan antikor üretimi ve T hücreleri üretimi yaparak özel bir bağışıklık oluşturur. Bu tür bağışıklığın oluşabilmesi çok uzun bir süre alabileceğinden dışarıdan gelecek olan ilk saldırıları önlemede etkin değildir ancak daha sonraki ataklar için çok önemli bir sistemdir.