Kızılcık sonbaharın başlangıcında Eylül sonu gibi yetişen kırmızı rengi, mayhoş tadı ile bir çok derde derman olan bir meyvedir. Birçok bölgede farklı isimlerle anılır. Ergen, kiren, eğren ya da kiran bu isimler arasında sayılabilir.
Yaklaşık olarak zeytin ile aynı büyüklükte olan kızılcık yaban mersini ile aynı ailede yer alır. Oldukça sert ve ağır olan kızılcık ağacı zeytin ağacı gibi uzun ömürlü bir ağaçtır. Meyvesinin faydaları yanında kızılcık ağacının dalları da baston yapımı ve mobilya yapımında kullanılır. Ülkemizde daha çok Karadeniz bölgesinde yetişen kızılcık son yıllarda tüm bölgelerimizde ticari amaçlı olarak aşılama metodu ile yetiştirilmektedir. Çoğunlukla doğada yabani olarak yetişen kızılcığa yol kenarlarında bile rastlanabilir. Yabani kızılcık meyvesi daha ekşi bir tada sahiptir. Aşılama ile daha çok güneş gören bölgelerde yetiştirilen kızılcıklar ise daha yumuşak ve daha tatlı olur.
Genel olarak ekşi acı bir tadı olduğu için çiğ olarak tüketimi daha azdır. Reçel ya da meyve suyu olarak hazırlanarak tüketilir. Bazı bölgelerde tarhana yapımında da kullanılır.
Kızılcıkla Yapılan Ürünler
-Kızılcık Suyu
-Kızılcık Şurubu
-Kızılcık Marmelatı
-Kızılcık Reçeli
-Kızılcık Pekmezi
-Kızılcık Tarhanası olarak sayılabilir.
Kızılcık Meyvesinin İçeriği
100 gr Kızılcık meyvesi; 70 kalori, 0,28 gram protein, 0,4 gram yağ, 12,8 gram karbonhidrat ve 3,71 gram diyet lifi içerir. Aynı zamanda 43 miligram kalsiyum, 258 miligram potasyum, 68 miligram C vitamini ve 0,34 miligram demir bulunur.
Kızılcık, bu içeriği ile A,C,E,K vitaminleri ve kalsiyum, magnezyum minarelleri açısından zengin, lif oranı yüksek, kalorisi düşük bir meyve olarak karşımıza çıkar.
Kızılcık Meyvesinin Faydaları
-Kalp Damar Sağlığı: Yüksek antioksidan içeriği ve kan pıhtılaşması üzerine etkileri nedeni ile kalp damar sağlığını olumlu yönde etkiler. İçeriğinde yer alan antioksidan Flavonoidler ile damar tıkanıklığını geciktirir. Böylece damar tıkanması nedeni ile meydana gelebilecek kalp krizi, inme ve ani ölüm riskini azaltır. Aynı zamanda HDL (iyi kolesterol) düzeyini artırırken LDL (Kötü kolesterol) düzeyini düşürür. Tansiyon yüksekliğini önleyebileceği yönünde çalışmalarda bulunmaktadır.
-Antitümör Etki: Nadir antitümör etkisi olduğu bilinen meyvelerden olan kızılcık bu etkisi ile meme, prostat ve kolon kanseri için koruyucu rol oynayabilir. Kızılcık meyvesi bu etkisini polifenoller üzerinden gerçekleştirir. Özellikle kızılcık suyunda bulunan salisilik asit tümör hücrelerini ortadan kaldırır ve kanın pıhtılaşmasını engeller.
-Enfeksiyonla Savaş: Yüksek vitamin, mineral ve antioksidan içeriği ile kızılcık enfeksiyonlarla savaşta önemli bir destektir. Yüksek C vitamini ile soğuk algınlığı şikayetlerini azaltırken solunum yolunda enfeksiyon yapan mikroplarla savaşır. İçeriğindeki E vitamini ile enfeksiyon iyileşme hızını artırır. Ayrıca idrar yolu enfeksiyonu yapan mikropların tutunmasını engellediği için idrar yolu enfeksiyonlarına yakalanma oranını düşürür.
-Ağız-Diş Sağlığı Üzerine Etki: Kızılcık içeriğindeki proantosiyanidin maddesi ile bakterilerin dişlere yapışmasını engeller. Yapışmış bakterilerin ayrılmasını sağlar. Ayrıca plak oluşumuna da izin vermez. Böylece diş çürüğü meydana gelme oranı önemli ölçüde azalır. Antiinflamatuar etkisi ile ağız içinde çıkan yaraların iyileşmesi için de faydalıdır. Yüksek C vitamini içeriği ile İskorbüt oluşmasını engeller.
-Diyette Kızılcık: Yüksek lif, düşük kalori içeriği ile diyetlerde tercih edilebilecek bir meyvedir. Yüksek lif sayesinde tokluk hissi verir. Kan basıncını dengeler. İnsülin direncini azaltır. Dolayısı ile bunların getireceği obezite, yüksek tansiyon, şeker hastalığı gibi hastalıklardan koruyucu bir rol oynar. İçeriğinde lif oranı ile bağırsak alışkanlıklarının düzene girmesini sağlar. Ülser oluşumunu azaltır.
-Uyku Üzerine Etki: Melatonin içeriği nedeni ile uykusuzluk çekenler için önerilen meyveler arasındadır. Düzenli bir uyku sağlaması ile vücudun biyoritmini düzene sokar.
-Kalsiyum İçeriği: Yüksek içeriği ile kemik hastalıklarının iyileşmesine destek olur.
-Menapoz Dönemi: Kadınlarda bu dönemdeki sıcak basma kliniğini hafifletebilir.
-Cilt-Saç Sağlığı Üzerine Etki: Yüksek antioksidan içeriği ile kızılcık yaşlanmayı geciktirir. Daha genç ve sağlıklı bir cilt ve saça sahip olmaya yardım eder.
Kızılcığın faydaları ile ilgili detaylı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Kızılcık tüketirken nelere dikkat edilmelidir?
Meyve tüketilirken fazla tüketilmesi durumunda mide bulantısı, kusma ya da alerjik reaksiyon yapabilir. Ayrıca kan sulandırıcı kullananların kızılcık meyvesini doktorlarına danışarak tüketmeleri gereklidir.
Kızılcık meyvesi nasıl tüketilmelidir?
Bir sonbahar meyvesi olduğu için bu aylarda taze kızılcık bulmak mümkündür. Yıl boyu da dondurulmuş ya da kurutulmuş olanlar kullanılabilir. Yalnız taze olmayanlar kullanılırken doğal olan tercih edilmeli içine şeker ya da yapay tatlandırıcı eklenenler tercih edilmemelidir.
Kuru ya da taze kızılcığın yanına eklenecek yağlı tohumlar ile sağlıklı bir ara öğün elde edilebilir. Kızılcık suyu olarak tüketilebilir. Sevilen kek ya da tartların içine meyve olarak koyulabilir. Kızılcık ile yapılacak soslar et yemekleri ya da salataları lezzetlendirdiği gibi sağlığımıza da destek olur.
BONUS: Kızılcık Suyu Tarifi
Kızılcığın en kolay ve en sık tüketim yollarından biri olan kızılcık suyu nasıl hazırlanır?
Yaklaşık 1 kg kızılcık, 2 lt su, damak tadına göre değişmek kaydıyla yaklaşık 1.5 bardak şeker kullanılarak yarım saatte kızılcık suyu yapılır. Tercihen taze kızılcığın olduğu dönemde hazırlanarak saklanabilir.
-Kızılcıklar özenle ayıklanarak, yıkanır.
-Yaklaşık 15 dakika orta derecede ateşte suyla kaynatılır.
-Şeker eklenerek 20 dakika daha kısık ateşte kaynatılır.
Oluşan karışım süzgeçten geçirilir. Püre ve çekirdek kısmı üstte kalır. Süzülme işlemi sonrası alınan su içime hazırdır. Soğutarak tüketilebilir.
Afiyet olsun…
Albatros Bilişim Kooperatifi